Nỗ lực giảm tiền mặt trong các giao dịch của Chính phủ
Tích cực, chủ động triển khai công nghệ thông tin trong hoạt động thanh toán và ứng dụng các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt trong chi trả ngân sách nhà nước, nỗ lực đó của Kho bạc Nhà nước đã góp phần giảm tỷ trọng tiền mặt trong các giao dịch của Chính phủ, đồng thời làm thay đổi thói quen sử dụng phương tiện thanh toán của các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước và người dân.
118 địa bàn thanh toán cá nhân qua tài khoản
Thực hiện chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ, thời gian qua, Kho bạc nhà nước (KBNN) đã gắn việc kiểm soát thanh toán bằng tiền mặt với công tác kiểm soát chi, góp phần giảm tỷ trọng thanh toán bằng tiền mặt qua hệ thống. Cụ thể, KBNN đã trình Bộ Tài chính ban hành nhiều văn bản quy định địa bàn triển khai bắt buộc thanh toán cá nhân qua tài khoản.
Cả nước hiện đã có 118 địa bàn bắt buộc phải triển khai thanh toán cá nhân qua tài khoản. Hệ thống thanh toán bao gồm thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại (NHTM) và thanh toán điện tử liên ngân hàng với ngân hàng. Đến nay, hệ thống thanh toán song phương điện tử đã hoàn thành trên cả nước; hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã được triển khai tại 24 đơn vị KBNN cấp tỉnh. Qua đó, các giao dịch thanh toán vừa được thực hiện nhanh chóng, chính xác, an toàn, vừa giúp nâng cao tốc độ luân chuyển vốn trong nền kinh tế.
KBNN cũng đã phối hợp với Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan và các NHTM triển khai phối hợp thu và ủy nhiệm thu ngân sách nhà nước (NSNN) bằng tiền mặt với các NHTM. Bên cạnh phương thức nộp tiền mặt trực tiếp tại KBNN và chi nhánh, điểm giao dịch của NHTM, người nộp NSNN còn có thể sử dụng các phương thức thu, nộp NSNN hiện đại khác như chuyển khoản, thông qua máy rút tiền (ATM), ngân hàng điện tử (internet banking), ngân hàng di động (mobile banking), máy chấp nhận thanh toán thẻ (POS),...
Các phương thức này đã góp phần tập trung nhanh, đầy đủ các khoản thu của NSNN, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế, đồng thời góp phần tiết kiệm các chi phí liên quan đến việc thanh toán bằng tiền mặt qua KBNN. Đến thời điểm này, tại KBNN Hà Nội hầu hết các khoản thu NSNN đều được thực hiện qua hệ thống NHTM có thỏa thuận phối hợp thu. Tính đến ngày 16/8/2017, tổng số thu NSNN trên địa bàn Hà Nội đạt trên 121.349 tỷ đồng, đạt gần 60% dự toán năm, trong đó trên 90% là thu qua hệ thống NHTM.
Theo ông Đào Thái Phúc - Giám đốc KBNN Hà Nội, việc triển khai các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt đã mang lại nhiều thuận tiện, giảm chi phí về quản lý luân chuyển tiền mặt và an toàn kho quỹ đối với cả người nộp thuế và đơn vị KBNN. Đặc biệt, người nộp NSNN không phải trả bất kỳ khoản phí nào. Đơn cử việc thí điểm thu NSNN qua POS của VietinBank cho thấy, giao dịch được thực hiện an toàn, thông suốt; số tiền thu NSNN được quyết toán chính xác, kịp thời vào tài khoản KBNN theo đúng thỏa thuận. Bên cạnh đó, KBNN Hà Nội đã thí điểm phối hợp thu với Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội (MB) và tiếp tục mở rộng thêm tài khoản chuyên thu trên địa bàn thành phố, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người nộp thuế.
Năm 2020 cơ bản không thu, chi tiền mặt qua Kho bạc
Tuy có nhiều kết quả khả quan, song, theo KBNN, các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt mới bước đầu đưa vào triển khai nên chưa phát huy được toàn bộ hiệu quả. Để phát huy kết quả đạt được, đồng thời nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế, KBNN đã và đang thực hiện nhiều giải pháp nhằm thực hiện Đề án Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2017-2020, phấn đấu đến năm 2020, KBNN cơ bản không thực hiện thu, chi tiền mặt.
Trước hết, KBNN đã chỉ đạo toàn hệ thống từ cấp tỉnh, huyện đóng trên các địa bàn tỉnh lị, quận, thành phố, thị xã đẩy mạnh triển khai mở rộng tài khoản chuyên thu và ủy nhiệm thu NSNN bằng tiền mặt cho NHTM đảm nhận theo nguyên tắc mỗi đơn vị mở tài khoản chuyên thu tại tất cả các NHTM đã triển khai thanh toán song phương với KBNN trên cùng địa bàn.
Thẻ tín dụng thanh toán cũng được KBNN định hướng mở rộng trong thời gian tới đây, dựa trên kết quả tích cực từ việc thực hiện thí điểm thẻ tín dụng trong chi tiêu NSNN tại Hà Nội và TP. HCM với Vietcombank và VietinBank.
Ngoài ra, trên cơ sở đánh giá kết quả triển khai thanh toán cá nhân qua tài khoản thời gian qua, KBNN sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để rà soát hạ tầng thanh toán của NHTM. Từ đó, báo cáo Bộ Tài chính phê duyệt mở rộng địa bàn bắt buộc triển khai thanh toán cá nhân qua tài khoản phù hợp với chủ trương chung của Chính phủ.