Thực trạng sử dụng thẻ tín dụng tại Việt Nam

Hiện nay, hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đang phát triển mạnh mẽ. Để phục vụ cho hình thức này, các ngân hàng phát hành nhiều loại thẻ thanh toán trong nước và quốc tế. Thẻ tín dụng là loại thẻ ngân hàng có tính năng thanh toán mà không cần tiền có sẵn trong thẻ, tức là khách hàng sẽ mượn tiền của ngân hàng để thanh toán và đến cuối kỳ sẽ trả lại đầy đủ cho ngân hàng. Khi mở thẻ tín dụng khách hàng sẽ được ngân hàng cấp cho một hạn mức tín dụng nhất định. Hạn mức tín dụng này tuỳ thuộc vào hồ sơ mở thẻ cũng như điều kiện mà khách hàng đáp ứng với ngân hàng để ngân hàng cấp hạn mức tín dụng cao hay thấp. Sau khi được ngân hàng duyệt và chấp nhận mở thẻ tín dụng, khách hàng có thể dùng thẻ tín dụng để thanh toán các dịch vụ tiện ích như mua sắm, du lịch…

Thẻ tín dụng như ví đa năng của người dùng. Tuy nhiên, ở Việt Nam, số người sử dụng thẻ tín dụng còn hạn chế. Một số người thấy được những tiện ích của thẻ tín dụng và sử dụng nhưng phần đông không muốn dùng, thậm chí nhiều người mở sau đó huỷ vì phải nộp phí, hoặc sử dụng phải chịu lãi suất cao…

Để gia tăng số người sử dụng thẻ tín dụng, các ngân hàng đã đưa ra nhiều chính sách ưu đãi, thu hút khách hàng. Điều này mang lại cơ hội cho khách hàng dễ dàng sở hữu được loại thẻ tiêu trước, trả sau. Sự cạnh tranh để thu hút khách hàng của các ngân hàng cũng diễn ra mạnh mẽ, qua nhiều phương thức, điều kiện mở thẻ đơn giản, miễn phí, khuyến mại, tặng quà khách hàng khi thẻ, cấp hạn mức cao trong chi tiêu tín chấp… Cùng với đó, các nhân viên ngân hàng cũng chạy đua tiếp thị khách hàng để thẻ tín dụng nhằm đạt được doanh số cũng đang diễn ra phổ biến… mang đến cơ hội cho khách hàng cùng lúc có thể sở hữu nhiều thẻ tín dụng ở các ngân hàng khác nhau.  

Ưu điểm của thẻ tín dụng

Cùng với xu thế phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ vào cuộc sống ngày càng mạnh mẽ, trong đó có công nghệ ngân hàng thì những ưu việt của việc sử dụng thẻ tín dụng là không thể phủ nhận, cụ thể:

Thứ nhất, thẻ tín dụng là công cụ hỗ trợ tài chính. Khi khách hàng có nhu cầu vay tiền trong thời gian ngắn thì dùng thẻ tín dụng để vay. Điều này giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và công sức để tìm kiếm nguồn tiền.

Thứ hai, thẻ tín dụng giúp khách hàng thanh toán tiện lợi. Nó giúp khách hàng luôn chủ động trong việc chi tiêu, giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng. Khi sử dụng thẻ tín dụng, khách hàng luôn yên tâm đi mua sắm, du lịch vì có thể vay tiền qua thẻ tín dụng bất cứ lúc nào mà không lo trả lãi trong vòng 45 ngày kể từ ngày quẹt thẻ để thanh toán. Hiện nay, thẻ tín dụng được chấp nhận ở hầu hết các trung tâm thương mại, cửa hàng, nhà hàng… đưa đến sự thuận lợi khi thanh toán mà không cần phải mang theo tiền mặt. Bên cạnh đó, khách hàng có thể sử dụng thẻ tín dụng để thanh toán các loại hoá đơn như hoá đơn điện, nước, internet hay mua hàng trên các website.

