Để tăng cường kiểm soát thực hiện giãn cách xã hội, đặc biệt tại các khu vực phong tỏa cũng như để phòng chống dịch COVID-19, Hà Nội đã có văn bản yêu cầu Sở Xây dựng phối hợp với Sở Y tế, UBND các quận, huyện, thị xã trên địa bàn đánh giá nguy cơ lây nhiễm COVID-19 qua hệ thống điều hòa trung tâm, hệ thống thông gió tòa nhà chung cư.

Còn trước đó, một số chung cư ở TP. Hồ Chí Minh đã ghi nhận các ca dương tính với SARS-CoV-2 tại căn hộ cùng block, cùng trục đứng khiến cư dân bất an. Nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại - liệu có hay không nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2 thông qua hệ thống điều hoà, thông gió tại các khu chung cư?

Giải đáp băn khoăn này, PGS.,TS. Vũ Ngọc Anh - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường - Bộ Xây dựng cho biết, Bộ Xây dựng đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư (QCVN 04/BXD), Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 5687:2010 về “Thông gió - Điều hòa không khí - Tiêu chuẩn thiết kế”.

Theo đó, trong thiết kế, tất cả các chủ đầu tư, các nhà tư vấn thiết kế, công tác nghiệm thu bàn giao đi vào sử dụng đều vào phải kiểm tra an toàn cho tòa nhà, trong đó có cả kiểm tra hệ thống về điều hòa, thông gió. Trong tiêu chuẩn đã quy định, đường thiết kế hệ thống lấy khí tươi vào trong tòa nhà và hút khí thải ra - hai hệ thống này độc lập và phải cách nhau tối thiểu 5m. Về nguyên tắc hệ thống điều hòa, không có chuyện xả của nhà này ra thì hút của nhà kia vào.

Về các hộp kỹ thuật trong các tòa nhà chung cư có thể chạy theo phương đứng từ trên xuống dưới, để hút hơi như quạt hút gió từ nhà vệ sinh hoặc từ bếp vào hệ thống hộp kỹ thuật. Các hệ thống hộp kỹ thuật này luôn luôn được chế tạo với áp suất ở trong đó là áp suất âm, tức là áp suất hệ thống kỹ thuật thấp hơn so với áp suất ở trong nhà.

Vì vậy, chỉ có một luồng gió từ trong nhà ra hệ thống kỹ thuật và hút thẳng lên trên mái nhà chung cư. “Nếu xây dựng tuân thủ đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn, sẽ khó có chuyện gọi là lây lan Covid-19 hay virus qua các hệ thống điều hòa thông gió hoặc đường ống kỹ thuật” - PGS.,TS. Vũ Ngọc Anh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, PGS.,TS. Vũ Ngọc Anh lưu ý, trong quá trình vận hành, các đối tượng tham gia quản lý nhà chung cư như ban quản trị thường xuyên phải kiểm tra đường ống thông gió. Nếu như, quạt thông gió ở phía trên đường ống kỹ thuật không hoạt động sẽ không tạo ra áp suất âm, thì rất có thể không khí ở trong ống thông gió đó sẽ quay ngược vào trong nhà.

PGS.,TS. Vũ Ngọc Anh cũng thông tin, về việc các chung cư đáp ứng được các tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng hay chưa thì phải nói rằng, chung cư được xây dựng qua rất nhiều giai đoạn. Có những chung cư xây dựng những năm 60, 70, 80 của thế kỷ trước, các chung cư này đã xuống cấp và đa phần dùng thang bộ (4-5 tầng), hành lang hở (tức là lối đi luôn luôn tiếp xúc với không gian bên ngoài), căn hộ tương đối nhỏ.

"Vấn đề điều hoà, thông gió trong các khu chung cư này theo đánh giá của tôi không có vấn đề gì vì nó thoát trực tiếp ra bên ngoài, không có không gian chung và kín như các căn chung cư mới xây dựng gần đây" - PGS.,TS. Vũ Ngọc Anh nhận định.

Chung cư mới xây dựng gần đây là chung cư sử dụng thiết kế hành lang chung, với hai dãy căn hộ ở hai bên và chính những chung cư này mới đáng lo lắng về việc có lây nhiễm ở hành lang chung này hay không. Còn về phần đường ống kỹ thuật trong các khu chung cư cũ đa phần phát thải trực tiếp ra bên ngoài. Theo các chuyên gia y tế, khi phát thải ra bên ngoài thì lượng virus rất thấp, nhiệt độ lại cao nên việc lây lan trong không khí đã bị pha loãng sẽ hạn chế và ít xảy ra.

Các chung cư xây dựng từ năm 2000 đến gần đây thì khi thiết kế cũng đã tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn. Quy chuẩn của Bộ Xây dựng ngày càng chặt, quy chuẩn mới nhất ban hành từ năm 2019 đến nay, việc kiểm soát rất tốt. “Với các chung cư từ năm 2000 đến trước năm 2019, trong chỉ đạo của Bộ Xây dựng, chúng tôi có đề xuất phải kiểm tra lại những vấn đề về điều hoà, thông gió. Nếu chưa tuân thủ quy chuẩn thì phải kiến nghị, ban quản trị, chủ đầu tư, nhà vận hành luôn luôn phải soát xét và cập nhật” - PGS.,TS. Vũ Ngọc Anh nói.

Trước những lo ngại của người dân về nguy cơ lây nhiễm COVID-19 tại các khu chung cư cao tầng, PGS.,TS. Vũ Ngọc Anh khuyến cáo, đầu tiên phải tuân thủ 5K; thứ hai, thang máy chỉ vận hành khoảng 50% công suất và khử khuẩn thường xuyên; thứ ba, hành lang chung ở trong các chung cư, đặc biệt là ở các tòa nhà chung cư dùng để cách ly F0 hoặc F1, phải để thông gió tự nhiên hoặc có biện pháp cơ học, không nên dùng điều hòa tổng để điều hòa các không gian chung như sảnh chung cư hoặc hành lang.

Còn trong căn hộ có cách ly F0 phải kiểm tra tất cả các hệ thống thông gió ngang từ trong nhà ra hành lang và hoàn toàn phải bịt kín. Trong căn hộ này, phải chọn một phòng độc lập, nghĩa là có tường ngăn dưới mặt sàn lên đến tận trần và nếu có các đường ống kỹ thuật đi giữa các phòng phải bịt kín lại. Phòng chứa F0 có cửa sổ mở ra ban công để thoáng ra bên ngoài và không dùng điều hòa cho phòng này, đúng theo nguyên tắc của Bộ Y tế. Như vậy, chúng ta sẽ hạn chế được việc lây lan.