Gỡ vướng cho thực hiện quy định về quy hoạch hậu sắp xếp đơn vị hành chính
Kỳ cuối: Bộ Tài chính đề xuất nhiều giải pháp
Để tháo gỡ những vướng mắc, bất cập trong thực hiện các quy định của pháp luật về quy hoạch trong bối cảnh vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Tài chính đề xuất nhiều giải pháp.
Gửi Bộ Tư pháp thẩm định dự thảo Nghị quyết của Chính phủ
Theo Bộ Tài chính, thực hiện Nghị quyết số 227/2025/QH15 ngày 27/6/2025 về Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV; căn cứ Nghị quyết số 206/2025/QH15 ngày 24/6/2025 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật, Bộ Tài chính đã xây dựng hồ sơ dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về giải pháp tiếp tục triển khai công tác quy hoạch gắn với sắp xếp đơn vị hành chính trong thời gian chưa ban hành Luật Quy hoạch sửa đổi (dự thảo Nghị quyết), gửi xin ý kiến các Bộ, địa phương tại Văn bản số 9865/BTC-QLQH ngày 02/7/2025.
Thực hiện kết luận của Bộ Chính trị tại Công văn số 16014-CV/VPTW ngày 12/7/2025 và Công văn số 15902-CV/VPTW ngày 06/7/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng, trong đó đã giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo hoàn thiện Đề án điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Trên cơ sở ý kiến tham gia của các Bộ và địa phương, Bộ Tài chính đã nghiên cứu, tiếp thu, giải trình và hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết.

Dự thảo Nghị quyết quy định một số giải pháp tiếp tục thực hiện quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 đã được quyết định hoặc phê duyệt trước ngày 01/7/2025 theo quy định của Luật Quy hoạch và công tác lập, điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và tổ chức chính quyển địa phương 2 cấp trong thời gian chưa ban hành Luật Quy hoạch (sửa đổi).
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính vừa có công văn số 109 84/BTC-QLQH ngày 18/7/2025 gửi Bộ Tư pháp đề nghị thẩm định hồ sơ dự thảo Nghị quyết.
Không tăng trách nhiệm bất hợp lý cho người dân, doanh nghiệp
Theo Bộ Tài chính, dự thảo Nghị quyết được xây dựng theo nguyên tắc bảo đảm thể chế hóa đúng đắn chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước để mở rộng không gian phát triển, phát huy lợi thế so sánh, đáp ứng yêu cầu phát triển đối với từng địa phương và yêu cầu định hướng của giai đoạn mới.
Đồng thời, xử lý nhanh chóng, kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm các vấn đề cấp bách, thực tiễn. Bảo đảm lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là quyền tự do kinh doanh; không tăng trách nhiệm bất hợp lý cho người dân, doanh nghiệp…
Về thực hiện quy hoạch thời kỳ 2021-2030 đã được quyết định hoặc phê duyệt trước ngày 01/7/2025, Bộ Tài chính kiến nghị quy định: Cơ quan có thẩm quyền được sử dụng tên địa danh, vị trí, phạm vi địa lý trước sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh được xác định trong quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 đã được quyết định hoặc phê duyệt kết hợp với tên địa danh, vị trí, phạm vi địa lý sau khi sáp nhập để thực hiện việc thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và thẩm định, quyết định đầu tư chương trình, dự án, nhiệm vụ cho đến khi có quy định mới của pháp luật về quy hoạch.
Về hiệu lực thi hành, Bộ Tài chính đề xuất, Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành và được thực hiện đến hết ngày 28/02/2027 hoặc được thay thế theo quy định mới của pháp luật về quy hoạch. Trường hợp có quy định khác nhau về cùng một vấn đề giữa Nghị quyết này với các luật, nghị quyết khác của Quốc hội thì áp dụng quy định của Nghị quyết này.
Đối với các địa phương có sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cơ quan có thẩm quyền được phép căn cứ các quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 đã được phê duyệt hoặc phê duyệt điều chỉnh để thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư; thẩm định, quyết định đầu tư chương trình, dự án, nhiệm vụ đã có trong quy hoạch tỉnh hoặc phù hợp với các quy hoạch tỉnh tương ứng trước khi sáp nhập.
Về điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, Bộ Tài chính kiến nghị quy định việc điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 theo trình tự, thủ tục rút gọn quy định tại Điều 54a của Luật Quy hoạch.
Về lập, điều chính quy hoạch thời kỳ 2021-2030 khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (đối với quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh), Bộ Tài chính kiến nghị quy định: Triển khai lập, điều chỉnh đồng thời các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh theo quy định hiện hành của pháp luật về quy hoạch; giao các Bộ, UBND cấp tỉnh triển khai lập, điều chỉnh các quy hoạch. Cụ thể, Bộ Tài chính lập điều chỉnh quy hoạch tổng thể quốc gia; lập, điều chỉnh quy hoạch 6 vùng kinh tế - xã hội trên cơ sở phân vùng kinh tế - xã hội đã được cấp có thẩm quyền thông qua. Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia; lập điều chỉnh quy hoạch không gian biển quốc gia. UBND cấp tỉnh tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch tỉnh trên cơ sở quy hoạch của đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sáp nhập.
Đối với quy hoạch tổng thể quốc gia, Bộ Tài chính kiến nghị về trình tự lập, thẩm định, quyết định điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo hướng: Không thực hiện lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập điều chỉnh quy hoạch để rút ngắn thời gian điều chỉnh quy hoạch; rút ngắn thời gian lấy ý kiến từ 30 ngày xuống còn 10 ngày (tương đương thời gian lấy ý kiến về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật theо trình tự, thủ tục rút gọn); không thực hiện đánh giá môi trường chiến lược đối với điều chỉnh quy hoạch; không thực hiện quy định về thẩm định điều chỉnh quy hoạch…