Các khoản tiền được sử dụng để hỗ trợ cho khủng bố có thể bắt nguồn từ các nguồn hợp pháp, các hoạt động tội phạm, hoặc từ cả hai. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là sự che đậy nguồn gốc tiền dùng để tài trợ cho khủng bố. Nếu nguồn gốc có thể được che đậy thì nó vẫn có thể được dùng vào các hoạt động tài trợ cho khủng bố trong tương lai. Các đối tượng cung cấp tiền cho khủng bố có thể sử dụng hệ thống tài chính quốc gia và quốc tế để che giấu các khoản tiền chúng cần để tài trợ cho các hoạt động của chúng.

Tương tự, điều quan trọng đối với mọi kẻ khủng bố là che đậy được mục đích sử dụng các quỹ để hoạt động tài trợ không bị phát giác.

Vì những lý do như trên, trong các Khuyến nghị đặc biệt về tài trợ cho bọn khủng bố, Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF) đã đề nghị mỗi nước cần:

·        Hình sự hóa hành vi tài trợ cho khủng bố, các hoạt động khủng bố và các tổ chức khủng bố;

·        Quy định các tội khủng bố là tội phạm nguồn của tội rửa tiền.

Cụ thể, theo FATF, mỗi nước phải hình sự hoá hành vi tài trợ cho khủng bố, các hoạt động khủng bố và các tổ chức khủng bố bất kể các ngân quỹ đó có nguồn gốc bất hợp pháp (trong trường hợp này, hành động đó cần được coi là tội phạm nguồn của tội rửa tiền) hay hợp pháp. Pháp luật phải cụ thể khi hình sự hoá hành vi tài trợ cho khủng bố.

Luật của các nước cần đề cập đến bất kỳ người nào quyên góp hoặc cung cấp các quỹ với ý định là những quỹ này sẽ được sử dụng cho khủng bố; không nhất thiết phải xác định hoặc chứng minh là những quỹ đó đã thực sự được dùng cho khủng bố.

Việc hình sự hóa hành vi tài trợ cho khủng bố là nhằm làm giảm năng lực của các tổ chức khủng bố bằng cách ngăn chặn các khoản tiền của chúng xâm nhập vào hệ thống tài chính. Ngoài ra, một đất nước cần phải có đạo luật giúp phát hiện các khoản tiền của bọn khủng bố đang nằm trong biên giới của mình sao cho các khoản tiền này có thể bị tịch thu và sung công. Điều này cũng giúp phá tan những nỗ lực của bọn khủng bố.

Việt Nam: Nỗ lực chống khủng bố và chống tài trợ cho khủng bố

Việt Nam đã và đang tích cực mở rộng, hội nhập quốc tế trên tất cả các lĩnh vực. Trong lĩnh vực phòng chống tội phạm, có thể thấy, nhiều quy phạm pháp luật quốc tế đã được nghiên cứu nội luật hóa trong pháp luật Việt Nam.

Sau khi gia nhập Nhóm các nước châu Á - Thái Bình Dương về phòng chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố (APG) vào tháng 5/2007, Việt Nam đã hình sự hóa hành vi rửa tiền và tài trợ khủng bố thông qua việc bổ sung tội danh này vào Luật Hình sự năm 2009.

Trên thực tế, trước năm 2009, Bộ luật Hình sự năm 1999 của Việt Nam mới chỉ có duy nhất một điều luật quy định về tội khủng bố (Điều 84). Theo đó, nếu đối chiếu với các quy phạm pháp luật về chống khủng bố quốc tế và của một số nước trên thế giới sẽ thấy có độ vênh rất lớn như: theo quy định tại Điều 84, tội khủng bố có dấu hiệu là nhằm mục đích “chống chính quyền nhân dân”. Tuy nhiên, pháp luật quốc tế và pháp luật của nhiều nước quy định về mục đích của các hành vi khủng bố một cách tương đối rộng là “làm cho nhân dân hoảng sợ”; Đối tượng xâm hại của tội phạm khủng bố theo quy định tại Điều 84 Bộ luật Hình sự chỉ có thể là con người (tính mạng, sức khỏe, tự do thân thể, tinh thần) nhưng theo luật quốc tế, ngoài đối tượng xâm hại chủ yếu là con người, tội phạm khủng bố còn có thể tấn công vào các mục tiêu khác có thể là các cơ sở kinh tế chiến lược, các cơ sở có tầm quan trọng đặc biệt của các quốc gia…