Thứ ba, thẻ tín dụng sẽ giúp khách hàng quản lý chi tiêu. Khi sử dụng thẻ tín dụng, khách hàng sẽ được ngân hàng gửi sao kê về các giao dịch phát sinh mỗi tháng. Từ đó, khách hàng có thể theo dõi chi tiêu các khoản chi tiêu, điều này giúp khách hàng lập kế hoạch chi tiêu hợp lý hơn trong tương lai. Nhiều ngân hàng còn hỗ trợ khách hàng quản lý chi tiêu bằng các ứng dụng cài đặt vào di động giúp khách hàng quản lý tài khoản thuận tiện và mọi lúc, mọi nơi.

Thứ tư, khuyến khích khách hàng mở thẻ tín dụng, các ngân hàng luôn cung cấp nhiều ưu đãi hấp dẫn. Các ưu đãi thường sử dụng nhiều nhất là giảm giá khi mua dịch vụ hay hàng hóa, chiết khấu khi đặt vé máy bay, đặt phòng khách sạn… và các ưu đãi mua hàng trả góp không lãi suất, hoàn tiền mặt.

Nhược điểm thẻ tín dụng

Thẻ tín dụng có nhiều ưu điểm, mang lại sự tiện lợi cho nhiều khách hàng. Tuy nhiên, bên cạnh các ưu điểm thì thẻ tín dụng cũng không tránh khỏi các nhược điểm mà người sử dụng thẻ tín dụng cần chú ý như:

- Kể từ ngày khách hàng quẹt thẻ tín dụng cho giao dịch đầu tiên là khách hàng đã bắt đầu vay tiền của ngân hàng thông qua thẻ tín dụng và hầu hết các ngân hàng luôn áp dụng chính sách 45 ngày miễn phí lãi suất để khách hàng hoàn trả số tiền đã ứng. Nếu sau 45 ngày, khách hàng vẫn chưa trả được số tiền đã ứng trước đó, khách hàng sẽ bị tính lãi suất và khoản lãi này khá cao so với các khoản vay thông thường khác. Điều này làm khách hàng khó có thể chi trả nếu đang ở tình trạng khó khăn. Vì vậy, khách hàng cần lưu ý về kỳ hạn thanh toán cũng như lãi suất khi trả chậm thẻ tín dụng để việc thực hiện chi trả cho ngân hàng đúng thời gian quy định.

- Ngoài việc dùng để thanh toán khi mua hàng hóa, du lịch… thì khách hàng vẫn có thể sử dụng thẻ tín dụng để rút tiền mặt, nhưng khi rút tiền mặt bằng thẻ tín dụng, khách hàng sẽ mất một khoản phí khá cao đó là 4%. Nếu khách hàng rút quá nhiều lần, phí rút tiền sẽ cộng dồn thành một khoản lớn, khiến chủ thẻ mất một số tiền nhất định.

- Nếu khách hàng bị mất thẻ tín dụng, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro, vì kẻ gian có thể sử dụng thẻ tín dụng này để trục lợi, thực hiện các giao dich bất chính, móc tiền của chủ thẻ. Vì vậy, khi mất thẻ tín dụng khách hàng nên gọi điện ngay đến ngân hàng phát hành thẻ để báo mất thẻ. Ngân hàng sẽ xác nhận thông tin cá nhân, số tài khoản, thời gian, địa điểm mất thẻ cùng ngày giao dịch cuối cùng và khoá tài khoản khẩn cấp. Điều này giúp khách hàng tránh được những hành vi sử dụng thẻ bất hợp pháp và việc mất tiền không rõ nguyên nhân. Khách hàng nên ký vào mặt sau của thẻ tín dụng sẽ giúp hạn chế tình trạng mất tiền khi mất thẻ tín dụng vào tay người xấu vì nhiều nơi chấp nhận thẻ có thể đối chiếu chữ ký của người dùng thẻ tín dụng và chữ ký phía sau của thẻ tín dụng để kiểm tra xem người dùng thẻ có phải là chủ sở hữu của thẻ không.

