Trong những năm qua, Cục Hải quan Quảng Ninh luôn là một trong những “lá cờ đầu” của ngành Hải quan cả nước trong thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ được giao phó.  Đặc biệt trước bối cảnh nền kinh tế trong và ngoài nước còn đối diện với nhiều khó khăn thách thức, nhưng bằng nhiều giải pháp hữu ích cũng sự đoàn kết, quyết tâm cao độ của tập thể cán bộ, ngành Hải quan Quảng Ninh vẫn tạo nhiều dấu ấn tích cực trong hoạt động nghiệp vụ.

Điểm nhấn đáng ghi nhận nhất là những nỗ lực của tập thể cán bộ Hải quan Quảng Ninh là thời điểm trong năm 2012 và những tháng đầu năm 2013. Năm 2012, việc thực hiện hàng loạt cam kết quốc tế song phương hoặc đa phương trong biểu thuế xuất nhập khẩu đã làm số thu NSNN qua địa bàn bị ảnh hưởng theo xu hướng giảm dần. Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện khu vực thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc cũng điều chỉnh nhiều dòng hàng giảm thuế suất từ 3-5%, dẫn đến số thu trên địa bàn giảm. Để hoàn thành kế hoạch thu 13.050 tỷ đồng Bộ Tài chính giao (tăng 350 tỷ đồng so với năm 2011), Cục Hải quan Tỉnh đã phân tích tình hình tác động đến nguồn thu, lập dự toán thu NSNN năm 2013; tổ chức hội nghị chuyên đề về các giải pháp chống thất thu NSNN.

Trong năm qua, Cục đã ban hành 216 quyết định ấn định thu thuế bổ sung đối với phí cầu nổi (THC) của mặt hàng than xuất khẩu, tổng số tiền ấn định là 19,996 tỷ đồng; tham vấn 53 bộ tờ khai, bác bỏ trị giá khai báo sau tham vấn 4 bộ thực hiện truy thu sau tham vấn là 111,8 triệu đồng; ban hành 2 danh mục quản lý rủi ro hàng hoá nhập khẩu về giá, đề xuất bổ sung mức giá 33 mặt hàng; điều chỉnh mức giá 1 dòng hàng thuộc danh mục quản lý rủi ro hàng hoá nhập khẩu cấp Tổng cục Hải quan. Bên cạnh đó, bằng nhiều giải pháp chống thất thu, số thu NSNN năm 2012 của Cục Hải quan Tỉnh đạt trên 14.300 tỷ đồng, vượt kế hoạch Bộ Tài chính giao, đưa Quảng Ninh đứng trong tốp các tỉnh, thành giữ vững được nguồn thu.

Năm 2013, tiếp tục là một năm khó khăn đặt ra đối với Hải quan Quảng Ninh nói riêng và với nền kinh tế đất nước nói chung. Sớm nhận thức rõ được những thách thức đặt ra trên, nên ngay từ đầu năm toàn ngành Hải quan Quảng Ninh đã thiết lập cho mình được các kế hoạch và giải pháp hành động hợp lý trong bối cảnh thực tiễn nhằm hoàn thành nhiệm vụ chung cho cả năm.

Bằng nhiều giải pháp thiết thực, Cục Hải quan Tỉnh đã tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, nắm tình hình các phương tiện đường thuỷ chở than không rõ nguồn gốc; tăng cường công tác thu thập thông tin nghiệp vụ hải quan, quản lý chặt chẽ hàng tạm nhập tái xuất, kho ngoại quan, nhất là mặt hàng rượu, thuốc lá có nguy cơ thẩm lậu vào thị trường nội địa và những thông tin hàng hoá chuyển khẩu, chuyển cảng của các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm, để ngăn chặn, xử lý.

Tính đến ngày 22/4/2013, Cục Hải quan Tỉnh đã thu thuế XNK được 3.536 tỷ đồng; trong đó, số thu từ xăng dầu NK 2.239 tỷ đồng, chiếm 63%, thu từ than XK 684 tỷ đồng, chiếm 19%; thu từ các hoạt động XNK hàng hoá khác qua cảng biển và các cửa khẩu biên giới đường bộ 613 tỷ đồng, chiếm 18%. Mặc dù, XK than đạt 4,6 triệu tấn, tăng 19% về lượng, nhưng do giá than XK tuỳ theo từng chủng loại giảm từ 15 - 30% so với cùng kỳ năm 2012 và thuế suất thuế XK than giảm nên số thu đã giảm 798 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh đó, các mặt  hàng khoáng sản khác cũng giảm mạnh do chính sách quản lý chặt chẽ, hạn chế XK khoáng sản theo Chỉ thị số 02 (ngày 9-1-2012) của Thủ tướng Chính phủ tiếp tục có hiệu lực trong năm 2013. Năm 2013, Việt Nam tiếp tục thực hiện các cam kết song phương, đa phương như WTO, ASEAN - Trung Quốc, ASEAN - Hàn Quốc, ASEAN - Nhật Bản... thuế suất của các mặt hàng cũng giảm mạnh theo lộ trình nên số thu từ hoạt động NK hàng hoá qua địa bàn cũng chịu ảnh hưởng theo xu hướng giảm dần.

