Sản xuất nông, lâm nghiệp và thuỷ sản 5 tháng đầu năm 2016
Nông nghiệp
Sản xuất nông nghiệp trong tháng tập trung chủ yếu vào chăm sóc lúa đông xuân ở các địa phương phía Bắc; thu hoạch lúa, hoa màu vụ đông xuân và xuống giống lúa hè thu tại các địa phương phía Nam. Tính đến ngày 15/5, các địa phương phía Bắc đã kết thúc gieo cấy lúa đông xuân, diện tích ước tính đạt 1155,2 nghìn ha, bằng 99,4% vụ đông xuân năm trước. Theo báo cáo sơ bộ, sản lượng lúa đông xuân năm nay của các địa phương phía bắc ước tính đạt 7,1 triệu tấn, giảm 53,4 nghìn tấn so với vụ đông xuân 2015, chủ yếu do ảnh hưởng của thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài vào đầu vụ và sâu bệnh phát sinh gây hại ở một số địa phương.
Đến trung tuần tháng Năm, các địa phương phía Nam đã thu hoạch được 1868,4 nghìn ha lúa đông xuân, bằng 97,6% cùng kỳ năm trước, trong đó vùng Đồng bằng sông Cửu Long đạt 1555,6 nghìn ha, bằng 99,6%. Công tác thu hoạch lúa đông xuân ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã hoàn tất với sản lượng ước tính đạt 10 triệu tấn, giảm 1,1 triệu tấn so với vụ đông xuân 2015. Vụ lúa đông xuân ở đồng bằng sông Cửu Long năm nay bị ảnh hưởng lớn do tình trạng khô hạn và xâm nhập mặn. Một số địa phương có sản lượng lúa giảm mạnh so với vụ đông xuân 2015 là: Kiên Giang giảm 374,2 nghìn tấn; Trà Vinh giảm 196,6 nghìn tấn; Long An giảm 163,2 nghìn tấn; Vĩnh Long giảm 46,5 nghìn tấn; riêng Bến Tre là tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất, sản lượng lúa đông xuân chỉ đạt 800 tấn, bằng 1% so với vụ đông xuân năm trước do 98% diện tích xuống giống bị mất trắng vì nhiễm mặn.
Cùng với việc thu hoạch lúa đông xuân, các địa phương phía Nam đã gieo sạ được 1022,3 nghìn ha lúa hè thu, bằng 89,4% cùng kỳ năm trước, trong đó vùng Đồng bằng sông Cửu Long gieo sạ 945,4 nghìn ha, bằng 88,3%. Do thời tiết nắng hạn và tình trạng nhiễm mặn kéo dài nên tiến độ gieo cấy lúa vụ hè thu năm nay chậm hơn cùng kỳ năm trước.
Gieo trồng hoa màu nhìn chung đạt thấp. Tính đến giữa tháng Năm, trên cả nước đã gieo trồng được 665,2 nghìn ha ngô, bằng 92,9% cùng kỳ năm trước; 81,4 nghìn ha khoai lang, bằng 92,1%; 145,6 nghìn ha lạc, bằng90,6%; 42,1 nghìn ha đậu tương, bằng 73,6%; 591,9 nghìn ha rau, đậu, bằng 101%.
Chăn nuôi trâu, bò ở Tây Nguyên và Đông Nam Bộ gặp khó khăn do ảnh hưởngcủa hạn hán, lượng nước và nguồn thức ăn khan hiếm. Đàn trâu cả nước trong tháng ước tính giảm 1,5%-2%so với cùng kỳ năm 2015; đàn bò tăng 1%-1,5%; đàn lợn và đàn gia cầm cùng tăng khoảng 3%-3,5%.
Tính đến ngày 22/5/2016, cả nước không còn dịch cúm gia cầm; các dịch bệnh chưa qua 21 ngày còn ở một số địa phương là: dịch lở mồm long móng ở Thanh Hóa; dịch lợn tai xanh ở Quảng Trị.
Lâm nghiệp
Diện tích rừng trồng tập trung tháng Năm ước tính đạt 22,4 nghìn ha, tăng 2,8% so với cùng kỳ năm trước; số cây lâm nghiệp trồng phân tán đạt 11 triệu cây, tăng 1,9%; sản lượng gỗ khai thác đạt 748 nghìn m3, tăng 10%; sản lượng củi khai thác đạt 1,9 triệu ste, tương đương với cùng kỳ năm trước. Tính chung 5 tháng đầu năm, diện tích rừng trồng tập trung ước tính đạt 56,7 nghìn ha, tăng 0,7% so với cùng kỳ năm 2015; số cây lâm nghiệp trồng phân tán đạt 88,3 triệu cây, tăng 0,3%; sản lượng gỗ khai thác đạt 2854 nghìn m3, tăng 7,4%[1]; sản lượng củi khai thác 12,5 triệu ste, tăng 1%.