- Khi sử dụng thẻ tín dụng, khách hàng có thể quẹt thẻ để thanh toán nhiều dịch vụ cho mình mà không kiểm soát dẫn đến việc chi tiêu quá đà và làm họ không có đủ khả năng chi trả dẫn đến mắc nợ ngân hàng một số tiền lớn. Khách hàng trả nợ ngân hàng không đúng thời hạn sẽ phải chịu thêm một khoảng lãi khá cao và việc cộng dồn lãi suất quá hạn sẽ khiến khách hàng càng khó hoàn trả hơn.

Một số giải pháp đặt ra

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối năm 2018, tổng số lượng thẻ ngân hàng phát hành lũy kế cả nước đạt khoảng trên 147 triệu thẻ. Trong đó, thẻ tín dụng trên 4,6 triệu thẻ, với tổng giá trị giao dịch đạt xấp xỉ 50.000 tỷ đồng, tăng trưởng 50% so với cùng kỳ. Mặc dù, số lượng thẻ phát hành ngày càng tăng nhanh, nhưng số thẻ ảo cũng rất nhiều khiến cho hiệu quả phát hành và sử dụng thẻ không cao. Vấn đề là làm sao để đẩy mạnh doanh số thanh toán qua thẻ, đó mới là điều thành công của việc phát hành thẻ.

Để nâng cao hiệu quả sử dụng thẻ tín dụng tại Việt Nam, cần chú trọng một số giải pháp sau:

Thứ nhất, tạo được sự khác biệt về tiện ích lâu dài với thẻ tín dụng. Thực tế hiện nay, để phát triển dịch vụ thẻ tín dụng, rất nhiều ngân hàng đua nhau đưa ra ưu đãi quà tặng giá trị khi mở thẻ tín dụng nhằm đạt được chỉ tiêu đề ra, nhưng sau đó lại, thiếu việc chăm sóc, hậu mãi cho khách hàng. Về lâu dài sẽ càng tăng con số ảo về lượng thẻ tín dụng phát hành cũng như không tạo được động lực để thay đổi thói quen của người dùng về sử dụng thẻ tín dụng. Vì vậy, các ngân hàng cần đặt mình vào góc độ của khách hàng, tìm hiểu nhu cầu của khách hàng và tạo ra những giá trị khác biệt về tiện ích lâu dài, không nên chạy theo doanh số khuyến khích khách hàng mở thẻ rồi nhanh chóng huỷ thẻ vì không dùng. Để gia tăng nhu cầu sử dụng loại hình dịch vụ hiện đại này, cần cho người dùng thấy rõ cách khai thác hiệu quả những tiện ích của thẻ, tạo sự thuận tiện và an tâm sử dụng, cũng như giảm tải tối đa các loại phí khi mở, "phí ẩn" và duy trì thẻ.

Thứ hai, thẻ tín dụng cần được nâng cao chất lượng dịch vụ và gia tăng tiện ích. Trong xu thế cạnh tranh gay gắt không chỉ với các ngân hàng trong nước mà với cả những ngân hàng nước ngoài, cộng với những yêu cầu ngày càng cao của khách hàng đòi hỏi các ngân hàng cần tích cực trong việc thay đổi, nâng cao chất lượng dịch vụ và sáng tạo các dịch vụ để đáp ứng yêu cầu đó. Các giá trị cộng thêm, hay dịch vụ chăm sóc cũng là yếu tố quan trọng giúp khách hàng thấy được tiện ích khi dùng thẻ tín dụng và quyết định dùng đến thẻ tín dụng.

