Gói an sinh xã hội - triển khai đúng đối tượng, công khai, minh bạch
Thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH), trong quý I đã có 153.000 người nộp hồ sơ hưởng chính sách thất nghiệp. Đời sống người lao động, nhất là khu vực du lịch, dịch vụ, nhà hàng, khách sạn và lực lượng lao động tự do đang rơi vào khó khăn nghiêm trọng chưa từng có, đa số đã phải nghỉ việc.
Tại tọa đàm “Đối thoại - vượt qua đại dịch: Quyết định chưa có tiền lệ” mới đây, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung dự báo, nếu tiếp tục đà dịch như hiện nay thì tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm, mất việc làm trong tháng 4 và tháng 5 sẽ khoảng 2,5 triệu người; nhưng nếu dịch tiếp tục bùng phát thì số lao động mất việc, thiếu việc làm, thậm chí thất nghiệp sẽw khoảng 3,5 - 4 triệu người. Đây sẽ là thách thức rất lớn, nhất là đối với công tác đảm bảo an sinh cho người dân.
Trước sự khủng hoảng đó, nhận định về Gói an sinh xã hội 62.000 tỷ đồng của Chính phủ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, đã đáp ứng được sự mong mỏi của người dân trong thời điểm khó khăn hiện nay do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. "Một miếng khi đói bằng một gói khi no", việc ban hành các chính sách để hỗ trợ người nghèo, đối tượng yếu thế, người lao động mất việc có ý nghĩa vô cùng lớn trong việc bảo đảm an sinh xã hội, góp phần giữ vững ổn định xã hội.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ LĐTB&XH phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tư pháp khẩn trương ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về những vấn đề liên quan đến tiêu chuẩn, điều kiện thủ tục và cách thức triển khai gói hỗ trợ này. Yêu cầu phải triển khai đúng đối tượng, công khai, minh bạch; triển khai nhanh đến tay người thụ hưởng, không được để xảy ra tình trạng chính sách chạy lòng vòng, không được để độ trễ thực hiện.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, ngành LĐTB&XH đang nước rút, phấn đấu trong tháng 4 sẽ triển khai hỗ trợ đến người dân. Trong đó, đối với một số đối tượng như người có công, bảo trợ xã hội, hộ nghèo và cận nghèo thì ngay trong tháng 4 này được thụ hưởng chính sách này. Còn đối tượng thụ hưởng từ chính sách bảo hiểm xã hội thì tuần này cũng sẽ được triển khai.
Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, Bộ LĐTB&XH cũng đã trao đổi với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Chính sách xã hội và ngay trong tuần này khi Thủ tướng ký quyết định về tiêu chí và cách làm thì đơn vị, cá nhân nào có đầy đủ thủ tục chuyển sang Ngân hàng Chính sách xã hội có thể trả lời ngay. “Về cơ bản chính sách này sẽ được triển khai trong tháng 4 nhất là gói hỗ trợ thực hiện 1 lần và chi trọn gói. Còn những đối tượng có quan hệ lao động sẽ được triển khai thông qua hệ thống doanh nghiệp và xác nhận của hệ thống chính quyền địa phương. Thời điểm nào có hồ sơ, thì sau 5 ngày cơ quan tiếp nhận hồ sơ phải giải quyết"- Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay.
Một trong các đối tượng thụ hưởng gói hỗ trợ được quan tâm đó là lực lượng lao động tự do, đây là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất, tác động sâu nhất bởi đại dịch, song lại rất khó định lượng được tiêu chí, công việc. Để khắc phục được những khó khăn đó, Bộ LĐTB&XH đưa ra 7 nhóm lao động tự do bao gồm: Những người bán hàng rong quà vặt, những người làm xe ôm, những người thu rác, bốc vác, bán vé số, những lao động trong lĩnh vực như nhà hàng, dịch vụ, ăn uống, chăm sóc sức khỏe… trình Thủ tướng quyết định. Trên cơ sở quyết định của Thủ tướng, Bộ LĐTB&XH sẽ có văn bản hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng.
Ngoài ra, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin, với doanh nghiệp được vay ưu đãi để trả lương cho người lao động cũng có những ràng buộc nhất định để tránh trục lợi. Theo đó, doanh nghiệp chỉ được vay khi mà doanh nghiệp này đã trả 50% mức lương. Mặt khác, việc trả lương này không phải trả qua doanh nghiệp mà trả thẳng cho người lao động. Doanh nghiệp chỉ có trách nhiệm lập danh sách và cơ quan chức năng sau khi đã kiểm tra toàn bộ danh sách trả lương chuyển thẳng cho người lao động.
Nhằm hạn chế tối đa việc trục lợi và vi phạm trong thực hiện chính sách, công tác kiểm tra, giám sát ngay từ khâu rà soát, lập danh sách, khâu xét duyệt và khâu chi trả sẽ được quản lý chặt chẽ. Để làm được điều này, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, phải huy động sức mạnh cả thống chính trị vào cuộc. Đặc biệt là vai trò giám sát của Mặt trận tổ quốc Việt Nam các cấp, các đoàn thể và vai trò giám sát của người dân. Đồng thời, những người được thụ hưởng phải được công khai ở từng tổ dân phố, cơ quan xí nghiệp cho đến cơ quan thông tin đại chúng.
Bộ LĐTB&XH cho biết, công tác thực hiện Gói an sinh xã hội, đối tượng người có công, bảo trợ xã hội sẽ do ngành LĐTB&XH tiến hành kê khai và trực tiếp chi trả. Còn đối tượng thuộc diện nghèo và hộ nghèo sẽ do Ủy ban Nhân dân cấp xã trực tiếp quản lý kê khai và chi trả; đối tượng thuộc diện tạm dừng đóng bảo hiểm sẽ do bảo hiểm xã hội của cấp huyện chi trả.