Thay đổi quyền sử dụng đất

Thời gian gần đây, cử tri, dư luận ở một số địa phương cũng như các cơ quan báo chí lại tiếp tục lên tiếng về việc các doanh nghiệp (DN) Trung Quốc đang “núp bóng” sở hữu và thuê đất, trong đó có khu vực ven biển nằm trên địa bàn quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn của TP. Đà Nẵng. Ngay sau khi có những thông tin này, các cơ quan chức năng ở địa phương đã nhanh chóng vào cuộc và thông tin rộng rãi đến dư luận.

Theo ông ông Tô Văn Hùng - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng, gần đây dư luận và báo chí có nhiều thông tin liên quan đến việc các DN Trung Quốc đang “núp bóng” sở hữu và thuê đất trên địa bàn TP. Đà Nẵng. Đối với vấn đề này, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố đã rà soát 7 DN liên quan đến việc sử dụng đất mà báo chí, dư luận phản ánh. Tuy nhiên, thực tế đến thời điểm kiểm tra đã có những thay đổi về sở hữu vốn DN, quyền sử dụng đất. Trong đó, 4 DN có 100% vốn trong nước; 2 DN đã chuyển nhượng hoàn toàn quyền sử dụng đất cho các cá nhân, tổ chức trong nước và 1 DN đầu tư trực tiếp nước ngoài, đất thuê mục đích là sản xuất kinh doanh với thời hạn 50 năm là đúng quy định pháp luật.

Cụ thể, 3 DN có sở hữu các lô đất ven biển là Công ty TNHH thương mại dịch vụ Nguyên Thịnh Vượng, Công ty TNHH thương mại, du lịch và dịch vụ Silver Park, Công ty TNHH thương mại, du lịch và dịch vụ Hoàng Gia Trung và đều là DN 100% vốn trong nước. Công ty TNHH thương mại, du lịch và dịch vụ VN Holiday, hiện nay cũng đã thực hiện đăng ký thay đổi và trở thành DN 100% vốn trong nước (đăng ký thay đổi lần thứ 16, ngày 5/3/2020). Trong khi đó, các lô đất của Công ty TNHH Silver Sea Triệu Nghiệp và Công ty TNHH MTV Golden Wynn Đà Nẵng hiện nay đã chuyển nhượng hết các lô đất sử dụng trước đây cho cá nhân, tổ chức trong nước.

Đối với trường hợp của Công ty liên doanh Du lịch và Giải trí quốc tế đặc biệt Silver Shoes Hoàng Đạt, DN này được thành lập theo Giấy phép đầu tư số 2581/GP ngày 21/6/2006 của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Trên cơ sở giấy phép đầu tư, công ty này được thuê 20 ha đất sản xuất kinh doanh với thời hạn thuê là 50 năm (đến ngày 21/6/2056) để đầu tư Khu du lịch và giải trí quốc tế (Casino). Đây là DN đầu tư trực tiếp nước ngoài, đất thuê với mục đích là sản xuất kinh doanh với thời hạn 50 năm là đúng quy định pháp luật... Liên quan đến các DN này, các cơ quan chức năng TP. Đà Nẵng sẽ tiếp tục rà soát việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân có yếu tố nước ngoài để làm rõ thêm các thông tin phản ánh của báo chí.

Tăng cường công tác quản lý

Đối với việc giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với cá nhân là người nước ngoài, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng cho biết, theo quy định tại Điều 54, 55, 56 Luật Đất đai 2013 thì không giao đất, cho thuê đất cho cá nhân người nước ngoài. Điều 169 Luật Đất đai 2013 về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất không quy định người nước ngoài được nhận quyền sử dụng đất. Thực hiện theo các quy định nêu trên, các cơ quan chức năng ở TP. Đà Nẵng không thực hiện việc giao đất, cho thuê đất và cho phép nhận quyền sử dụng đất đối với các cá nhân là người nước ngoài. Trước đó, trong văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, UBND TP. Đà Nẵng khẳng định, các cơ quan chức năng ở địa phương không thực hiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bất kỳ cá nhân nào là người nước ngoài được sở hữu đối với đất ở riêng lẻ trong quy hoạch khu dân cư... 

Đối với các DN có vốn đầu tư nước ngoài, pháp luật về đất đai quy định được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam, trong trường hợp thực hiện dự án ở xã đảo, xã, phường, thị trấn biên giới, ven biển thì chỉ được quyết định giao đất, cho thuê đất chuyển mục đích sử dụng đất khi được sự chấp thuận bằng văn bản của các Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao... Tuy nhiên, trên thực tế tại TP. Đà Nẵng cũng như nhiều địa phương khác trong cả nước, vẫn còn tình trạng người nước ngoài “lách luật”, sở hữu đất bất hợp pháp thông qua hình thức thành lập DN liên doanh, hoặc đầu tư tiền cho người Việt đứng tên mua đất. Bởi vậy, nhiều người đã cho rằng, việc một số DN có yếu tố nước ngoài đầu tư đất đai ở các vị trí trọng yếu ven biển do có những kẽ hở của pháp luật, với một “chiêu” khá dễ dàng là nhờ người Việt đứng tên, sau đó thành lập DN và góp cổ phần để được sở hữu đất đai.

Theo một luật sư tại TP. Đà Nẵng, các cơ quan chức năng phải thực hiện nghiêm các quy định về quản lý đất đai. Có như vậy, mới không còn kẽ hở để người nước ngoài lợi dụng để sở hữu đất đai trong nước... Trong khi đó, theo đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng, để hạn chế tình trạng người nước ngoài “núp bóng” sở hữu đất đai, cần phải sớm rà soát các quy định liên quan như, Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở… Từ đó, đảm bảo tính thống nhất và chặt chẽ trong việc giải quyết các hoạt động đầu tư có yếu tố nước ngoài. Trong công tác giao đất, cho thuê đất, quản lý hoạt động xây dựng, cần phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết… tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật liên quan. Đặc biệt, phải thực hiện lấy ý kiến các bộ, ngành có liên quan đối với khu vực ven biển, khu vực cần đảm bảo an ninh quốc phòng theo đúng quy định.