Phát huy tiềm năng và thế mạnh về logistics
Vai trò quản lý nhà nước của logistics còn rất hạn chế, nhất là về kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, nguồn nhân lực, áp dụng khoa học công nghệ; thể chế chính sách không đầy đủ, không đồng bộ, còn chồng chéo...
Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) cho biết, chi phí vận chuyển cho một container hàng từ cảng Hải Phòng về Hà Nội hay ở chiều ngược lại (khoảng cách 100 km), đắt gấp ba lần so với chi phí vận chuyển một container hàng từ Trung Quốc và Hàn Quốc về Việt Nam.
Đáng quan ngại là không chỉ quy mô nhỏ, manh mún, thiếu liên kết, một số DN còn cạnh tranh thiếu lành mạnh, hạ giá dịch vụ để giành được hợp đồng, chủ yếu là hạ giá thuê container khiến các DN trong nước bị thiệt, còn các DN nước ngoài là những người chủ tàu đóng lại được hưởng lợi…
Ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) nhận định, nguyên nhân chính khiến các DN logistics Việt Nam khó cạnh tranh được với các đồng nghiệp cung cấp dịch vụ logistics xuyên quốc gia đang hoạt động tại Việt Nam, chính là do hạn chế về quy mô và nguồn vốn, về kinh nghiệm và trình độ quản lý, khả năng áp dụng công nghệ thông tin cũng như trình độ nguồn nhân lực.
Song, nguyên nhân quan trọng khác khiến các DN logistics Việt Nam gặp khó là không có đầu mối nguồn hàng, do DN xuất nhập khẩu Việt Nam chủ yếu xuất FOB và nhập CIF (khoảng 91%). Ngoài ra, còn hạn chế về kết cấu hạ tầng và chi phí vận tải trên đường bộ, phụ phí cảng biển do các chủ tàu nước ngoài áp đặt.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng cần quan niệm logistics là bài toán vĩ mô, không phải nhiệm vụ riêng của từng địa phương. Thực tế cho thấy, vì thiếu điều hành ở cấp vĩ mô của Chính phủ nên các hoạt động logistics trở nên cục bộ không hiệu quả, ví dụ như trong khi cảng nước sâu Cái Mép của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chỉ khai thác được 19% công suất vì thiếu chân hàng, thì cảng Cát Lái của TP. Hồ Chí Minh không phải cảng nước sâu, nằm sâu trong nội địa lại luôn quá tải.
Được biết, hoạt động logistics hiện nay đang liên quan đến ít nhất là 7 bộ, trong đó có Bộ Giao thông - Vận tải, Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Giáo dục và Đào tạo, Khoa học Công nghệ, Nội vụ… Nhưng vai trò quản lý nhà nước của logistics còn rất hạn chế, nhất là về kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, nguồn nhân lực, áp dụng khoa học công nghệ; thể chế chính sách không đầy đủ, không đồng bộ, còn chồng chéo... Vì vậy để thực hiện Quyết định số 200/QĐ-TTg ngày 14/2/2017 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics, cần có sự chỉ đạo trực tiếp của người đứng đầu Chính phủ.
