Theo VARS, Luật Nhà ở 2023 đã được sửa đổi theo hướng mở rộng đối tượng được đầu tư nhà ở xã hội (gồm cả Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, với một số hạn chế nhất định) và cả đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội (gồm cả doanh nghiệp trong khu công nghiệp). Thông qua đó, phát triển nguồn cung nhà ở xã hội, hỗ trợ người có thu nhập thấp dễ dàng tiếp cận các dự án nhà ở giá phù hợp và các chương trình vay vốn ưu đãi.

Cụ thể, Luật Nhà ở 2023 đã bổ sung thêm các ưu đãi khuyến khích doanh nghiệp phát triển dự án nhà ở xã hội như giao UBND tỉnh, thành phố bố trí đất để phát triển nhà ở xã hội, khắc phục thực trạng thiếu quỹ đất để phát triển phân khúc này trong thời gian qua. Cho phép doanh nghiệp phát triển dự án được lựa chọn bố trí quỹ đất đã xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong dự án nhà ở thương mại phát triển hoặc ở khu vực khác hoặc trả tiền tương đương.

Theo những quy định mới, ngoài khoản lợi nhuận tối đa 10%, chủ đầu tư dự án còn có thể có thêm khoản lợi nhuận từ phần diện tích công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại - chiếm 20% diện tích phát triển dự án.

Bên cạnh các quy định khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực nhà ở xã hội, Nghị định số 100/2024/NĐ-CP cũng đã quy định chi tiết những điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo hướng nới lỏng hơn cho những người có nhu cầu chính đáng tiếp cận loại hình như tăng điều kiện thu nhập được hưởng chính sách, từ mức tối đa 11 triệu/tháng lên 15 triệu/tháng đối với cá nhân và 30 triệu/tháng với cặp vợ chồng; điều kiện chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình giới hạn tại tỉnh, thành phố nơi có dự án nhà ở xã hội; trong vòng 7 ngày các cơ quan có thẩm quyền phải xác nhận thông tin về sở hữu nhà ở của người đăng ký và điều kiện thu nhập; bỏ điều kiện về hộ gia đình phải có hộ khẩu hay đăng ký tạm trú khi đăng ký thuê, mua nhà ở xã hội tại các địa phương...

Còn theo các quy định mới của Luật Kinh doanh Bất động sản, môi trường kinh doanh BĐS sẽ lành mạnh, minh bạch hơn, đúng với chủ trương của Chính phủ. Theo đó, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 quy định, môi giới phải có chứng chỉ hành nghề, phải hoạt động trong doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS hoặc Sàn giao dịch BĐS.

Ngoài ra, theo quy định mới, chủ đầu tư, doanh nghiệp kinh doanh BĐS buộc phải thanh toán qua ngân hàng, dự án BĐS phải công khai thông tin trước khi đưa vào kinh doanh. VARS cho rằng, các quy định này sẽ là nền để xây dựng và số hóa cơ sở dữ liệu các dự án để công bố công khai cho mọi thành viên thị trường, tránh tình trạng thông tin bất cân xứng, giảm thiểu rủi ro cho người mua nhà.

Hiện tại, người dân đã có thể tra cứu các thông tin về nhà ở và thị trường BĐS tại Cổng thông tin của hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS có địa chỉ website https://batdongsan.xaydung.gov.vn/ .

Đặc biệt, theo Nghị định số 96 quy định chi tiết một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản, cá nhân kinh doanh BĐS quy mô nhỏ không thuộc trường hợp phải lập dự án đầu tư; số lần giao dịch bị giới hạn dưới 10 lần trong một năm và mỗi hợp đồng không quá 300 tỷ đồng, góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ, “lướt sóng", mua đi bán lại nhiều lần để đẩy giá. Nhất là với sản phẩm đất nền, loại hình thường xảy ra “sốt nóng" do quan niệm "tấc đất cắm dùi", "người sinh ra chứ đất không sinh ra" của người dân, do cơ quan quản lý các địa phương thiếu kiểm soát.

Để hạn chế xảy ra các cơn "sốt" đất nền, gây ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường BĐS, Luật Kinh doanh BĐS 2023 đã "cấm" 105 thành phố, thị xã không được phân lô, bán nền. Cụ thể, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 quy định không được chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho cá nhân tự xây dựng nhà ở, tự phân lô bán nền trong khu vực các phường, quận, thành phố của đô thị loại đặc biệt, loại I, II, III và thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để đầu tư dự án xây dựng nhà ở theo quy định của Luật Đất đai. Với những khu vực còn lại, UBND cấp tỉnh sẽ quyết định khu vực chủ đầu tư có thể phân lô tách thửa và chuyển nhượng cho cá nhân tự xây nhà ở.

Một quy định khác là chủ đầu tư dự án BĐS chỉ được thu tiền đặt cọc không quá 5% giá bán, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai. Quy định này góp phần bảo vệ người mua nhà khỏi rủi ro chủ đầu tư huy động vốn từ khách hàng trước khi hoàn tất các thủ tục pháp lý cần thiết.

Đồng thời, người mua nhà cũng có thể giảm bớt chi phí tài chính nếu mua sản phẩm từ các chủ đầu tư uy tín khi Luật Kinh doanh Bất động sản mới cho phép khách hàng có toàn quyền lựa chọn việc có cần phải áp dụng việc có hoặc không có bảo lãnh cho nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với mình khi ký kết hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.

Luật mới cũng quy định rõ ràng về trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc bàn giao nhà đúng hạn, đảm bảo chất lượng công trình và xử lý các khiếu nại của người mua.

Theo VARS, để không ảnh hưởng đến tiến trình phục hồi của thị trường, các cơ quan quản lý Nhà nước cũng như các cơ quan liên quan cần nâng cao năng lực quản lý, điều tiết thị trường. Để có thể có các hành động, công cụ can thiệp hiệu quả, kịp thời trên cơ sở hệ thống thông tin, dữ liệu BĐS đã được xây dựng theo hướng công khai, minh bạch.