Tiếp tục toạ đàm với các doanh nghiệp có vốn nhà nước về dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, ngày 19/8/2024, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp tổ chức lấy ý kiến các doanh nghiệp lĩnh vực điện lực thuộc quản lý của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Theo đại diện các doanh nghiệp, xây dựng dự thảo luật thay thế Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69/2014/QH13) là cần thiết để giúp các doanh nghiệp nhà nước có cơ chế để hoạt động thuận lợi hơn, tăng cường phân cấp phân quyền, tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị đại diện chủ sở hữu vốn.

Lĩnh vực điện lực có rất nhiều đặc thù, do vậy, các doanh nghiệp trong lĩnh vực này đã nêu ra một số vấn đề cần làm rõ tại toạ đàm. Bà Đỗ Thị Loát - Trưởng ban Kiểm soát EVN cho biết, về xếp loại đánh giá doanh nghiệp, hiện chưa có chỉ tiêu chi tiết, nên việc xếp loại doanh nghiệp đang theo 4 tiêu chí tài chính như doanh thu, hệ số thanh toán, tỷ suất lợi nhuận… nhưng với những doanh nghiệp ngành sản xuất đặc thù như EVN, Tập đoàn Dầu khí... thì vừa phải đảm bảo kinh doanh, vừa phải đáp ứng các nhiệm vụ kinh tế từ cơ quan quản lý thì cần bộ tiêu chí rõ ràng, vì chỉ một lỗi nhỏ cũng có thể khiến ảnh hưởng đến xếp loại của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, hiện cơ chế giá bán điện bình quân mà EVN đang thực hiện chưa đảm bảo bắt kịp giá thành sản xuất do phải đảm bảo mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo cung ứng điện theo chỉ đạo của Nhà nước. Vì thế, trong năm 2022 và 2023, dù giá điện có sự điều chỉnh nhưng báo cáo tài chính của EVN vẫn ghi nhận thua lỗ, báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2024 vừa phát hành cũng tiếp tục báo lỗ.

Căn cứ từ tình hình hoạt động kinh doanh thực tế, bà Đỗ Thị Loát đề xuất trong dự thảo Luật có cơ chế chính sách đặc thù liên quan đến trích lập Quỹ Đầu tư phát triển để tại doanh nghiệp từ lợi nhuận sau thuế hay chi lương, thưởng… cho EVN.

Cụ thể, về cơ chế tiền lương, dự thảo Luật xác định tiền lương, tiền thưởng được gắn với nhiệm vụ, điều kiện sản xuất kinh doanh, ngành nghề, tính chất hoạt động, năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp… Như vậy, các tiêu chí về lợi nhuận và năng suất tại EVN sẽ khó đáp ứng, nên bà Đỗ Thị Loát kiến nghị cơ quan thẩm quyền cho EVN chính sách lương đặc thù như hiện đang áp dụng tại VNPT, Vietnam Airlines...

Góp ý đối với dự thảo Luật, bà Nguyễn Thị Thanh Hương - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3) cho biết, liên quan đến nội dung phân phối lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp có vốn nhà nước đầu tư khác, về chi lương cho người đại diện, đang tính từ chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đề nghị dự thảo tiếp tục quy định theo hướng như vậy. Vì theo quy định đối với doanh nghiệp hiện nay, tiền lương của người quản lý được tính vào chi phí. Hiện dự thảo quy định tính từ lợi nhuận sau thuế, có trường hợp doanh nghiệp không có lợi nhuận hoặc lợi nhuận không đủ thì sẽ không có nguồn để chi lương cho người đại diện.

Liên quan đến vấn đề này, đại diện Bộ Tài chính cho biết, theo quy định tại dự thảo Luật, tiền lương, tiền thưởng của người do cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn cử, giới thiệu, thuê làm việc trực tiếp tại doanh nghiệp được chi trả từ nguồn lợi nhuận sau thuế, trường hợp lợi nhuận sau thuế không đủ thì được chi trả từ Quỹ Đầu tư phát triển tại doanh nghiệp tương ứng với phần vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp, nếu thiếu được bố trí từ dự toán chi ngân sách nhà nước của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn.

Ngoài ra, liên quan đến vấn đề phê duyệt dự án đầu tư, đại diện EVN Hà Nội cho hay, dự thảo Luật chưa nêu rõ tính chất của nhóm dự án, mới quy định về phân loại theo giá trị dự án để trình các cấp phê duyệt, nên nếu là dự án cấp bách thì việc phê duyệt sẽ chậm. Vì vậy, cần lưu ý vấn đề này trong hoàn thiện dự thảo Luật.

Ghi nhận những ý kiến của các doanh nghiệp lĩnh vực điện lực nêu tại toạ đàm, đại diện Bộ Tài chính và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến, vì đây là những cơ sở quan trọng để các cơ quan hoàn thiện dự thảo Luật, đảm bảo mục tiêu, chất lượng, tiến độ trình Quốc hội tại Kỳ họp tới.