Nhiều đột phá trong thanh toán điện tử sau hợp tác liên Bộ
Áp dụng chữ ký số để khai và nộp thuế điện tử, xây dựng hệ thống thanh toán bù trừ tự động phục vụ các giao dịch thanh toán bán lẻ, thúc đẩy hóa đơn điện tử... là những kết quả đạt được trong thời gian qua sau thỏa thuận hợp tác liên Bộ.
Trong tham luận tại Diễn đàn Thanh toán điện tử 2016 (VEPF 2016) được tổ chức sáng ngày 24/11, ông Bùi Quang Tiên, Vụ trưởng Thanh toán Ngân hàng Nhà nước nêu ra hàng loạt kết quả đã được triển khai sau Thoả thuận hợp tác liên Bộ Tài chính - Công Thương - Ngân hàng Nhà nước ký kết năm ngoái.
Trước hết về phía Bộ Tài chính, ông Tiên cho biết tính đến tháng 10/2016, Tổng cục Thuế đã đảm bảo hệ thống cung cấp dịch vụ khai và nộp thuế điện tử cho trên 561.000 doanh nghiệp, trong đó có trên 542.000 doanh nghiệp đăng ký tham gia sử dụng dịch vụ nộp thuế điện tử với cơ quan Thuế, đạt tỷ lệ trên 96,72% số doanh nghiệp đang hoạt động.
Tổng cục Thuế đã phối hợp với Ban cơ yếu Chính phủ nâng cấp giải pháp kỹ thuật đáp ứng cho chữ ký số chuyên dùng, giúp các cơ quan, đơn vị hành chính của Nhà nước có thể sử dụng chữ ký số chuyên dùng để khai và nộp thuế điện tử (triển khai từ tháng 8/2016).
Cơ quan này cũng mở rộng việc nộp thuế điện tử tới các đối tượng khác như hộ kinh doanh cá thể và cá nhân. Bên cạnh đó, Tổng cục thuế đã làm việc với một số ngân hàng thương mại và các đơn vị liên quan để hoàn thiện các văn bản hướng dẫn và quy trình khai, nộp thuế điện tử đối với lệ phí trước bạ ô tô, xe máy, dự kiến sẽ triển khai thí điểm vào quý I/2017.
Đối với Ngân hàng Nhà nước, Vụ trưởng Bùi Quang Tiên thông tin ngày 7/6/2016, Thống đốc đã ký quyết định phê duyệt Đề án bổ sung một số dịch vụ thanh toán và tập trung hóa Hệ thống IBPS nhằm đáp ứng nhu cầu thanh toán thực tế và phù hợp với xu hướng kết nối quốc tế. Trong đó bổ sung các dịch vụ thanh, quyết toán mới của hệ thống IBPS như: dịch vụ thanh, quyết toán ngoại tệ; dịch vụ quyết toán giao dịch trái phiếu Chính phủ…
Việc xây dựng Hệ thống thanh toán bù trừ tự động phục vụ các giao dịch thanh toán bán lẻ (ACH) tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đã thành lập Ban chỉ đạo triển khai dự án này do một Phó thống đốc làm Trưởng ban.
Về phía Bộ Công Thương, năm 2016 đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2016-2020, trong đó xây dựng và phát triển hệ thống thanh toán thương mại điện tử quốc gia và các tiện ích thanh toán tích hợp là một nội dung quan trọng được phê duyệt để thúc đẩy thanh toán điện tử trong các lĩnh vực: dịch vụ công trực tuyến
Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin đang phối hợp với Công ty NAPAS để phát triển Hệ thống thanh toán thương mại điện tử Quốc gia; hỗ trợ thanh toán điện tử cho dịch vụ hành chính công; phát triển thanh toán điện tử trong thương mại điện tử; phát triển thanh toán điện tử tại các điểm bán lẻ
Ngoài ra, trong năm 2016, Bộ Tài chính - Tổng cục Thuế đã phối hợp với Bộ Công Thương và Ngân hàng Nhà nước trong việc thúc đẩy áp dụng hóa đơn điện tử trong thương mại điện tử và thanh toán điện tử.
Hiện Ngân hàng Nhà nước cũng đang hoàn thiện đề án đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2016-2020, trên cơ sở ý kiến của các Bộ, ngành liên quan, cơ quan này sẽ trình Thủ tướng ban hành trong năm 2016, trong đó có chú trọng các giải pháp nhằm phát triển thanh toán điện tử đối với giao dịch bán lẻ.
Tuy nhiên, theo ông Tiên, trong quá trình triển khai các nội dung tại Thỏa thuận hợp tác liên Bộ vẫn còn tồn tại một số vấn đề. Chẳng hạn như việc kết nối hệ thống thanh toán của kho bạc nhà nước và hệ thống IBPS của Ngân hàng Nhà nước chưa được rộng khắp và chưa thông suốt.
Các ngân hàng thương mại tuy đã tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng, đa dạng hóa dịch vụ, mở rộng mạng lưới khách hàng, nhưng nhìn chung hạ tầng phục vụ thanh toán phân bố chưa đều, tập trung chủ yếu ở khu vực thành thị, chưa phát triển rộng ở địa bàn nông thôn, đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lớn.
Giá trị giao dịch thanh toán thẻ qua POS chưa nhiều, nhất là thanh toán thẻ nội địa; thực tế triển khai cũng còn những bất cập, cần xử lý, như vẫn còn tình trạng một số đơn vị bán hàng thu phụ phí khi khách hàng thanh toán bằng thẻ; một số đơn vị bán hàng còn chưa mặn mà với việc thanh toán bằng thẻ do không muốn minh bạch doanh thu bán hàng,… nên chưa góp phần được nhiều trong việc giảm thanh toán bằng tiền mặt.
Ông Tiên đưa ra nhiều kiến nghị quan trọng như Bộ Tài chính cần đề xuất các chính sách về thuế nhằm khuyến khích phát triển nộp thuế điện tử, thanh toán điện tử trong thương mại điện tử và tại các điểm bán lẻ. Bộ Công Thương thì xây dựng và ban hành các chính sách, chương trình thúc đẩy thương mại điện tử và phát triển thanh toán điện tử.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện hành lang pháp lý, các cơ chế chính sách khuyến khích phát triển thanh toán qua ACH; chỉ đạo Công ty NAPAS xây dựng Hệ thống ACH; tiếp tục hoàn thiện hệ thống chuyển mạch tài chính để thúc đẩy và nâng cao hiệu quả thanh toán điện tử trong thương mại điện tử và nộp thuế điện tử.