Hiệu ứng Tết Âm lịch là một trong những bất thường của thị trường chứng khoán khi tỷ suất sinh lời xung quanh các ngày Tết Âm lịch tăng cao một cách bất thường. Nguyên nhân của hiện tượng này được tâm lí học hành vi giải thích rằng các ngày lễ nhìn chung có tác động tích cực đến tâm lý.

Đối với ngày lễ cổ truyền lớn nhất của Việt Nam, sau khi kết thúc 1 năm cũ, nhận được tiền thưởng cuối năm, nhà đầu tư đang trong trạng thái hưng phấn và chờ đón các ngày lễ sẽ trở nên tự tin hơn và sẵn sàng đầu tư vào các tài sản có rủi ro cao hơn. Biểu đồ sự thay đổi trong tỷ suất sinh lợi của VN Index, HNX Index trong 5 ngày giao dịch trước và sau Tết Âm lịch (%).

Theo thống kê, chỉ số VN Index tăng 13/18 lần, HNX Index tăng 11/13 lần trong 5 ngày giao dịch trước tết; chỉ số VN Index tăng 11/18 lần, HNX Index tăng 9/13 lần trong 5 ngày giao dịch sau tết.

Hiệu ứng của giai đoạn 5 ngày sau Tết là không rõ ràng; trong 5 ngày trước tết, nắm giữ chứng khoán trong rổ VN Index và HNX Index trung bình đạt tỷ suất lợi nhuận lần lượt cao hơn 0,25% và 0,3% so với những ngày thường.

Qua những thống kê mô tả cơ bản chỉ số VN Index, có thể thấy hiệu ứng Tết Âm lịch thể hiện rõ ràng ở giai đoạn trước tết. Tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của 5 ngày trước tết cao gấp 9,7 lần so với các ngày giao dịch thông thường. Mặt khác, độ lệch chuẩn của giai đoạn trước tết là 1,28% còn nhỏ hơn độ lệch chuẩn của toàn bộ chỉ số VN-Index 1,52% thể hiện mức rủi ro biến động thấp hơn mức trung bình thị trường.

Tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của 5 ngày sau tết tuy nhỏ hơn giai đoạn trước tết nhưng vẫn gấp 3,4 lần so với toàn chỉ số VN Index và gấp 4,2 lần so với các ngày giao dịch thông thường. Tuy nhiên, đi kèm tỷ suất sinh lợi cao hơn là rủi ro lớn hơn mức trung bình thông qua độ lệch chuẩn 1,83%.

Tương tự VN Index, HNX Index cũng có hiệu ứng Tết Âm lịch rất rõ ràng đặc biệt là giai đoạn trước Tết. Tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của 5 ngày trước tết cao hơn hẳn giai đoạn trước tết của Vn Index, gấp 82,1 lần so với các ngày giao dịch thông thường.

Đồng thời, việc độ lệch chuẩn của giai đoạn trước tết là 1,45% nhỏ hơn mức toàn bộ các ngày của chỉ số HNX Index 1,91% thể hiện giai đoạn trước Tết đem lại một tỷ suất sinh lời nhưng không đi cùng một mức rủi ro cao hơn.

Tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của 5 ngày sau tết tuy nhỏ hơn giai đoạn trước tết nhưng vẫn gấp 5,8 lần so với toàn chỉ số HNX Index và gấp 17,3 lần so với các ngày giao dịch thông thường. Kèm theo lợi nhuận là rủi ro lớn hơn mức trung bình của toàn bộ các ngày thông qua độ lệch chuẩn 2,04%>1,91%.