Tại hội nghị tín dụng bất động sản mới đây, các ngân hàng đã thống nhất giảm thêm lãi suất huy động kể từ ngày 13/2. Các chuyên gia dự báo, lãi suất huy động sẽ dần giảm nhiệt trong thời gian tới, nhất là khi lộ trình tăng lãi suất của Fed dự báo đạt đỉnh.

Ngân hàng lớn mở đầu xu hướng giảm lãi suất

Thời điểm cuối năm ngoái, có thông tin 16 ngân hàng cam kết giảm tiền lãi với số tiền là 3.312 tỷ đồng để hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp và người dân, với mức lãi suất giảm từ 0,5 - 3%/năm. Thế nhưng trên thực tế hiện nay theo phản ánh của người dân và doanh nghiệp lãi suất cho vay vẫn rất cao.

TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia tài chính - tiền tệ cho rằng, khi nói đến lãi suất, người ta quan tâm nhiều đến lãi suất thực, tức là lãi suất đó trừ đi lạm phát. Hiện nay, lãi suất tiền gửi kỳ hạn một năm khoảng 9,5%, lạm phát 6,2% thì lãi suất thực khoảng 3,3%. Lãi suất cho vay hiện đang khoảng 12,6%,  lạm phát 3,2% thì lãi suất thực cho vay hiện trên 9%.

Trong khi đó, lãnh đạo một ngân hàng cổ phần giải thích việc lãi vay tăng cao do mức lãi suất huy động hiện nay dao động quanh mức 9 - 9,5%/năm. Nên mức lãi suất cho vay sẽ cao hơn lãi suất huy động 2,5 - 4,5%/năm tùy theo mục đích sử dụng vốn vay, đối tượng khách hàng... Nếu khách hàng tốt, vay sản xuất kinh doanh và có tài sản đảm bảo thì lãi vay chỉ 11 - 12%/năm.

Còn với khoản vay tiêu dùng cá nhân như mua nhà, mua ô tô... lãi suất cho vay khoảng 13 - 15%/năm tùy từng ngân hàng và thời hạn vay. Nếu vay ngắn hạn dưới 6 tháng thì lãi suất thấp, dài hạn thì 13 - 15%/năm.

Các doanh nghiệp cho rằng, lãi vay hiện nay sẽ khiến họ tạm thời ngưng mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh lãi suất tăng cao, nhu cầu tiêu dùng suy yếu. Đặc biệt, với mức lãi suất cho vay 15%-16%/năm trong bối cảnh lạm phát tăng, rất khó để doanh nghiệp sống được.

Tại tọa đàm chủ đề "Nghị quyết 01 - Đột phá hỗ trợ doanh nghiệp" tổ chức đầu tuần qua, ông Đặng Ngọc Quý, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Chế biến - Xuất nhập khẩu trái cây Tam Nguyên (tỉnh Tây Ninh) phản ánh "Thông tin công bố cho thấy nhiều ngân hàng mở rộng gói vay tín dụng ưu đãi, nhưng thực tế doanh nghiệp không tiếp cận được. Lãi suất vay hiện ở mức 14%-15%/năm chắc chắn khó cho doanh nghiệp nhưng càng khó hơn khi doanh nghiệp chấp nhận lãi suất cao mà vẫn không tiếp cận được vốn tín dụng, thậm chí phải xoay xở vay "nóng" bên ngoài".

Kỳ vọng giảm lãi vay trong nửa đầu 2023

Câu chuyện lãi suất cho vay tiếp tục là chủ đề được quan tâm nhiều nhất tại hội nghị tín dụng bất động sản mới đây, nhiều doanh nghiệp tiếp tục kiến nghị giảm lãi suất cho vay. Trao đổi về vấn đề này, Tổng giám đốc Vietcombank Nguyễn Thanh Tùng cho hay thời gian qua, các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước không bao giờ nâng lãi huy động “kịch khung” để có thể hỗ trợ lãi suất cho vay với doanh nghiệp. Thời gian tới, các ngân hàng sẽ giảm thêm lãi suất huy động.

“Trước khi Hội nghị tín dụng bất động sản diễn ra, Tổng giám đốc các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước đã thống nhất với nhau sẽ triệt để thực hiện chỉ đạo của NHNN, đồng thuận giảm thêm lãi suất huy động để từng bước giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp và thị trường” ông Tùng cho biết.

Trước tình hình trên, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng đã nhiều lần kêu gọi, yêu cầu các ngân hàng nỗ lực giảm chi phí đầu vào để có thể giảm lãi suất đầu ra. Theo quan sát, từ đầu năm đến nay một số ngân hàng đã giảm lãi suất cho vay 0,5 – 1% theo yêu cầu, song trước áp lực chi phí đầu vào chưa giảm thì lãi vay khó giảm trong nửa đầu năm nay. Giới phân tích kỳ vọng, bước sang quý III/2023 mặt bằng lãi suất giảm nhiệt.

Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhận định, năm 2023, một trong những thách thức lớn nhất là lạm phát cao, các ngân hàng trung ương lớn trên giới như Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất chứ không chỉ dừng lại ở mức hiện nay. Do đó, áp lực tăng lãi suất rất cao, tuy nhiên với ngành ngân hàng trong nước, các ngân hàng sẵn sàng tiếp tục hy sinh lợi nhuận để giảm lãi suất, chia sẻ với doanh nghiệp, với nền kinh tế trong năm 2023.

Tuy nhiên, các ngân hàng cũng cho rằng, việc giảm lãi suất cho vay còn tuỳ thuộc quản trị rủi ro, chi phí hoạt động của mỗi ngân hàng. Lãi suất cho vay gồm rất nhiều loại chi phí: chi phí huy động vốn, thanh khoản, chi phí xác suất vỡ nợ… Trong bối cảnh rủi ro thì ngân hàng phải đảm bảo tỷ lệ NIM đủ để bù đắp rủi ro khi thị trường có biến động.

“Điều đáng nói là từ khi đại dịch đến nay ngành ngân hàng chia sẻ rất lớn với cộng đồng doanh nghiệp. Nhưng ngân hàng cũng là doanh nghiệp phải có trách nhiệm với cổ đông, bảo toàn vốn. Do vậy, ngân hàng và doanh nghiệp ngồi bàn bạc phải đưa ra giải pháp hài hòa lợi ích”, một lãnh đạo ngân hàng cổ phần cho hay.