Góp phần hoạch định chiến lược phát triển tài chính quốc gia

Sáng ngày 15/5, tại Hà Nội, Bộ Tài chính đã tổ chức Lễ mít tinh chào mừng ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 và Công bố Quyết định thành lập Hội đồng Khoa học và Công nghệ ngành Tài chính nhiệm kỳ 2015 - 2017. Tham dự và chỉ đạo buổi Lễ mít tinh có Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà và đại diện lãnh đạo các đơn vị chức năng trong ngành Tài chính. Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ củaThứ trưởng Trần Xuân Hà khẳng định, Ngày KH&CN là sự kiện có ý nghĩa rất lớn, là cơ hội để vinh danh những nhà khoa học đã có công đóng góp vào ngành khoa học nói chung và trong lĩnh vựcTài chínhnói riêng, nhất là trong bối cảnh hiện nay,Đảng và Nhà nước luôn xác định KH&CN là ngành then chốt, là động lực phát triển kinh tế.

Bên cạnh đó, đánh giá về hoạt động nghiên cứu khoa học của ngành Tài chính thời gian qua, Thứ trưởng Trần Xuân Hà cho rằng, về cơ bản, định hướng nghiên cứu, nhiệm vụ KH&CN của Ngành đã bám sát chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, Bộ Tài chính và các nhiệm vụ tài chính - ngân sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thông qua công tác nghiên cứu khoa học công nghệ, đã tham mưu cho Ban Cán sự Đảng những khung khổ liên quan đến Tài chính như Luật Ngân sách, Luật Thuế, Luật quản lý tài sản Nhà nước, Luật Quản lý vốn Nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp..., từ đó tạo điều kiện giúp hoàn thiện thể chế, cách thức quản lý cho phù hợp. Có thể nói, hoạt động nghiên cứu KH&CN của ngành Tài chính thời gian qua, nhất là sự phát hiện, kiến nghị của các công trình nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng để hoạch định chiến lược phát triển tài chính quốc gia. Điều này đã được cụ thể hóa thông qua việc xây dựng Chiến lược Tài chính đến năm 2020; đồng thời, đề ra các mục tiêu, định hướng các nhóm giải pháp làm căn cứ cho quá trình hoạch định chính sách trung và dài hạn.

Đánh giá lại hoạt động nghiên cứu khoa học của ngành Tài chính thời gian qua, TS. Vũ Nhữ Thăng - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính cũng cho rằng, các kết quả nghiên cứu khoa học phục vụ xây dựng chiến lược đã góp phần hình thành các định hướng để huy động, quản lý, phân phối và sử dụng các nguồn lực tài chính trong xã hội hiệu quả, công bằng; đảm bảo tính hiệu lực của công tác giám sát tài chính. Qua đó, chúng ta xây dựng nền tài chính quốc gia lành mạnh, giữ vững an ninh tài chính, ổn định kinh tế vĩ mô, tài chính - tiền tệ, tạo điều kiện thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cấu trúc nền kinh tế, giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội.

Ngoài việc xây dựng các chiến lược, hoạt động nghiên cứu KH&CN của ngành Tài chính cũng tham gia đánh giá, sơ kết và tổng kết nhiều chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước liên quan đến tài chính - ngân sách. Theo đó, trong giai đoạn 2011-2015, các nghiên cứu tập trung vào các vấn đề: Nghiên cứu và tổng hợp những điều chỉnh về lý luận tài chính - tiền tệ; phương thức can thiệp, điều chỉnh và quản lý tài chính - tiền tệ trên thế giới; Nghiên cứu và dự báo cục diện kinh tế - tài chính, những thay đổi về thể chế và cơ chế hợp tác quốc tế thời kỳ hậu khủng hoảng; Dự báo những khó khăn thách thức mới trong hội nhập, tự do hóa tài chính và các biện pháp ứng phó của Việt Nam; Chính sách tài chính đối với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; tạo lập cơ sở lý luận cho việc bổ sung và sửa đổi các luật về tài chính, ngân sách và thuế giai đoạn 2011-2020; Chính sách tài chính gắn với quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế: Đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công; vấn đề tạo nguồn cải cách tiền lương…