Mặc dù công tác bảo vệ, phòng chống cháy rừng đã được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện nhưng do thời tiết khô hạn kéo dài nên tình trạng cháy rừng vẫn xảy ra ở một số địa phương.Trong tháng Năm, cả nước có 814 ha rừng bị thiệt hại, gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước, trong đó diệntích rừng bị cháy là 713 ha; diện tích rừng bị phá là 101 ha. Tính chung 5 thángđầu năm 2016, diện tích rừng bị thiệt hại là 2255 ha,gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2015, trong đó diện tích rừng bị cháy là 1863 ha, gấp 2,5 lần; diện tích rừng bị chặt phá là 392 ha, tăng 22%.Theo thông tin cảnh báo cháy rừng từ cơ quan chức năng, tính đến ngày 24/5/2016 cả nước có 2 tỉnh[2]có khu vực nguy cơ cháy rừng cấp V - cấp cực kỳ nguy hiểm.Do đó, các địa phương cần chủ động tăng cường các biện pháp cấp bách phòng cháy, chữa cháy rừng.
Thủy sản
Sản lượng thuỷ sản tháng Năm ước tính đạt 614,2 nghìn tấn, tương đương với cùng kỳ năm trước, trong đó cá đạt 460,8 nghìn tấn, giảm 0,4%;tôm đạt 67,1 nghìn tấn, giảm 1,5%; thủy sản khác đạt 86,3 nghìn tấn, tăng 3,5%.
Nuôi trồng thủy sản gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của thời tiết nắng nóng, các ao, đầm bị xâm nhập mặn nặng ở Đồng bằng sông Cửu Long, môi trường nước biến đổi làm cho thủy sản bị dịch bệnh, gây tổn thất lớn cho người nuôi.Sản lượng thủy sản nuôi trồng trong tháng ước tính đạt 366,3 nghìn tấn, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm trước, trong đó cá đạt 284,3 nghìn tấn, giảm 1,1%; tôm đạt 50 nghìn tấn, giảm 2,5%; thủy sản khác đạt 32 nghìn tấn, tăng 4,6%.
Nuôi cá tra tiếp tục đối mặt với tình trạng sức mua chững lại, giá giảm[3], người nuôi không có lãi nên vẫn bỏ trống ao, đầm.Sản lượng cá tra thu hoạch trong tháng ước tính đạt 91 nghìn tấn, giảm 10,2% so với cùng kỳ năm trước, trong đó một số địa phương có sản lượng giảm mạnh: An Giang đạt 17,2 nghìn tấn, giảm 20,9%; Bến Tre 15 nghìn tấn, giảm 46,8%; Cần Thơ 13,6 nghìn tấn, giảm 4%.
Nuôi tôm nước lợ bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn, tôm nuôi chậm lớn, dễ mắc bệnh. Hiện nay nhiều hộ nuôi vẫn chưa thả giống, chờ thời tiết thuận lợi và chỉ đạo của cơ quan chuyên môn để tránh gặp rủi ro. Sản lượng tôm sú và tôm thẻ chân trắng ước tính đạt 36,8 nghìn tấn, giảm 10,4% so với cùng kỳ năm trước, trong đó một số địa phương trọng điểm về tôm nước lợ đều bị giảm vềsản lượng: Cà Mau đạt 11,1 nghìn tấn tôm thẻ chân trắng, giảm 68,8%; Sóc Trăngđạt 2,3 nghìn tấn tôm sú, giảm 35,4%; Kiên Giang đạt 3,2 nghìn tấn tôm sú
và 0,5 nghìn tấn tôm thẻ chân trắng, giảm lần lượt là 26,2% và 4,2%; Bạc Liêu đạt 1,4 nghìn tấn tôm sú và 5,9 nghìn tấn tôm thẻ chân trắng, giảm 43,3% và giảm 48,6%.
Vào cuối tháng Tư, một số địa phương thuộc vùng biển Bắc Trung bộ (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế) xảy ra hiện tượng cá chết hàng loạt trôi dạt vào bờ đã ảnh hưởng tới tâm lý người tiêu dùng, hải sản khai thác khó tiêu thụ, nhiều ngư dân phải dừng đánh bắt ở vùng biển ven bờ.Sản lượng thủy sản khai thác tháng Năm ước tính đạt 247,9 nghìn tấn, tăng 1,3%so với tháng 5/2015, trong đó sản lượng thủy sản khai thác biển đạt 233 nghìn tấn, tăng 1,5%, thấp hơn mức tăng của cùng kỳ các năm gần đây[4].
Tính chung 5 tháng đầu năm, sản lượng thủy sản ước tính đạt 2454,9 nghìn tấn, tăng 1,8% so với cùng kỳ năm trước, trong đó sản lượng thủy sản nuôi trồng đạt 1152,1 nghìn tấn, tăng 0,5%; sản lượng thủy sản khai thác đạt1302,8 nghìn tấn, tăng 3,1% (Sản lượng khai thác biển đạt 1239,6 nghìn tấn, tăng 3,2%, trong đó sản lượng cá ngừ đại dương đạt 10,4 nghìn tấn, giảm 3,3%).