Giá thuốc nhập khẩu nhìn dưới góc độ pháp lý
(Tài chính) Việc thừa nhận nhập khẩu song song tại Việt Nam đã tạo điều kiện cho người dân và doanh nghiệp trong nước được hưởng lợi lớn từ sản phẩm nhập khẩu với giá rẻ, nhất là đối với dược phẩm. Tuy nhiên, giá dược phẩm hiện nay vẫn rất cao.
Theo quy định tại Thông tư 37/2011/TT-BKHCN, “nhập khẩu song song” được hiểu là việc tổ chức, cá nhân nhập khẩu sản phẩm do chính chủ sở hữu hoặc tổ chức, cá nhân được chuyển giao quyền sử dụng, kể cả chuyển giao quyền sử dụng theo quyết định bắt buộc, người có quyền sử dụng trước đối tượng sở hữu công nghiệp đã đưa ra thị trường nước ngoài, mặc dù không được sự đồng ý của chủ thể quyền sở hữu công nghiệp.
Bên cạnh đó, theo quy định tại Quyết định 1906/2004/QĐ-BYT (sau đây gọi tắt là Quyết định 1906), “nhập khẩu song song thuốc” là việc nhập khẩu thuốc của một nhà sản xuất khác có cùng tên biệt dược, cùng hoạt chất, cùng hàm lượng, cùng dạng bào chế với thuốc đã được cấp số đăng ký lưu hành tại Việt Nam với điều kiện giá thuốc của nhà sản xuất đó bán tại nước ngoài thấp hơn giá thuốc đã được cấp số đăng ký lưu hành tại Việt Nam.
Nhập khẩu song song có ý nghĩa rất lớn đối với lợi ích chung của xã hội, nhất là đối với ngành dược phẩm tại các quốc gia chưa đủ khả năng chế tạo ra các loại thuốc đặc hiệu do vấn đề về tài chính, cơ sở vật chất, v.v...
Dược phẩm là một đối tượng được bảo hộ dưới dạng sáng chế, như vậy chủ sở hữu sáng chế - thông thường là các công ty dược sẽ được độc quyền sản xuất, cung ứng và định giá sản phẩm này. Việc này có thể dẫn đến độc quyền và thao túng thị trường, trong khi các quốc gia chưa có điều kiện phải nhập khẩu các sản phẩm này từ các công ty dược nước ngoài với giá cao. Trong bối cảnh đó, nhập khẩu song song dược phẩm là một giải pháp hữu ích giúp các nước nhập khẩu dược phẩm có cùng tên biệt dược với giá thấp hơn.
Cũng theo Quyết định 1906, một trong những điều kiện để nhập khẩu song song thuốc đó là giá bán buôn, bán lẻ dược phẩm sẽ do doanh nghiệp nhập khẩu quy định nhưng phải thấp hơn mức giá bán buôn, bán lẻ của thuốc có cùng tên biệt dược đã có số đăng ký đang bị áp đặt giá cao tại Việt Nam, tuy nhiên “thấp hơn” bao nhiêu lại chưa được quy định này nêu rõ.
Như vậy, giả sử doanh nghiệp nhập khẩu định giá thấp hơn 1% so với giá thuốc hiện có trên thị trường Việt Nam vẫn phù hợp quy định pháp luật. Hệ quả là người dân nước ta vẫn phải mua giá thuốc cao hoặc không thấp hơn là bao so với thuốc tại thị trường nước ngoài.
