“Hâm nóng” căng thẳng Mỹ - Trung

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có thể leo lên một tầm cao mới sau khi ông Trump đột ngột tuyên bố vào thứ Năm tuần trước (1/8) rằng sẽ áp thuế 10% đối với hơn 300 tỷ USD hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc vào Mỹ hiện vẫn chưa phải chịu thuế quan. Thậm chí sau đó ông còn tuyên bố mức thuế có thể vượt xa 25%.

Vòng thuế quan mới có thể được triển khai ngay từ ngày 1/9 với một danh sách dài các hàng hóa hiện vẫn chưa phải chịu thuế bao gồm điện thoại thông minh, máy tính xách tay và quần áo trẻ em. Hiện Mỹ đang áp thuế nhập khẩu 25% đối với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Nếu vòng thuế quan mới được triển khai, có nghĩa toàn bộ hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc vào Mỹ sẽ phải chịu thuế.

Lời đe dọa của ông Trump là một tín hiệu mới nhất về sự leo thang trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới và có thể là dấu chấm hết cho thỏa thuận đình chiến mà ông Trump và ông Tập đã đạt được bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 hồi cuối tháng 6 tại Osaka, Nhật Bản.

Giải thích lý do dẫn tới tuyên bố này của mình, ông Trump phát biểu trên twitter rằng ông không hài lòng với tốc độ đàm phán thương mại giữa hai nước. “Đại diện của chúng tôi vừa trở về từ Trung Quốc, nơi họ có các cuộc đàm phán mang tính xây dựng nhằm đạt được một thỏa thuận thương mại trong tương lai. Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi đã có thỏa thuận với Trung Quốc từ 3 tháng trước, nhưng thật đáng buồn, Trung Quốc đã quyết định đàm phán lại thỏa thuận trước khi ký kết...”, ông Trump tweet.

Được biết, vòng đàm phán mới nhất giữa đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin với Phó Thủ tướng Lưu Hạc của Trung Quốc tại Thượng Hải đầu tuần trước đã kết thúc mà không thu được tiến triển gì. Đó là lý do khiến Mỹ gia tăng sức ép. Trong phát biểu sau đó với báo giới tại Nhà Trắng, ông phàn nàn rằng ông Tập “đi không đủ nhanh”.

Fed có thể phải giảm thêm lãi suất

Tuyên bố của ông Trump khiến thị trường chứng khoán sụt giảm và lợi suất trái phiếu kho bạc giảm xuống mức thấp nhất trong gần 3 năm. Nó khiến các nhà đầu tư đảo ngược quan điểm về triển vọng lãi suất tại Mỹ.

Còn nhớ chỉ 24 giờ trước đó thôi, thị trường tương lai lãi suất đã bị tổn thương sau tuyên bố của Chủ tịch Fed Jerome Powell rằng, động thái cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản của Fed không phải là để bắt đầu một chu kỳ nới lỏng kéo dài. Tuy nhiên, vào cuối phiên giao dịch hôm thứ Năm, các thị trường đã khôi phục hoàn toàn kỳ vọng rằng Fed thực sự sẽ cần nới lỏng chính sách mạnh hơn.

“Thông báo hôm nay (của ông Trump) làm tăng rủi ro là Fed có thể phải cắt giảm lãi suất hơn 75 điểm cơ bản trong năm nay”, Brett Ryan - Chuyên gia kinh tế cao cấp của Deutsche Deutsche Bank cho biết.

Trên thực tế, các chính sách thương mại không thể đoán trước của ông Trump đã trở thành trọng tâm trong cuộc tranh luận của Fed để đưa ra quyết định cắt giảm lãi suất cho vay qua đêm lần đầu tiên trong 1 thập kỷ, quyết định nhận được 8 phiếu ủng hộ và 2 phiếu chống của các thành viên Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC).

Theo Chủ tịch Fed Jerome Powell, sự không chắc chắn xuất phát từ chính sách thuế quan hiện hành và các chính sách thương mại khác của ông Trump đã tác động tiêu cực đến kinh doanh và đầu tư. Bên cạnh đó, tăng trưởng toàn cầu yếu và lạm phát thấp cũng là nguyên nhân dẫn tới quyết định giảm lãi suất của Fed. Tuy nhiên, Powell cho biết ông xem việc cắt giảm như là một chính sách bảo hiểm, gọi đó là “sự điều chỉnh giữa chu kỳ” và không phải là sự khởi đầu cho một chu kỳ cắt giảm lãi suất toàn diện.

Thế nhưng liệu Fed có thể thực hiện theo kế hoạch ban đầu của mình sau những phát biểu của ông Trump? Nếu cuộc chiến thương mại tiếp tục leo thang hơn nữa, Lou Brien - nhà phân tích của DRW Holdings cho biết, “việc cắt giảm lãi suất của Fed sẽ không còn được coi là điều chỉnh giữa chu kỳ nữa mà sẽ được xem là điều cần thiết để ngăn chặn suy thoái kinh tế”.

Các hợp đồng tương lai quỹ Fed cho thấy, hiện các nhà đầu tư đang đặt cược một cơ hội tới 81,9% là Fed sẽ giảm lãi suất một lần nữa vào tháng 9, tăng từ mức 50% của ngày thứ Tư 31/7, theo công cụ FedWatch của CME Group.