Khơi dậy sáng tạo của người lao động nhằm thúc đẩy kinh tế đất nước
Phát huy sức sáng tạo của người lao động không chỉ nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, mà còn tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Khi được trao cơ hội, môi trường thuận lợi và cơ chế hỗ trợ phù hợp, sáng kiến từ người lao động sẽ trở thành nguồn lực quan trọng góp phần xây dựng đất nước phát triển nhanh, bền vững.
Đổi mới sáng tạo là con đường tất yếu
Phát biểu tại Diễn đàn "Thúc đẩy tiềm năng sáng tạo của người lao động" do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức chiều 15/8, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú - Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhấn mạnh, trải qua 96 năm xây dựng và phát triển, giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam luôn gắn bó máu thịt với dân tộc, kiên cường trong chiến đấu, sáng tạo trong lao động, đóng góp lớn cho sự nghiệp cách mạng.
Theo Thường trực Ban Bí thư, bước vào thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân giữ vai trò tiên phong trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, làm chủ công nghệ hiện đại, góp phần nâng cao năng suất, sức cạnh tranh. Công đoàn Việt Nam suốt 96 năm qua đã bảo vệ quyền lợi người lao động, là cầu nối vững chắc giữa Đảng, Nhà nước với công nhân, viên chức, lao động.
Diễn đàn là một trong 3 sự kiện nổi bật tại Chương trình Ngày hội Lao động sáng tạo năm 2025 cấp Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Hai sự kiện nổi bật còn lại là Triển lãm “Hành trình sáng tạo - Khát vọng vươn mình” (diễn ra sáng 15/8) và Lễ trao giải thưởng “Doanh nghiệp vì Người lao động năm 2025” (dự kiến diễn ra tối 15/8).
Các phong trào “Lao động giỏi - Lao động sáng tạo”, “75 nghìn sáng kiến - Vượt khó, phát triển”…, đã tạo hàng triệu sáng kiến, giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả. Đáng chú ý, đến nay, cả nước có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, hơn 200 quỹ đầu tư, nhiều trung tâm, vườn ươm; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu tăng từ hạng 76 (2013) lên hạng 44 (2024).
Bên cạnh kết quả đạt được, Thường trực Ban Bí thư cũng nêu rõ những hạn chế như năng suất lao động nước ta tuy được cải thiện, nhưng vẫn còn thấp so với khu vực và thế giới. Mô hình tăng trưởng vẫn dựa nhiều vào lao động phổ thông, trong khi các ngành sử dụng công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn còn chiếm tỉ trọng thấp. Chất lượng nguồn nhân lực chưa theo kịp yêu cầu phát triển; phần lớn người lao động còn thiếu kỹ năng chuyên sâu, khó thích ứng với chuyển đổi công nghệ…
Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh, trước thực trạng đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có những bước đi đột phá, căn bản và toàn diện hơn trong chiến lược phát triển con người, coi đây là nền tảng để đất nước tiến bước vững chắc trong kỷ nguyên mới. Đổi mới sáng tạo không còn là sự lựa chọn, mà là con đường tất yếu để đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững và có bản sắc.
Theo ông Nguyễn Đình Khang - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Diễn đàn nằm trong chuỗi hoạt động của Chương trình “Ngày hội Lao động sáng tạo năm 2025” nhằm tôn vinh tinh thần đổi mới, sáng tạo và khát vọng cống hiến của hàng chục triệu đoàn viên công đoàn, công nhân, viên chức, người lao động trong công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.
Sự kiện là hành động thiết thực hưởng ứng triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; thể hiện quyết tâm của đoàn viên công đoàn, người lao động và tổ chức Công đoàn đồng hành cùng cả nước, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội trên 8% của năm 2025, tạo đà cho tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 -2030.
Xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp
Tại Diễn đàn, các đại biểu đã lắng nghe nhiều sáng kiến và câu chuyện truyền cảm hứng trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo tại các doanh nghiệp. Cán bộ công đoàn và người lao động cũng đưa ra nhiều kiến nghị nhằm thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong sản xuất và kinh doanh.
Theo đó, đối với tổ chức công đoàn và doanh nghiệp, cần xây dựng môi trường khuyến khích sáng tạo, bố trí nguồn lực hỗ trợ hiện thực hóa các sáng kiến, đặc biệt là ý tưởng cần đầu tư thử nghiệm. Nên duy trì kênh tiếp nhận ý tưởng thường xuyên, khen thưởng kịp thời và nhân rộng những giải pháp hiệu quả. Đồng thời, tổ chức các sân chơi sáng tạo, xây dựng kho dữ liệu sáng kiến trên nền tảng số để chia sẻ và áp dụng rộng rãi trong toàn ngành.
Về phía Nhà nước, cần tiếp tục đổi mới công tác giáo dục và đào tạo, chú trọng rèn luyện tư duy sáng tạo cho người lao động ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Nhờ đó, khi bước vào môi trường sản xuất, mỗi công nhân đều có khả năng chủ động tìm ra cách làm hay, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
Lắng nghe những tâm tư, chia sẻ của người lao động, ông Đỗ Văn Chiến - Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho biết, sẽ chuyển những đề xuất của các đại biểu đến các cơ quan hữu quan, thực sự coi đổi mới sáng tạo trong công nhân, người lao động là cấu phần trọng yếu của chiến lược phát triển khoa học - công nghệ quốc gia.
Đặc biệt, sẽ nghiên cứu sửa đổi chính sách pháp luật, nhất là chính sách thuế, tài chính để doanh nghiệp có thể đầu tư cho sáng kiến của người lao động như một khoản chi phí hợp lý. Đồng thời, nâng cao vai trò của quỹ khoa học - công nghệ doanh nghiệp trong hỗ trợ các ý tưởng sáng tạo thiết thực; xây dựng cơ chế phối hợp giữa doanh nghiệp - công đoàn - nhà khoa học - trường nghề - Nhà nước để hình thành một hệ sinh thái đổi mới thực chất, liên kết chặt chẽ và có tính khả thi cao, phát triển liên tục.
