Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, sau 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản (Quyết định 1690/QĐ-TTg ngày 16/9/2020) và Quy hoạch tổng thể phát triển ngành thủy sản (Quyết định 1445/QĐ-TTg ngày 16/8/2013), đến năm 2020, ngành thủy sản đã đạt được những thành tựu chính, bao gồm: Tổng sản lượng thủy sản đạt 8,4 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 8,38 tỷ USD; tổng số tàu cá giảm xuống còn 94.572 chiếc.

Kết quả đó đã góp phần bảo đảm an ninh lương thực, bảo vệ chủ quyền biển đảo quốc gia và giải quyết việc làm cho khoảng 800.000 lao động trực tiếp trên biển và gần 4 triệu lao động dịch vụ hậu cần kèm theo. Đời sống vật chất tinh thần của cộng đồng ngư dân được nâng cao góp phần quan trọng trong xóa đói giảm nghèo, an ninh dinh dưỡng và phát triển kinh tế.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: Khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU); sự suy giảm nguồn lợi thủy sản cả vùng biển và vùng nội địa do tình trạng khai thác quá mức cho phép; cơ cấu nghề khai thác chưa phù hợp; số lượng tàu khai thác thủy sản lớn, đặc biệt tàu khai thác ở vùng biển ven bờ với ngư cụ gây hủy diệt nguồn lợi, khai thác không theo mùa vụ, tổn thất sau thu hoạch trong khai thác cao; trang thiết bị an toàn tàu cá chưa bảo đảm; cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần nghề cá chưa đồng bộ.

Công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản giai đoạn 2010-2020 đã được quan tâm thực hiện, tuy nhiên kết quả chưa đạt được như mục tiêu đề ra. Cùng với đó, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế khu vực đang đặt ra những cơ hội và thách thức mới đối với nghề cá trên biển của nước ta. Phát triển thủy sản bền vững, có trách nhiệm là xu hướng tất yếu của quá trình hội nhập. Ngành thủy sản đang bước vào giai đoạn phát triển mới, trong bối cảnh tình hình thế giới đang có những diễn biến hết sức phức tạp, khó lường; tình hình an ninh, chính trị trên thế giới và trên biển Đông còn bất ổn, diễn biến phức tạp; dịch bệnh Covid-19 toàn cầu, cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tác động lớn đến định hướng phát triển bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản ở nước ta trong thời kỳ mới.

Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật đã hình thành định hướng phát triển, tạo cơ sở pháp lý để phát triển ngành thủy sản ở Việt Nam nói chung và công tác bảo vệ, khai thác nguồn lợi thủy sản bền vững nói riêng góp phần ổn định kinh tế xã hội nghề cá.

Lập quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là cần thiết trong điều kiện hiện nay nhằm bảo vệ, bảo tồn, phục hồi và phát triển nguồn lợi thủy sản; khai thác thủy sản hiệu quả, bền vững, phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế gắn với bảo vệ chủ quyền quốc gia và quốc phòng an ninh trên các vùng biển, hải đảo của Tổ quốc. Thông qua các chỉ tiêu, chỉ số được xác định đối với từng thời kỳ quy hoạch, từng khu vực, từng loại hình thủy sản góp phần phát triển nghề cá bền vững trong tương lai phù hợp với sự phát triển kinh tế của đất nước, sự phát triển của các nước trong khu vực và trên thế giới.

Mục tiêu của dự thảo đến năm 2030 là đảo đảm hoạt động khai thác hiệu quả gắn với bảo vệ, phục hồi, tái tạo nguồn lợi thủy sản và bảo tồn đa dạng sinh học; phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm, phù hợp với yêu cầu hội nhập quốc tế; có cơ cấu, hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, tăng chất lượng, hiệu quả; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân; góp phần bảo đảm an sinh xã hội, bảo vệ quốc phòng an ninh trên các vùng biển, hải đảo thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia của Việt Nam.

Tầm nhìn đến năm 2050 là, Việt Nam trở thành quốc gia có nghề cá phát triển bền vững, hiện đại, tương đương với các nước có nghề cá phát triển trong khu vực và trên thế giới; đa dạng sinh học biển được bảo tồn và phát triển; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao; góp phần bảo đảm an sinh xã hội; giữ vững độc lập, chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.