Kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi cố tình vi phạm

Bộ trưởng Bộ Tài chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 02/CT-BTC ngày 05/9/2022 về việc tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát đảm bảo an toàn, ổn định thị trường chứng khoán.

Tại Chỉ thị, Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu UBCKNN phối hợp với Vụ Tài chính ngân hàng và tổ chức tín dụng (Vụ TCNH), Vụ Pháp chế, Cục Tài chính doanh nghiệp (Cục TCDN), Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán (Cục KTKT) và các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thiện khuôn khổ pháp lý.

Theo đó, tập trung rà soát tổng thể Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn để đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định mới phù hợp với sự phát triển của thị trường, hạn chế nguy cơ gây mất an ninh, an toàn của thị trường, bảo vệ doanh nghiệp và nhà đầu tư; rà soát quy định về phát hành chứng khoán riêng lẻ tại Luật Doanh nghiệp để kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung; đồng thời, rà soát tham mưu nâng cao điều kiện thành lập quỹ tài chính.

Để tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động đăng ký niêm yết, thay đổi cơ cấu vốn của doanh nghiệp, Bộ Tài chính yêu cầu UBCKNN giao các Sở giao dịch chứng khoán tăng cường giám sát việc tuân thủ nghĩa vụ của tổ chức niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch, thành viên giao dịch; thẩm định chặt chẽ các hồ sơ đăng ký niêm yết đăng ký giao dịch chứng khoán của các doanh nghiệp, chú trọng kiểm soát chất lượng, đảm bảo tính chính xác của hồ sơ, đặc biệt lưu ý các công ty có hiện tượng tăng vốn nhanh, các công ty mới thành lập, doanh thu chưa tương xứng với quy mô vốn, chưa có sản phẩm, định hướng kinh doanh rõ ràng...

Bộ Tài chính yêu cầu Cục KTKT phối hợp với với Thanh tra Bộ, Vụ TCNH, UBCKNN và các đơn vị liên quan trong và ngoài Bộ Tài chính xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra toàn diện hoạt động của các doanh nghiệp kế toán, kiểm toán, của các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ niêm yết. Kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi cố tình vi phạm, góp phần tạo điều kiện cho một số doanh nghiệp lợi dụng để qua mắt cơ quan quản lý tiến hành lừa đảo, chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư và khẩn trương chuyển hồ sơ các tổ chức, cá nhân vi phạm sang cơ quan cảnh sát điều tra.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính giao UBCKNN chủ trì, phối hợp với Vụ TCNH, Thanh tra Bộ, Tổng cục Thuể nghiên cứu, đề xuất với Ngân hàng Nhà nước các giải pháp giám sát chặt chế quá trình tăng vốn, góp vốn, chuyển nhượng vốn của các công ty đại chúng để đảm bảo hoạt động này diễn ra đúng quy định của pháp luật, hạn chế tối đa tình trạng tăng vốn ảo, chuyển tiền lòng vòng, tiền thu được từ quá trình thay đổi cơ cấu vốn sử dụng không đúng mục đích đăng ký. Đồng thời, giám sát chặt chẽ hiện tượng chủ doanh nghiệp hoặc các cổ đông chi phối lợi dụng vai trò điều hành doanh nghiệp rút lại khoản tiền đi vay khi thực hiện nghĩa vụ góp vốn...

Tăng cường giám sát hoạt động các công ty thành viên và các giao dịch chứng khoán

Bộ trưởng Bộ Tài chính yêu cầu UBCKNN xây dựng khung báo cáo và các tiêu chí liên quan, trên cơ sở đó yêu cầu các công ty chứng khoán cung cấp đầy đủ thông tin về tình hình hoạt động trong thời gian qua, đặc biệt tập trung vào một số nghiệp vụ như tự doanh, cấp margin, tư vấn môi giới đầu tư, bảo lãnh phát hành trái phiếu doanh nghiệp... cũng như tình hình tăng vốn rất mạnh trong năm 2021 và nửa đầu năm 2022.

Trên cơ sở báo cáo của các công ty chứng khoán, UBCKNN cùng với Vụ TCNH, Thanh tra Bộ và các đơn vị liên quan kiểm tra, xác minh tính chính xác của báo cáo, qua đó, chủ động tăng cường giám sát chặt chẽ hoạt động của các thành viên thị trường; đồng thời đề xuất bổ sung trách nhiệm, xem xét giới hạn một số nghiệp vụ của các công ty chứng khoán nhằm hạn chế tình trạng tăng trưởng nóng, thúc đẩy thị trường phát triển theo hướng bền vững, an toàn.

Tại Chỉ thị này, Bộ Tài chính quán triệt tăng cường công tác giám sát đối với các giao dịch chứng khoán, bao gồm cả thị trường chứng khoán cơ sở và thị trường chứng khoán phái sinh. Giám sát chặt chẽ các mã chứng khoán có thanh khoản lớn, diễn biến bất thường, tăng giảm liên tiếp, đột biến, giá trị cổ phiếu không phù hợp với tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; Thanh tra, kiểm tra xử lý quỹ đầu tư trái phép, quỹ không hoạt động để rút giấy phép và xử lý theo quy định pháp luật.

Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam được giao nghiên cứu, đề xuất xây dựng bộ tiêu chí cảnh báo, tăng cường hệ thống công nghệ thông tin, áp dụng trí tuệ nhân tạo chủ động phân tích, cảnh báo sớm hoạt động bất thường của các tài khoản giao dịch, các nhóm các tài khoản có dấu hiệu liên kết, cùng thời điểm liên tục mua vào bán ra tạo thanh khoản ảo, đẩy giá trục lợi. Chủ động theo dõi chặt chẽ các tài khoản này và khẩn trương báo cáo UBCKNN, Bộ Tài chính để phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an để xử lý...