Nhìn lại giai đoạn 5 năm qua (2011-2015) và đặc biệt 9 tháng qua, Thủ tướng cho rằng chúng ta đã đạt được một khối lượng công việc rất lớn về xây dựng NTM. Con số 2.045 xã, 24 huyện được công nhận đạt chuẩn NTM và số tiêu chí đạt chuẩn bình quân của cả nước là 13,1 tiêu chí/xã là kết quả đáng trân trọng, nhất là có nhiều mô hình mới trong sản xuất, xây dựng NTM.

Thủ tướng đã biểu dương, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của các bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể và người dân đã tích cực, chủ động, sáng tạo trong thực hiện chương trình xây dựng NTM, đạt kết quả to lớn, có ý nghĩa quan trọng trong thời gian qua.

“Trong vòng hơn 5 tháng mà đồng chí Vương Đình Huệ (Trưởng Ban Chỉ đạo) đã chủ trì 3 cuộc họp quan trọng; đã ban hành gần 40 văn bản quy phạm pháp luật, và gần đây là duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM”, Thủ tướngnói.

Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng chỉ ra các mặt tồn tại cần tập trung khắc phục thời gian tới. Nhận định một số nơi chưa quan tâm đến tổ chức sản xuất của nông dân, Thủ tướng đặt vấn đề làm gì để đời sống nhân dân tốt hơn qua xây dựng NTM. Đó chính là việc hướng dẫn người dân tổ chức sản xuất, áp dụng tiến bộ kỹ thuật.

Ngoài ra, cho rằng một số nơi còn chạy theo thành tích mà biểu hiện là còn để nợ đọng hay huy động người dân đóng góp quá sức, Thủ tướng lưu ý, đặt vấn đề xã hội hóa nguồn lực là đúng nhưng tuyệt đối không được yêu cầu dân đóng góp quá sức, nhất là đối với người nghèo.

Thủ tướng cũng cho rằng, đời sống một bộ phận nông dân còn chưa tốt. Môi trường tự nhiên và môi trường xã hội ở nông thôn còn nhiều bất cập. Một số nơi đánh giá công nhận NTM chưa nghiêm túc, thực chất hay một số nơi sau khi được công nhận thì phong trào xây dựng NTM chững lại, cầm chừng. Tại một số địa phương, cấp ủy, chính quyền ít quan tâm. Nguồn lực cho xây dựng NTM còn gặp khó khăn.

Từ đó, Thủ tướng nêu rõ: "NTM là cuộc cách mạng, là nhiệm vụ chính trị, phải kiên trì, kiên nhẫn, tổ chức thực hiện cho tốt. Xây dựng NTM là giảm khoảng cách giữa đô thị với nông thôn, là một định hướng xã hội chủ nghĩa đặc biệt. Phải hiểu bản chất của NTM là thực sự nâng cao mức sống về vật chất, tinh thần của người dân. NTM phải có kết cấu hạ tầng tốt, cơ cấu kinh tế phù hợp, tổ chức sản xuất hợp lý, xây dựng cuộc sống của người dân tốt hơn, dân chủ tốt hơn, bình đẳng xã hội tốt hơn, giữ vững bản sắc văn hóa, bảo đảm môi trường, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở nông thôn...".

Cùng với đó, Thủ tướng nêu rõ và hoan nghênh tinh thần của những người nông dân “hai lúa” từ chế tạo tàu ngầm đến làm máy chế biến cho năng suất rất cao được dư luận xã hội quan tâm phản ánh thời gian qua.

“NTM phải nông thôn của khát vọng khởi nghiệp, làm giàu, thu hút các nguồn lực phát triển và lan tỏa các giá trị bền vững. Phải là nông thôn của một thế hệ nông dân trí thức, dám nghĩ, dám làm, đổi mới sáng tạo, có tinh thần doanh nghiệp”, Thủ tướng nhấn mạnh.

NTM cũng đồng nghĩa cuộc sống mới trên cơ sở cập nhật thông tin, xu hướng, tiếp cận và nắm bắt những cơ hội từ cuộc cách mạng công nghệ, toàn cầu hóa, tự do hóa thương mại đem lại. 

“Tôi đề nghị các đồng chí chú trọng quy hoạch những yếu tố này trong việc xây dựng NTM, ví dụ tỷ lệ sử dụng internet, mật độ doanh nghiệp, các tiêu chuẩn quản trị sản xuất nông nghiệp tiên tiến, chỉ số thương mại và thị trường, nhất là thương mại điện tử để sản xuất gắn với tiêu dùng”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng yêu cầu xây dựng các mô hình NTM kiểu mẫu gắn liền với đô thị văn minh, đặc biệt chú trọng bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm, cung cấp nước sạch cho người dân nông thôn, nhất là các vùng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu.

Để tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý mới cho xây dựng NTM, Thủ tướng yêu cầu Ban Chỉ đạo Trung ương và địa phương khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ được giao tại Quyết định 398 ngày 11/3/2016 của Thủ tướng, trước hết hoàn thành ngay việc phân bổ vốn ngân sách Trung ương, trái phiếu Chính phủ để thực hiện chương trình năm 2016, ban hành Quyết định của Thủ tướng về quy chế quản lý, điều hành, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, Quyết định của Thủ tướng về bộ tiêu chí NTM cấp xã giai đoạn 2016-2020 trong tháng 10…

Tại hội nghị, Thủ tướng đã phát động phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM” giai đoạn 2016-2020. Thủ tướng nhấn mạnh phong trào này phải dựa vào dân, phát huy sức sáng tạo của nhân dân bởi sức sáng tạo của nhân dân là vô tận.