Ngoài những hành vi khách quan được quy định tại Điều 84 Bộ luật Hình sự, pháp luật Việt Nam lúc bấy giờ coi hành vi tài trợ cho khủng bố là đồng phạm với tội khủng bố (với vai trò giúp sức). Trong khi đó, pháp luật quốc tế đã coi hành vi tài trợ cho khủng bố cũng là một trong các hành vi trực tiếp khủng bố….

Để hạn chế những bất cập nêu trên, trong lần sửa đổi bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2009, các nhà lập pháp Việt Nam đã bổ sung thêm hai điều luật về vấn đề này, đó là Điều 230a tội khủng bố và Điều 230b tội tài trợ cho khủng bố. 

Theo các điều luật mới này, đối tượng tác động của tội phạm không chỉ là con người mà có thể là tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Mục đích của các hành vi khủng bố đã được xác định rộng hơn là gây hoảng sợ trong công chúng chứ không chỉ dừng lại ở mục đích nhằm chống chính quyền nhân dân.

Các điều luật trên cũng đã xác định rõ về cấu thành độc lập của loại tội phạm tài trợ cho khủng bố chứ không chỉ xử về đồng phạm trong đối với tội khủng bố như trước.

Tiếp theo việc bổ sung tội danh này vào Luật Hình sự năm 2009, trong những nỗ lực nhằm ngăn chặn hành vi rửa tiền và tài trợ khủng bố, tháng 6/2012, Quốc hội Việt Nam đã ban hành Luật Phòng chống rửa tiền. Luật này đã chính thức có hiệu lực từ 1/1/2013. Trong đó, một trong những đối tượng điều chỉnh của luật này là việc chống rửa tiền nhằm tài trợ cho khủng bố. Cụ thể khoản 2, Điều 1 Luật này ghi rõ: "Việc phòng, chống hành vi rửa tiền nhằm tài trợ khủng bố được thực hiện theo quy định của Luật này, quy định của Bộ luật Hình sự và pháp luật về phòng, chống khủng bố".

Xét thấy sự cần thiết phải ban hành một văn bản luật có hiệu lực đủ mạnh trong lĩnh vực phòng chống khủng bố, ngày 12/6/2013, Quốc hội Việt Nam cũng đã thông qua Luật Phòng, chống khủng bố với 51 điều, 8 chương. Trong đó, hành vi tài trợ cho khủng bố đã được quy định khá cụ thể và có sự tham khảo theo chuẩn mực quốc tế về chống tài trợ cho khủng bố quốc tế.

Ngoài ra, nhiều văn bản dưới luật cũng đã được ban hành nhằm thể chế hóa, hướng dẫn thực hiện các chuẩn mực quốc tế về chống khủng bố và chống tài trợ cho khủng bố như: Chỉ thị số 25/2007/CT-TTg ngày 15/11/2007 của Thủ tướng Chính phủ về công tác phòng, chống khủng bố ở trong tình hình mới; Quyết định số 1953/2006/QĐ-BCA ngày 12/12/2006 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định tạm thời về phương án xử lý tình huống khủng bố thường xảy ra...

Những văn bản pháp luật nêu trên cho thấy, Chính phủ và các cơ quan, các nhà lập pháp Việt Nam đã tuân thủ nghiêm chỉnh, đầy đủ các cam kết quốc tế về chống khủng bố và tài trợ cho khủng bố. Việt Nam đã rất nỗ lực trong chống khủng bố và chống tài trợ cho khủng bố, góp phần không nhỏ vào cuộc chiến chống tội phạm khủng bố và tài trợ cho khủng bố của cộng đồng quốc tế.