Cụ thể, theo khảo sát tâm lý người dùng bất động sản do batdongsan.com.vn công bố mới đây, hơn 50% người tham gia cho rằng lãi suất vay mua nhà dưới 8%/năm là hợp lý, 29% chấp nhận mức lãi suất từ 8-10%/năm, chỉ 10% chấp nhận đi vay với lãi suất từ 10-13%/năm (tính theo mức thả nổi).

Lãi suất thả nổi vẫn cao

Cũng theo nghiên cứu này, nhóm khách hàng mua bất động sản trong năm qua tham gia khảo sát cũng cho thấy, phần lớn là ở độ tuổi trung niên và 48% trong đó sử dụng dòng tiền tích lũy chứ không đi vay mua nhà.

Theo các chuyên gia của Batdongsan.com.vn, thời gian qua dù các ngân hàng đua giảm lãi suất cho vay mua nhà nhưng đây chỉ là lãi suất ưu đãi áp dụng trong một khoảng thời gian nhất định tùy theo chương trình tín dụng của từng ngân hàng. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ thả nổi theo công thức lãi suất cơ sở hoặc lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 – 13 tháng cộng với biên độ thông thường từ 2 – 3,6%/năm.

Do đó, lãi suất thả nổi tại nhiều ngân hàng hiện ở mức tương đối cao, khoảng 9 - 10%/năm tại các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước. Trong khi đó, một số ngân hàng thương mại khác neo trên 11-13%/năm.

Ghi nhận thực tế, người mua nhà cũng chia sẻ tâm lý e ngại khi tham khảo các gói vay tại nhiều ngân hàng. Có nhu cầu vay 1,5 tỷ đồng để mua nhà, anh Hoàng Hùng (Hà Nội) được nhân viên một ngân hàng tư vấn nhiều gói vay ưu đãi. Trong đó có gói lãi suất chỉ khoảng 5%/năm, tuy nhiên, gói ưu đãi này chỉ áp dụng trong 6 tháng đầu, sau đó thả nổi sẽ lên khoảng 12%/năm.

Tương tự, hiện nhiều ngân hàng cũng đang đưa ra các gói ưu đãi vay khá thấp, tuy nhiên thời gian ưu đãi chỉ giao động 6 - 12 tháng, thay vì 18 - 24 tháng như trước đây, sau thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi trung bình khoảng 9,5 - 10%/năm.

Đơn cử tại BIDV các gói vay ưu đãi áp dụng ở khu vực Hà Nội, TP.HCM là tối thiểu 5%/năm trong 6 tháng đầu, thời gian vay tối thiểu 36 tháng, hoặc tối thiểu 5,5%/năm trong 12 tháng đầu, thời gian vay tối thiểu 60 tháng. Tại các địa phương khác, mức lãi suất cho vay mua nhà tối thiểu cố định từ 6%/năm áp dụng trong 24 tháng đầu tiên hoặc 7%/năm trong 36 tháng đầu tiên.

Chính sách này áp dụng từ nay đến 30/6/2024. Hết ưu đãi, lãi suất thả nổi được tính theo công thức lãi suất cho vay cơ sở cộng với biên độ 3,7%. Phí trả nợ trước hạn là 1% 2 năm đầu tiên và 3 năm tiếp theo là 0.5%.

Hay tại Vietcombank, đối với khách hàng cá nhân vay mua nhà, mua ô tô hoặc vay tiêu dùng, lãi suất ưu đãi từ 6%/năm trong 6 tháng đầu với các khoản vay ngắn hạn (dưới 12 tháng); hoặc 6,3%/năm trong 6 tháng đầu với các khoản vay trung – dài hạn. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi khoảng 9%/năm và thay đổi 3 tháng/lần.

Đặc biệt, với lãi suất thả nổi cao như hiện nay, thị trường cũng đang chứng kiến sự dịch chuyển từ ngân hàng này sang ngân hàng khác, hoặc áp dụng chương trình đảo nợ. Theo đó, những khách vay đang chịu lãi suất thả nổi cao chuyển sang vay tại nhà ngân hàng mới để được hưởng lãi suất ưu đãi tốt hơn 2-4%/năm.

Người mua ngần ngại xuống tiền

Theo ông Nguyễn Quang Huy, CEO khoa Tài chính Ngân hàng (Trường Đại học Nguyễn Trãi), ở bình diện chung các ngân hàng cố định lãi suất 1-2 năm đầu ở mức dưới 10%/năm, sau đó sẽ thả nổi với lãi suất huy động tiền gửi 12 tháng tăng thêm 4-5%. Đây là nguyên nhân cản trở người dân vay tiền mua nhà.

Bên cạnh đó, nhiều người lo ngại thời gian tới lãi suất huy động tăng sẽ kéo theo lãi suất cho vay bất động sản tăng mạnh, thường sẽ từ 10 - 15%/năm tùy vào từng ngân hàng ở mỗi thời điểm nên dẫn tới rủi ro cao là người vay không trả được nợ gốc và lãi.

Theo ông Huy, ngân hàng nên mạnh dạn kéo dài thời gian cố định lãi suất từ 3-5 năm ở dưới 10%/năm và miễn lãi phạt ở mọi thời điểm. Lãi suất thả nổi sau này cũng nên ở mức bằng lãi suất huy động 12 tháng và biên độ tối đa 4%.

Còn theo ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc PropertyGuru Việt Nam khu vực miền Nam, nhu cầu tìm mua nhà đã khởi sắc trong quý II nhưng tỷ lệ thanh toán thành công vẫn chưa cao. Nhiều người có tâm lý lo ngại trong khoảng vài tháng đến nửa năm tới, lãi suất ngân hàng tăng, lãi suất thả nổi cũng sẽ tăng mạnh nên chưa dám vay ngân hàng.

Hiện nay, mặc dù lãi suất cho vay mua nhà đang liên tục giảm nhưng đây chỉ là lãi suất ưu đãi áp dụng trong một khoảng thời gian nhất định, tùy theo chương trình tín dụng của từng ngân hàng. Hết thời gian ưu đãi, lãi suất sẽ thả nổi theo công thức lãi suất cơ sở hoặc lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 - 13 tháng cộng với biên độ thông thường từ 2 - 3,6%/năm. Vì vậy lãi suất thả nổi ở khoảng 9 - 10%/năm tại các ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước và trên 11-13%/năm tại các ngân hàng thương mại khác.

Đồng quan điểm, ông Phạm Đức Toản - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và phát triển bất động sản EZ (EZ Property) cũng cho rằng, không chỉ người dân mà nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp bất động sản cũng đang "ngại" vay vốn ngân hàng.

Tuy nhiều ngân hàng đã giảm lãi suất cho cả khoản vay mới và cũ nhưng chưa quá sâu và sẽ theo lộ trình. Những nhà đầu tư có khoản vay cũ phần lớn "hết lực", không còn nguồn thu nhập khác để duy trì. Do đó, dù lãi suất giảm nhưng họ cũng vẫn rất khó xoay xở. Trong khi đó, những người chưa vay ngân hàng đều thấy mức lãi suất sau ưu đãi hiện nay vẫn rất cao, nếu dùng đòn bẩy tài chính sẽ rất rủi ro.