Giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa tiêu biểu

Tại Hội thảo “Phát triển văn hóa và giáo dục thủ đô” do Bộ Tư pháp và UBND TP. Hà Nội tổ chức vừa qua, Trưởng phòng Quản lý di sản, Sở Văn hóa và Thể thao (VH&TT) Hà Nội Phạm Thị Lan Anh cho biết, phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng, nhất là việc giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa tiêu biểu của Thăng Long - Hà Nội. Thành phố luôn xác định, coi trọng phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là trung tâm trong chính sách phát triển bền vững của thủ đô.

Trưởng phòng Quản lý di sản kiến nghị, đề xuất thành phố bố trí tối thiểu 2% tổng chi ngân sách hằng năm để chi đầu tư cho văn hóa, kết hợp với huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội nhằm nghiên cứu, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Ưu tiên đầu tư nghiên cứu, bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể có nguy cơ mai một, bảo tồn, tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị các di tích, các công trình kiến trúc có giá trị văn hóa, lịch sử trên địa bàn thủ đô. Khuyến khích sáng tạo, phát triển giá trị văn hóa tinh thần mới dựa trên di sản; bảo đảm hài hòa với phát triển kinh tế, giáo dục, du lịch văn hóa.

Khuyến khích người dân, doanh nghiệp đủ điều kiện đầu tư vào các ngành công nghiệp văn hóa bằng quy định ưu đãi đầu tư cao hơn mức ưu đãi đầu tư trong các luật hiện hành. Cụ thể, ưu đãi về giao đất, cho thuê đất, giảm tiền sử dụng đất, hỗ trợ thủ tục thành lập doanh nghiệp nhằm khuyến khích cá nhân, tổ chức đầu tư phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; áp dụng thuế suất 5% hoặc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập của doanh nghiệp đầu tư trong các ngành công nghiệp văn hóa.

Thủ đô Hà Nội là địa phương đầu tiên trong cả nước trở thành thành viên mạng lưới các “Thành phố sáng tạo” của UNESCO. Với số lượng di tích đứng đầu cả nước, gồm 5.922 di tích các loại, trong đó có 5 di sản thế giới, thành phố đã triển khai và đạt được một số kết quả tích cực trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của thủ đô...

Bảo tồn di sản, phát triển công nghiệp văn hóa

Nghị quyết 09-NQ/TU của Thành ủy Hà Nội đặt ra mục tiêu, đến năm 2025, ngành công nghiệp văn hóa thủ đô trở thành ngành kinh tế quan trọng, động lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Đến năm 2030, công nghiệp văn hóa thủ đô cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác...

Thực tế cho thấy, bên cạnh những thành tựu đạt được, phát triển văn hóa và con người Hà Nội chưa xứng tầm với vai trò, vị thế của thủ đô. Việc bảo tồn, khai thác, phát huy vai trò của văn hóa trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập chưa tương xứng với các tiềm năng, thế mạnh, bề dày văn hóa lịch sử thủ đô. Một số di sản, giá trị văn hóa tinh thần người Hà Nội đang dần bị mai một. Hệ thống thiết chế văn hóa cả ở cấp thành phố và cơ sở còn thiếu, chưa đồng bộ; hiệu quả sử dụng chưa cao.

Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia PGS.TS Đặng Văn Bài cho rằng, Luật Thủ đô cần tạo ra khung pháp lý cho việc hoạch định các chính sách đặc thù đầu tư cho phát triển văn hoá và bảo tồn di sản văn hóa.

"Với tư cách là thành viên trong hệ thống các thành phố sáng tạo của UNESCO, Hà Nội cần đầu tư nhiều hơn nữa cho việc phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, trong đó có ưu tiên cho phát triển du lịch văn hóa, du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng trên nền tảng “kinh tế nông nghiệp” tại các vùng quê ở ngoại ô. Đặc biệt là tạo lập các không gian sáng tạo cho phát triển văn hóa..." - PGS.TS Đặng Văn Bài nêu quan điểm.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam TS. Lê Thị Minh Lý cho rằng, di sản văn hóa là nguồn vốn, là tài nguyên, là chất liệu, là đề tài, là nguồn cảm hứng, là chủ thể… cho các ngành công nghiệp văn hóa. Để phát triển công nghiệp văn hóa, Hà Nội có nhiều điểm mạnh: di sản văn hóa vừa giàu có, vừa đa dạng trên địa bàn Hà Nội là một nguồn lực vô cùng lớn, quan trọng.

Hà Nội là nơi tập trung nhiều người tài giỏi, sáng tạo, đặc biệt là nhiều nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hoá phi vật thể. Lịch sử cho thấy, Hà Nội là vùng đất hội nhập và hội tụ những giá trị văn hóa, được ghi danh là thành phố sáng tạo; và là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá của cả nước, là miền đất, thị trường lý tưởng để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa...