Giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu xuống mức sàn, ngân sách giảm hơn 20.300 tỷ đồng

Trần Huyền

Để ổn định giá xăng dầu trong nước trong bối cảnh tăng cao của giá thế giới, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn xuống mức sàn trong khung thuế. Theo Bộ Tài chính, với mức giảm này và tính cả phần ước giảm thu ngân sách theo mức giảm thuế trước đó thì tổng giảm thu ngân sách nhà nước cả năm khoảng 20.305 tỷ đồng.

Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Ảnh minh họa. Nguồn: internet

Tác động tức thì trong giảm giá bán lẻ xăng dầu

Bộ Tài chính đã xây dựng hồ sơ dự án Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Để đảm bảo tính kịp thời trong việc ổn định giá xăng dầu trong nước trước biến động của giá xăng dầu trên thị trường thế giới, góp phần kiềm chế lạm phát, góp phần hỗ trợ phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn xuống mức sàn trong khung thuế đến hết ngày 31/12/2022.

Theo đó, mức thuế đối với xăng xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; nhiên liệu bay xuống mức sàn 1.000 đồng/lít; dầu diesel là 500 đồng/lít; dầu mazut, dầu nhờn là 300 đồng/lít; mỡ nhờn là 300 đồng/kg; dầu hỏa giữ mức 300 đồng/lít vì đây là mức sàn trong khung mức thuế.

Trường hợp Nghị quyết được ban hành trong tháng 7/2022, Bộ Tài chính đề nghị hiệu lực thi hành của Nghị quyết kể từ ngày 01/8/2022 để đảm bảo việc triển khai thực hiện. Đồng thời, Nghị quyết sẽ bãi bỏ Nghị quyết số 13/2021/UBTVQH15 ngày 31/12/2021 và Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 ngày 23/3/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo ước tính của Bộ Tài chính, trường hợp giá xăng dầu thành phẩm thế giới không thay đổi so với kỳ điều hành ngày 13/6/2022 thì việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 1.000 đồng/lít so với hiện hành đối với xăng (trừ etanol) sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ xăng (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) tương ứng 1.100 đồng/lít.

Đối với nhiên liệu bay, dầu diesel, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 500 đồng/lít so với hiện hành sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ nhiên liệu bay, dầu diesel, dầu nhờn (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) tương ứng là 550 đồng/lít.

Đối với dầu mazut, dầu nhờn, việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 700 đồng/lít so với hiện hành sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ dầu mazut (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) tương ứng là 770 đồng/lít. Với mỡ nhờn, giảm mức thuế bảo vệ môi trường 700 đồng/kg so với hiện hành sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ dầu mazut (bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) tương ứng là 770 đồng/kg.

Tuy nhiên, do giá bán lẻ xăng dầu trong nước phụ thuộc chủ yếu vào giá xăng dầu thành phẩm thế giới nên mức giảm giá bán lẻ xăng dầu trong nước cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình hình biến động của giá xăng dầu thành phẩm thế giới.

Giảm thu ngân sách cả năm khoảng 20.305 tỷ đồng

Việc tăng, giảm giá xăng dầu nói chung sẽ tác động đến sản xuất và tiêu dùng trong nước, sự thay đổi về giá của mặt hàng này sẽ kéo theo sự biến động nhất định về giá của các mặt hàng khác, thể hiện qua sự thay đổi của chỉ số CPI. Theo đó, việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhóm xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ làm giảm giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn, từ đó góp phần hạn chế sự gia tăng chi phí sản xuất, góp phần giảm giá thành sản phẩm và góp phần ổn định lạm phát.

Bộ Tài chính cho biết, với giả định giá bán lẻ xăng dầu trong nước cũng giảm tương ứng 550 đồng/lít đến 1.100 đồng/lít như các mức giảm thuế bảo vệ môi trường theo đề xuất nêu trên và giữ ổn định trong các tháng còn lại của năm 2022, trường hợp Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 01/8/2022 thì ước tác động của giải pháp giảm thuế bảo vệ môi trường sẽ góp phần giảm chỉ số CPI bình quân năm 2022 khoảng 0,16%. Tuy nhiên, do thuế bảo vệ môi trường là số tuyệt đối, chỉ số CPI là số tương đối nên tác động của việc giảm thuế bảo vệ môi trường đến chỉ số CPI còn tùy thuộc vào biến động của mức giá bán lẻ xăng dầu tại mỗi kỳ điều hành.

Hiện nay, các hoạt động kinh tế - xã hội đã chuyển về trạng thái như trước khi xảy ra dịch COVID-19. Do đó, dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2022 tương đương như thời điểm trước khi xảy ra dịch COVID-19 là năm 2019. Theo Bộ Tài chính, với dự kiến sản lượng tiêu thụ như vậy, nếu áp dụng chính sách giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất nêu trên thì ước giảm thu ngân sách nhà nước bình quân một tháng (đã bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) là khoảng 1.400 tỷ đồng/tháng.

Trường hợp Nghị quyết được ban hành trong tháng 7/2022 và có hiệu lực từ ngày 01/8/2022 thì ước giảm thu ngân sách nhà nước (đã bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng) là khoảng 7.000 tỷ đồng. Nếu tính cả phần ước giảm thu ngân sách nhà nước theo Nghị quyết 18/2022/UBTVQH15 (khoảng 2.661 tỷ đồng/tháng) thì tổng giảm thu ngân sách nhà nước bình quân một tháng ước khoảng 4.061 tỷ đồng/tháng và cả năm là khoảng 20.305 tỷ đồng.

Trước đó, để tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp do ảnh hưởng của dịch COVID-19, góp phần bình ổn thị trường xăng dầu, kiềm chế lạm phát trước bối cảnh giá xăng dầu tăng cao, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 ngày 23/3/2022 điều chỉnh giảm 50% mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn (trừ nhiên liệu bay, dầu hỏa) và giảm 70% mức thuế bảo vệ môi trường đối với dầu hỏa từ ngày 1/4/2022 đến hết ngày 31/12/2022.