Nhiều tín hiệu tích cực

Trong báo cáo “Đánh giá kinh tế 2016-2018 và dự báo tăng trưởng 2019-2020”, TS. Đặng Đức Anh, Trưởng ban Ban phân tích và dự báo của NCIF, nhận định ổn định kinh tế vĩ mô là điểm sáng khá rõ nét của giai đoạn 2016-2018. Cùng với đó, lạm phát được kiềm chế ở mức dưới 4% là thành công của Chính phủ. Trong đó có đóng góp của NHNN trong việc điều hành tỷ giá dù bối cảnh tâm lý thị trường vẫn khá bất ổn và một số yếu tố nội tại của nền kinh tế tuy đã cải thiện nhưng chưa thực sự bền vững.

“Chính sách tiền tệ có sự linh hoạt, thận trọng nhất định cũng hỗ trợ duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, từ đó có cơ hội ổn định mặt bằng lãi suất”, ông Anh nói.

Nghiên cứu của NCIF chỉ ra rằng, tốc độ tăng trưởng và cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch tích cực, đóng góp của nhân tố năng suất tổng hợp được cải thiện. Các yếu tố tích cực khác là cán cân thương mại tiếp tục thặng dư, cả giai đoạn đạt mục tiêu thâm hụt thương mại dưới 3% kim ngạch xuất khẩu.

Thị trường chứng khoán điều chỉnh theo hướng ổn định hơn so với thời kỳ tăng trưởng nóng. Ngân sách và nợ công so với giai đoạn trước có cải thiện nhất định, thể hiện ở cơ cấu thu ngân sách đã dựa ít hơn vào tỷ trọng thu từ dầu thô, song dựa nhiều hơn vào thu từ Tiền sử dụng đất.

Nguồn thu không tái tạo đang có xu hướng mở rộng và là rủi ro thời gian tới. Quy mô GDP được cải thiện, giảm bảo lãnh nên nợ công được duy trì ở mức ổn định.

Tỷ trọng chi thường xuyên đã có bước tiến bộ là giảm, nhưng do vay nợ khá nhiều, đặc biệt giai đoạn 2011-2015, nên tỷ trọng trả nợ có xu hướng tăng. Kéo theo đó chi đầu tư không có sự cải thiện, thậm chí có xu hướng giảm sút.

Ông Anh lưu ý, điểm đáng lo ngại trong tăng trưởng dài hạn là giai đoạn 2016-2018 hầu như không có công trình đầu tư quy mô lớn, tạo nền tảng cho giai đoạn tới.

NCIF đưa ra nhận định về 3 trụ cột sẽ là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2019-2020, đồng thời cũng là động lực cho giai đoạn 2021-2025. Đó là phát triển khu vực tư nhân; cải cách thể chế và môi trường kinh doanh; khoa học công nghệ và nâng cao năng suất lao động.

“Nếu tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô và thu hút FDI, đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế thì chúng tôi thấy có tác động tích cực. Cùng với việc thực hiện các FTA thì tốc độ tăng trưởng có thể đạt khoảng 6,9%. Đặc biệt nếu cải cách mạnh mẽ khu vực DNNN thì có thể tăng trưởng cao hơn”, ông Anh dự báo.

NCIF đưa ra 2 kịch bản dự báo tăng trưởng kinh tế 2019-2020: kịch bản cơ sở 7%; kịch bản cao 7.2%.

Kinh tế thế giới tác động

Cũng tại buổi tọa đàm, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Ban Kinh tế Thế giới của NCIF, nhận định rằng, nền kinh tế Việt Nam đang phải chịu nhiều tác động từ sự bất ổn của kinh tế thế giới như biến động về tỷ giá, biến động trên thị trường chứng khoán, thâm hụt thương mại của Mỹ tiếp tục tăng; dòng chảy FDI từ Trung Quốc không rõ ràng…

Tuy nhiên, báo cáo cho thấy, dự báo giai đoạn 2018-2019 nếu các diễn biến vẫn bình thường như giai đoạn vừa qua thì môi trường thế giới tạo thuận lợi cho kinh tế Việt Nam. Trên thực tế, khi tổng kết thương mại và đầu tư của Việt Nam từ năm 2016 trở lại đây, NCIF thấy Việt Nam đang đi theo hướng được hưởng lợi chứ không thiệt hại quá nhiều.

Ông Thắng cho biết, xu hướng chung của các nền kinh tế lớn là tăng trưởng kinh tế giảm đều song không quá đột biến, trừ một số quốc gia như Hàn Quốc, Nga có thể tăng một chút. Về thương mại toàn cầu tăng trưởng không nhiều nữa nhưng cũng không giảm quá nhiều, dao động ở mức 4,7 đến trên 5%.

Về giá cả hàng hoá, NCIF nhận định một trong những lý do góp phần giúp Việt Nam giữ mức lạm phát thấp là tăng trưởng giá cả thương mại toàn cầu không nhiều làm yếu tố chi phí đẩy của lạm phát giảm đi. “Chúng tôi đã xem xét các dự báo khác của giá cả, thương mại hàng hoá thế giới giai đoạn 2019-2020 không có gì thay đổi nhiều, nên tác động tới Việt Nam tương đối thuận lợi”, ông Thắng bổ sung.

Về thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, vốn đầu tư trực tiếp đang có xu hướng giảm so với cao điểm năm 2015, nhưng vốn đầu tư theo hình thức M&A lại tăng lên. Nhìn rộng hơn trên góc độ toàn thế giới, dòng vốn FDI đang có xu hướng chung là tăng lên, và dự báo dòng chảy này tiếp tục được duy trì trong các năm 2019-2020. Đồng thời với việc các FTA quan trọng như CPTPP, EVFTA có hiệu lực sẽ có tác động tích cực đối với thu hút vốn nước ngoài của Việt Nam, NCIF nhận định.