Đối với hoạt động của Hội đồng KH&CN ngành Tài chính nhiệm kỳ 2010 – 2013, TS. Vũ Nhữ Thăng cho biết, đến nay, Hội đồng KH&CN đã hoàn thành nhiệm vụ tư vấn KH&CN, có nhiều đóng góp thiết thực cho công tác nghiên cứu khoa học của ngành Tài chính cả về mặt lý luận cơ bản và ứng dụng vào thực tiễn. Hội đồng KH&CN đã tư vấn và trình Bộ giao nhiệm vụ cho 148 đề tài giai đoạn 2010-2014. Chất lượng nghiên cứu được cải thiện rõ rệt (có tới 80% đề tài cấp Bộ bảo vệ đạt loại khá, giỏi, xuất sắc); tạo được bước chuyển biến căn bản trong nghiên cứu và ứng dụng, nghiên cứu trực tiếp phục vụ cho quản lý, điều hành của Bộ; với sự tham gia tích cực, có trách nhiệm cao của các thành viên Hội đồng KH&CN ngành nên đã hạn chế được căn bản tình trạng tồn đọng và thanh lý đề tài.

Tại buổi lễ, nhiều đại biểu tham dự cũng chia sẻ những ý kiến nhằm đánh giá lại hoạt động nghiên cứu khoa học của ngành Tài chính nói chung và của Hội đồng KH&CN Ngành nói riêng. Hầu hết các ý kiến cho rằng, thời gian gần đây hoạt động nghiên cứu khoa học ngành Tài chính có nhiều đổi mới và tiến bộ hơn, có định hướng cụ thể, rõ ràng hơn. Tuy nhiên, để làm tốt công tác tham mưu, tư vấn cho lãnh đạo Bộ trong các mảng công tác, thì tới đây hoạt động nghiên cứu khoa học cần gắn với hiệu quả, có chế tài xử lý, khiển trách, có khen thưởng và kỷ luật rõ ràng… Đặc biệt, theo TS. Phạm Phan Dũng, Tổng cục trưởng Tổng cục Dự trữ Nhà nước, các nghiên cứu khoa học cần phải đem lại kết quả đầu ra, cụ thể từ các nghiên cứu khoa học có thể tạo tiền đề cho sự ra đời của nghị định, thông tư, văn bản nào đó cho một lĩnh vực nhất định.

Nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học

Báo cáo về định hướng hoạt động của Hội đồng KH&CN ngành Tài chính giai đoạn 2015-2017, TS. Vũ Nhữ Thăng cho biết sẽ tập trung vào các vấn đề như: Sơ kết 5 năm thực hiện Chiến lược tài chính, các chiến lược ngành giai đoạn 2011-2015 và thực tiễn 5 năm tái cấu trúc nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng; Tác động của cơ chế, chính sách, giải pháp tài chính trong tái cấu trúc nền kinh tế; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN theo hướng hiện đại và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực tài chính, tham gia cộng đồng kinh tế ASEAN, đối tác TPP; Đẩy mạnh và mở rộng chế độ tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp công lập…

Đồng tình với những định hướng này, Thứ trưởng Trần Xuân Hà cũng yêu cầu, trong công tác khoa học cần kết hợp cả khoa học cơ bản và khoa học ứng dụng. Nghiên cứu phải đem lại kết quả đầu ra, cải tiến công việc cụ thể của các đơn vị; Cần bám sát mục tiêu nhiệm vụ chính trị của ngành, xoay quanh chiến lược, hoàn thiện chiến lược cho giai đoạn tiếp theo. Phải đảm bảo chất lượng quản lý tài chính công có hiệu quả cao nhất; Hoàn thiện thể chế thị trường để các doanh nghiệp, người dân, nhà đầu tư có cơ hội kinh doanh; Cần phát huy cốt cách của những người làm công tác khoa học để cùng chung tay đóng góp trí lực cho công việc, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của toàn ngành Tài chính…

Bên cạnh đó, trong thời gian tới, để triển khai có kết quả Nghị quyết số 20-NQ/TW về phát triển KH&CN, Chiến lược và Chương trình hành động thực hiện Chiến lược Tài chính đến năm 2020 cũng như các nhiệm vụ KH&CN chủ yếu trong lĩnh vực Tài chính đến năm 2020, sẽ tiến hành củng cố Hội đồng KH&CN ngành về số lượng, cơ cấu nhằm giúp đảm bảo hoạt động của Hội đồng KH&CN thực sự thiết thực và hiệu quả hơn.