Triển khai nhiều giải pháp mạnh

Để vượt khó thành công, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, ngành Hải quan cả nước nói chung và Cục Hải quan Quảng Ninh nói riêng luôn xác định, một trong những giải pháp mang tính chiến lược và bền vững là cải cách, hiện đại hóa. Do vậy, trong thời gian qua ngành Hải quan đã tập trung triển khai Dự án thông quan tự động VNACCS/VCIS giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Nhật Bản; cải cách hệ thống quản lý hoạt động xuất nhập khẩu theo hướng hiện đại, thuận lợi, minh bạch, công bằng và tuân thủ các cam kết Quốc tế; triển khai cơ chế một cửa quốc gia và Asean. Hải quan Quảng Ninh là một trong số các tỉnh, thành có kết quả triển khai tốt trong cả nước.

Hải quan tỉnh đã triển khai việc tiếp nhận hồ sơ khai hải quan điện tử có xác thực chữ ký số của doanh nghiệp và nâng cấp đợt 2 dự án hiện đại hoá quản lý thu nộp giữa cơ quan Thuế - Hải quan - Kho bạc - Tài chính. Chính vì lợi ích thiết thực của việc áp dụng thủ tục hải quan điện tử trong hoạt động xuất nhập khẩu, nên ngày càng thu hút được nhiều doanh nghiệp tham gia.

Bên cạnh đó, quyết liệt các giải pháp thu và tăng thu hiệu quả. Cụ thể, tại thời điểm hiện nay, Hải quan Quảng Ninh đang triển khai các giải pháp phấn đấu hoàn thành dự toán thu NSNN năm 2013; tổ chức hội nghị đối thoại doanh nghiệp hàng năm từ tập trung sang làm việc trực tiếp, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp làm thủ tục XNK. Lãnh đạo Cục Hải quan đã đến các doanh nghiệp có hoạt động XNK trên địa bàn và vận động doanh nghiệp XNK hàng hoá qua các cửa khẩu cảng biển, đường bộ của tỉnh để tăng nguồn thu.

Đặc biệt, để đạt được chỉ tiêu thu ngân sách, Hải quan Quảng Ninh ngành đang mở rộng thực hiện Đề án phối hợp thu nộp ngân sách và bảo lãnh thuế bằng phương thức điện tử qua hệ thống ngân hàng thương mại. Tập trung xử lý nợ đọng thuế, phối hợp tốt với các cơ quan chức năng trong công tác đôn đốc thu hồi nợ đọng thuế, phân loại, lập danh sách các doanh nghiệp có độ rủi ro cao, phân loại nợ thuế để quản lý chặt chẽ theo từng loại nợ; nâng cao trách nhiệm trong việc xử lý, thu hồi nợ gắn với trách nhiệm của cán bộ công chức...

Cùng với đó, công tác phòng chống buôn lậu cũng được triển khai quyết liệt ngay từ những ngày đầu năm 2013. Nhằm đấu tranh, ngăn chặn, hạn chế tối đa các vi phạm thủ tục hải quan, cũng như hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại năm 2013 đạt hiệu quả, căn cứ vào chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, BCĐ 127 T.Ư, UBND tỉnh và BCĐ 127 tỉnh; Cục Hải quan Tỉnh đã xây dựng kế hoạch, phương án đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, triển khai đến các đơn vị trực thuộc; cảnh báo về một số mặt hàng trọng điểm xuất nhập lậu tại khu vực biên giới. Đồng thời, chỉ đạo các lực lượng chống lậu, các đơn vị của Cục tăng cường kiểm tra, kiểm soát các đường mòn, lối mở, nhằm ngăn chặn kịp thời tình trạng xuất nhập lậu hàng hoá; thực hiện nghiêm các kế hoạch đấu tranh phòng, chống buôn lậu và gian lận thương mại đối với mặt hàng than, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và phòng chống ma tuý. Đơn vị còn xây dựng, ký kết quy chế phối hợp đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại với Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh; tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao kiến thức nghiệp vụ kiểm soát hải quan cho CBCC và người lao động đang thực hiện công tác này.

Ngoài ra, Cục Hải quan Tỉnh còn tập trung thực hiện quyết liệt một số nhóm giải pháp: Tập trung ngăn chặn, phát hiện, đánh trúng những ổ, nhóm, đối tượng buôn lậu lớn, trọng điểm; đẩy mạnh công tác thu thập xử lý thông tin, xây dựng cảnh báo về các phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm buôn lậu, vận chuyển ma tuý; nâng cao chất lượng, kỹ năng công tác tham vấn và xác định trị giá tại chi cục và công tác quản lý giá tại Cục Hải quan, qua đó cảnh báo kịp thời các dấu hiệu gian lận thương mại.

Đơn vị thường xuyên thu thập thông tin về các mặt hàng trọng điểm để phục vụ công tác tham vấn và hỗ trợ thông tin kịp thời cho các chi cục khi có đề nghị; hoàn thiện và đẩy mạnh phương thức quản lý từ kiểm tra trong thông quan sang kiểm tra sau thông quan, nhằm quản lý tốt số doanh nghiệp có hoạt động XNK qua địa bàn và tổ chức tận thu thuế hiệu quả. Nâng cao hiệu quả công tác thu thập thông tin, phân tích rủi ro, phát hiện những lô hàng trọng điểm có nguy cơ gian lận trong khai báo về số lượng hàng hoá, trị giá, phân loại hàng hoá, xuất xứ hàng hoá, gian lận về chính sách quản lý đối với hàng hoá XNK để thiết lập tiêu chí kiểm tra trong thông quan và chuyển giao kiểm tra sau thông quan, nhằm giảm tối đa các vi phạm trong thủ tục hải quan và phục vụ công tác quản lý rủi ro đạt kết quả.