Thứ ba, chú trọng công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Các ngân hàng cần chú trọng hơn trong công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; Thường xuyên cho nhân viên được đi tập huấn những vấn đề mới tại ngân hàng để nhân viên có thể hiểu rõ về các dịch vụ mà ngân hàng mình đang cung ứng, tránh tình trạng nhân viên chưa hiểu hết lại đi tư vấn cho khách hàng làm khách hàng hoang mang. Ví dụ, khi khách hàng muốn mở thẻ tín dụng và gặp đúng nhân viên chưa hiểu hết về thẻ tín dụng tại ngân hàng của mình thì nhân viên sẽ không tư vấn cụ thể đến những rủi ro mà khách hàng gặp phải khi dùng thẻ tín dụng, điều này làm khách hàng mất tiền oan và không tin tưởng đến dịch vụ của ngân hàng. Đặc biệt, các ngân hàng cần nâng cao kỹ năng bán hàng cho các giao dịch viên. Hình ảnh của ngân hàng phụ thuộc rất lớn vào những hoạt động của nhân viên giao dịch nên đòi hỏi các nhân viên cần có kỹ năng bán chéo sản phẩm, kỹ năng giao tiếp và kỹ năng giải quyết tình huống tốt. Vì vậy phát triển nguồn nhân lực tốt cũng thúc đẩy người dùng quan tâm đến thẻ tín dụng.

Thứ tư, đẩy mạnh chính sách maketing để quảng cáo hình ảnh thương hiệu. Quảng cáo góp phần đưa thẻ tín dụng đến với nhiều người dân hơn. Vì vậy, ngân hàng cần tăng cường quảng cáo, khuyến mãi, tuyên truyền và nâng cao hình ảnh của ngân hàng hơn để thu hút nhiều người tìm đến ngân hàng để mở thẻ tín dụng và sử dụng thẻ tín dụng.

Thứ năm, đẩy mạnh chính sách chăm sóc khách hàng. Khách hàng có sử dụng thẻ tín dụng lâu dài tại ngân hàng hay không còn phụ thuộc vào dịch vụ chăm sóc khách hàng của các ngân hàng. Khách hàng sẽ so sánh dịch vụ chăm sóc của các ngân hàng để lựa chọn sử dụng dịch vụ tại ngân hàng nào, vì vậy, ngân hàng cần thực hiện phân nhóm khách hàng để có chính sách chăm sóc phù hợp với từng nhóm khách hàng; nắm bắt tâm lý, sở thích của khách hàng để có chiến lược chăm sóc khác biệt; tổ chức hội thảo, các buổi giao lưu tri ân khách hàng…

Thứ sáu, lựa chọn đơn vị chấp nhận thẻ tín dụng có uy tín. Ngân hàng cần lựa chọn đơn vị chấp nhận thẻ tín dụng có uy tín, tránh trường hợp khách hàng mất tiền do sử dụng dịch vụ tại các công ty lừa đảo… Khi rào cản e ngại về thẻ tín dụng được gỡ bỏ, cùng với sự cạnh tranh phát triển từ phía các ngân hàng sẽ còn đem đến nhiều quyền lợi hơn nữa cho các chủ thẻ. Điều này sẽ góp phần là động lực thúc đẩy việc thanh toán không tiền mặt phát triển tại Việt Nam trong tương lai.

Tóm lại, thẻ tín dụng là con dao 2 lưỡi. Nếu khách hàng quẹt quá nhiều và không kiểm soát tốt được số tiền cần chi tiêu, thời gian trả nợ thì khách hàng sẽ đóng lãi quá hạn rất cao. Nếu khách hàng kiểm soát tốt chi tiêu, thời gian trả nợ, không bị phạt lãi vì quá hạn, thì thẻ tín dụng như là vị cứu tinh đối với khách hàng khi trong túi không còn đủ tiền để chi tiêu.

Tài liệu tham khảo:

1. https://timo.vn/blog/chia-se-hay/the-tin-dung-la-gi-dung-de-lam-gi/;

2. http://cafef.vn/ai-cung-biet-the-tin-dung-tien-loi-nhung-vi-sao-nguoi-ta-con-ngan-ngai-su-dung-20181021091607705.chn;

3. https://text.123doc.org/document/2991697-giai-phap-phat-trien-dich-vu-the-tin-dung-tai-ngan-hang-tmcp-ngoai-thuong-viet-nam.htm.