Nhiều phương thức nhằm hưởng thuế suất ưu đãi FTA

Thời gian qua, bảo hộ thương mại đã quay trở lại mạnh mẽ với nhiều xu hướng mới, chiến tranh thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc diễn ra gay gắt gây bất ổn lớn tới thương mại toàn cầu và tác động cả tích cực lẫn tiêu cực tới nước ta. Trước bối cảnh đó, hàng hóa từ các nước bị áp mức thuế suất cao có khả năng sẽ tìm cách chuyển tải bất hợp pháp vào Việt Nam, giả mạo xuất xứ Việt Nam sau đó xuất khẩu vào các thị trường để lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. Nếu bị nước nhập khẩu phát hiện và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại thì hành vi này nguy cơ sẽ gây ra những hậu quả khôn lường - hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị các nước điều tra, áp thuế chống bán phá giá, thuế tự vệ, thuế trợ cấp. Điều đó sẽ gây thiệt hại rất lớn về nhiều mặt cho các nhà sản xuất Việt Nam như bị hạn chế xuất khẩu vào các thị trường này, gây ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.

 Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh cũng cho biết nhiều phương thức gian lận xuất xứ xảy ra đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam để hưởng thuế ưu đãi đặc biệt FTA. Như sử dụng C/O giả mạo, không hợp lệ làm thủ tục hải quan; khai sai thông tin trên C/O để hưởng thuế FTA; lắp ráp đơn giản không thỏa mãn quy tắc xuất xứ nhưng nước xuất khẩu vẫn cấp C/O.

Đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, nhiều doanh nghiệp Việt, doanh nghiệp FDI nhập nguyên liệu, linh kiện để sản xuất, lắp ráp nhưng chỉ trải qua công đoạn lắp ráp đơn giản không đáp ứng tiêu chí xuất xứ. Thế nhưng khi xuất khẩu vẫn ghi xuất xứ Việt Nam, thậm chí làm giả C/O để qua mặt cơ quan chức năng. Ngoài ra, một số doanh nghiệp “đẻ” ra nhiều công ty “con”, nhập từng bộ phận bán cho một công ty khác thực hiện công đoạn lắp ráp đơn giản không đáp ứng tiêu chí xuất xứ.

Với quan điểm các Hiệp định thương mại tự do (FTA) là thành quả của Nhà nước dành cho các nhà sản xuất và thương mại Việt Nam, do vậy, không thể chia sẻ hay bị đánh mất vào tay các nhà sản xuất nước ngoài, Hội nghị do  Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh tổ chức lần này thể hiện quyết tâm cao trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, đặc biệt, phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi gian lận, giả mạo xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp, lừa dối người tiêu dùng, làm ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của hàng hóa Việt Nam.

Theo dõi chặt chẽ việc nhập khẩu hàng hoá từ nước ngoài về Việt Nam

Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đang tiến hành phân tích các số liệu thống kê xuất nhập khẩu và các nguồn thông tin khác để xác định danh sách các mặt hàng trọng điểm, có rủi ro cao về nghi vấn gian lận xuất xứ để áp dụng kiểm tra, kiểm soát thông qua các biện pháp quản lý nghiệp vụ chuyên sâu; Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã và đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng thực hiện quyết liệt, không khoan nhượng để phòng và chống gian lận xuất xứ trong thời gian tới; Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh sẽ theo dõi chặt chẽ việc nhập khẩu hàng hoá từ nước ngoài về Việt Nam và xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam đi thị trường lớn nhằm lợi dụng xuất xứ của Việt Nam. Tuy nhiên, để công tác đấu tranh thu được kết quả cao, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh rất cần sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan ban ngành quản lý từ trung ương đến địa phương, của cơ quan cấp xuất xứ hàng hoá cũng như sự lên tiếng của các nhà sản xuất trong nước nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Phát biểu tại Hội nghị, Cục trưởng Đinh Ngọc Thắng chia sẻ, trong nhiều năm qua, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã hết sức tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa nhanh chóng; nhưng trong bối cảnh mới, hoàn cảnh mới Cục Hải quan thành phố phải tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát với nhiều giải pháp nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại, gian lận xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ, chuyển tải bất hợp pháp, bảo vệ các doanh nghiệp làm ăn chân chính, bảo vệ uy tín thương hiệu Việt Nam.

Hội nghị tập trung các nội dung chính như tuyên truyền về “các quy định pháp luật hải quan trong lĩnh vực xuất xứ hàng hóa, sở hữu trí tuệ”; cảnh báo về “các phương thức thủ đoạn và cảnh báo những vụ vi phạm điển hình mà Cục Hải quan đã phát hiện, cũng như hình thức xử lý vi phạm liên quan đến hành vi gian lận giả mạo xuất xứ, xâm phạm quyền SHTT và chuyển tải bất hợp pháp”; đồng thời, trao đổi, lắng nghe các ý kiến phát biểu góp ý, tư vấn, hiến kế của cộng đồng Doanh nghiệp, cơ quan ban ngành. Hơn 20 ý kiến vướng mắc của cộng đồng Doanh nghiệp về nghiệp vụ hải quan “xuất xứ hàng hóa, sở hữu trí tuệ và chuyển tải bất hợp pháp” được giải đáp ngay tại chỗ.

Đây là lần đầu tiên Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh tổ chức Hội nghị mang tính chất chuyên đề về các biện pháp phòng chống gian lận xuất xứ cũng như hoạt động chuyển tải hàng hoá bất hợp pháp, hàng vi phạm về sở hữu trí tuệ. Qua đó, nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của cộng đồng Doanh nghiệp xuất nhập khẩu để ngăn chặn từ xa các hành vi vi phạm, với những nội dung tuyên truyền tại Hội nghị, cộng đồng doanh nghiệp được cảnh báo về các nguy cơ vi phạm dễ mắc phải để chủ động phòng tránh, bảo đảm tuân thủ, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế ổn định và bền vững.