Tìm kiếm cơ hội, đẩy mạnh xuất khẩu

Trong số các quốc gia tham gia CPTPP, có tới 3 nước mà Việt Nam lần đầu tiên có quan hệ FTA là Canada, Mexico và Peru. Đặc biệt, đây đều là những nước có cam kết cắt giảm tỷ lệ thuế quan cho hàng hoá Việt Nam rất cao ngay khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực: Canada (94%), Chile (95%), Peru (81%) và Mexico (77%).

Theo Bộ Công Thương, những năm gần đây, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các quốc gia nêu trên đã phát triển đáng kể. Cả Canada, Mexico và Peru đều nằm số những quốc gia châu Mỹ mà Việt Nam có trao đổi thương mại lớn và trở thành những thị trường quan trọng của Việt Nam tại khu vực. Với Hiệp định CPTPP, Việt Nam có thể tăng cường hơn nữa xuất khẩu các mặt hàng thế mạnh, đồng thời tìm kiếm cơ hội, đẩy mạnh xuất khẩu một số mặt hàng tiềm năng sang các thị trường này.

Đơn cử, Canada tiếp tục theo đuổi chính sách tự do hóa thương mại và có nền kinh tế tương đối mở. Canada đang có xu hướng đa dạng hóa thị trường đầu tư và thương mại, giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Bắc Mỹ, đặc biệt là Hoa Kỳ.

Việt Nam hiện đang là nước có lợi thế lớn trong thương mại song phương với Canada. Hiệp định CPTPP có hiệu lực từ tháng 12/2018 được coi là đòn bảy thúc đẩy mạnh mẽ thương mại giữa hai nước. Với việc xóa bỏ thuế nhập khẩu cho 95% số dòng thuế ngay khi Hiệp định có hiệu lực, trong đó bao trùm 78% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, thị trường Canada mang lại rất nhiều cơ hội để ta đẩy mạnh xuất khẩu.

Cụ thể, với thủy sản, 100% kim ngạch xuất khẩu thủy sản được hưởng thuế xuất 0% từ ngày 14/1. Canada đang tiêu thụ 240 triệu USD hàng thủy sản từ Việt Nam. Thủy sản, trong đó chủ yếu là tôm, cá basa, cá ngừ đông lạnh ... hiện đã có mặt ở hầu hết các siêu thị lớn của Canada nhưng được bán qua nhà phân phối, chưa bán trực tiếp. Hiện này, các công ty lớn của Canada có xu hướng mua trực tiếp từ nhà sản xuất để cắt giảm chi phí (Costco, Loblaw, Metro...) nên việc tổ chức giới thiệu và tiếp cận với các nhà bán lẻ lớn của Canada là hoạt động cần thiết.

Ngoài thủy sản, thuế cho các sản phẩm như đồ gỗ nội thất giảm ngay từ 9,5% xuống 0%, trừ ghế gỗ dùng trong nhà thuế giảm dần về 0% sau 6 năm. Dệt may xóa bỏ 100% thuế vào năm thứ 4. Chè, hạt tiêu, hạt điều được hưởng thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Giày dép, 78% kim ngạch xuất khẩu giày dép của Việt Nam sang Canada hưởng thuế suất 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực hoặc được hưởng mức cắt giảm 75% so với mức hiện tại.

Mexico thị trường đầy tiềm năng trong CPTPP

Bộ Công Thương cũng cho biết, thời gian gần đây, Mexico tiếp tục chiến lược mở cửa của mình. Cùng với việc củng cố mối quan hệ thương mại với các đối tác truyền thống, Mexico tìm kiếm các thị trường mới như Mỹ Latinh và Châu Á – Thái Bình Dương nhằm tránh phụ thuộc quá nhiều vào các đối tác chính như Mỹ.

Để hỗ trợ cho chính sách mở cửa, trong những năm qua Mexico đã thực hiện nhiều điều chỉnh quan trọng trong luật hải quan như: đơn giản hóa thủ tục thông quan hàng hóa, áp dụng cửa sổ điện tử nhằm tự động hóa nhiều thủ tục ngoại thương.
Đối với các biện pháp vệ sinh an toàn động thực vật, để thuận tiện Mexico đã xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử để các bên liên quan có thể tiếp cận các yêu cầu về vệ sinh an toàn động thực vật.

Mexico là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam tại Mỹ Latinh sau Brazil và Argentina. Năm 2018, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đạt 2,24 tỷ USD. Các sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam sang Mexico là điện thoại, giày dép, máy tính, hàng dệt may. Với CPTPP, Mexico cam kết xóa bỏ 77% số dòng thuế ngay từ 14/1, tương đương 36.5% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam và sẽ xóa bỏ thuế quan đối với 98% số dòng thuế vào năm thứ 10 kể từ khi Hiệp định có hiệu lực. Một số mặt hàng mà ta có thể tận dụng ưu đãi về thuế trong CPTPP để đẩy manh xuất khẩu sang Mexico bao gồm: Cá tra, cá basa, cá ngừ; gạo, dệt may.

Thị trường mà ta chưa có FTA còn lại trong khối CPTPP là Peru. Đây được đánh giá là thị trường tiềm năng và là thị trường tương đối phù hợp với trình độ và quy mô cũng như cách tiếp cận của ta bởi 75% các công ty xuất – nhập khẩu của Peru là vừa và nhỏ, hàng hóa sản phẩm dễ thâm nhập, cạnh tranh và có thể đi vào các nước láng giềng như Ecuador, Colombia, Bolivia và Brazil. Hiện trao đổi hàng hóa giữa Việt Nam và Peru còn khá khiêm tốn. Năm 2018, xuất khẩu của ta sang thị trường này đạt 250 triệu USD.

Hiệp định CPTPP dự kiến có hiệu lực trong năm 2019 tại Peru hứa hẹn sẽ tạo xung lực mới cho quan hệ thương mại hai nước khi quốc gia này cam kết xóa bỏ 81% dòng thuế. Đây cũng là lần đầu tiên hai nước có quan hệ FTA và ta cần nắm bắt các cơ hội mà Hiệp định mang lại để đẩy mạnh xuất khẩu một số loại hàng hóa mà ta có thế mạnh, cụ thể là đồ gỗ; Hạt điều, chè, hạt tiêu, rau củ quả, một số loại cà phê; Dệt may; Giày dép…