Góc nhìn của nhà đầu tư nước ngoài với cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước
Ngày 08/09, Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ (AMCHAM) đã phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức hội thảo “Cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước từ góc nhìn của nhà đầu tư nước ngoài".
TS. Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đã có bài tham luận gửi đến hội thảo. Trong bài tham luận, TS. Trần Đình Thiên đã chỉ ra một nghịch lý của quá trình cổ phần hoá DNNN là mặc dù 96,5% doanh nghiệp đã được cổ phần hoá nhưng chỉ có 8% số vốn Nhà nước được chuyển giao cho khu vực tư nhân.
Một trong những nguyên nhân của thực trạng này, theo Tiến sĩ Trần Đình Thiên là do tỷ lệ vốn Nhà nước được phép bán rất hạn chế, tối đa là 49%. Đây là một trong những nguyên nhân khiến các nhà đầu tư tư nhân, bao gồm cả các doanh nghiệp nước ngoài "ít mặn mà với việc mua doanh nghiệp nhà nước".
Tại Hội thảo, Ông Tony Foster, luật sư điều hành công ty luật Freshfields (Anh) cho rằng để thu hút được các nhà đầu tư nghiêm túc và dài hạn, cần phải tạo điều kiện cho các nhà đầu tư được mua cổ phần chi phối trong các doanh nghiệp cổ phần hoá hay thoái vốn Nhà nước. Điều này sẽ mang đến việc chào giá tốt hơn từ nhà đầu tư và tạo thêm doanh thu cho Chính phủ.
Ông Tony Foster cũng đã có kiến nghị các cơ quan Chính phủ xem xét sửa đổi các quy định pháp luật để cho phép nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trên 49% cổ phần trong các doanh nghiệp cổ phần hoá hay thoái vốn Nhà nước.
Theo ông Johnathan Ooi, một chuyên gia về M&A đến từ công ty PriceWaterhouse Coopers, cần phải có một đơn vị đánh giá độc lập tiến hành việc định giá dựa trên các chuẩn mực quốc tế được chấp nhận bởi các nhà đầu tư quốc tế. "Nhà đầu tư chỉ quyết định đầu tư đáng kể khi họ thấy được sự cân bằng giữa rủi ro và lợi nhuận", ông Johnathan chia sẻ.
Phát biểu kết luận hội thảo, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đức Kiên khuyến nghị, để có thể nâng cao hiệu quả và chất lượng của cổ phần hoá và thoái vốn Nhà nước trong các doanh nghiệp, các cơ quan bộ ngành và các DNNN, cần thường xuyên trao đổi thông tin, lắng nghe ý kiến và nguyện vọng của các nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, cần học hỏi kinh nghiệm của các chuyên gia tư vấn trong và ngoài nước để tìm hiểu các nguyên nhân và tìm ra giải pháp nhằm thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư.
Đồng thời, nghiên cứu để gỡ bỏ các rào cản pháp lý và hạn chế các nhà đầu tư nước ngoài; loại bỏ các lợi ích nhóm và nâng cao tính minh bạch cho quá trình cổ phần hoá và thoái vốn Nhà nước của doanh nghiệp.