Quy chế phối hợp kiểm soát phế liệu nhập khẩu quy định về nguyên tắc, mục đích, nội dung, phương thức trong việc phối hợp giữa các Bộ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Giao thông vận tải, Công an, Quốc phòng, Công Thương, Ngoại giao, Khoa học và công nghệ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trong công tác quản lý nhà nước đối với phế liệu nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam làm nguyên liệu sản xuất.

Thực tế thời gian qua, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ cùng những nỗ lực, quyết tâm của các Bộ, ngành liên quan, phế liệu nhập khẩu đã từng bước được kiểm soát. Tuy nhiên, từ ngày 01/01/2019, Trung Quốc tiếp tục bổ sung thêm 08 loại phế liệu không được phép nhập khẩu (tăng từ 24 lên 32 loại so với năm 2018), Malaysia cắt giảm hầu hết danh mục phế liệu được phép nhập khẩu vào quốc gia này. Đây là hai quốc gia trước đây đứng đầu về danh sách nhập khẩu phế liệu nhiều nhất thế giới.

Chính sách cấm nhập khẩu của các quốc gia này được dự báo sẽ dẫn đến xu hướng phế liệu nhập khẩu tiếp tục dịch chuyển mạnh vào Việt Nam trong năm 2019; đồng thời, xuất hiện các dấu hiệu, thủ đoạn buôn lậu qua đường bộ.

Hiện nay, Bộ Tài chính đã có nhiều Quy chế phối hợp song phương với các Bộ, ngành như: Tổng cục Cảnh sát, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng, Cục Quản lý thị trường, Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án kinh tế và chức vụ - Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng cục Lâm nghiệp.

Tuy nhiên, các Quy chế trên chỉ giải quyết các công việc trong phạm vi giữa hai cơ quan, không mang tính tổng thể, đồng bộ để giải quyết được nội dung phối hợp liên ngành giữa các Bộ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Giao thông vận tải, Công an, Quốc phòng, Khoa học và Công nghệ, Ngoại giao và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có các cửa khẩu trong việc quản lý phế liệu nhập khẩu như hiện nay. Do đó, việc ban hành Quy chế phối hợp giữa các Bộ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có các cửa khẩu kiểm soát phế liệu nhập khẩu là cần thiết.

Theo dự thảo được Bộ Tài chính công bố, Quy chế phối hợp kiểm soát phế liệu nhập khẩu quy định cụ thể về phối hợp trong trao đổi, cung cấp thông tin giữa các Bộ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có các cửa khẩu. Trong đó, quy định cụ thể nguyên tắc, nội dung, cách thức, thời gian, chế độ báo cáo, bảo mật thông tin, trách nhiệm của các Bộ, ngành trong việc phối hợp.

Đồng thời, Quy chế cũng quy định rõ về phối hợp trong công tác ngăn chặn, kiểm soát việc nhập khẩu phế liệu từ xa; quản lý các loại chứng từ để được nhập khẩu phế liệu; quá trình thực hiện thủ tục hải quan đối với phế liệu nhập khẩu; xử lý hàng tồn đọng; thanh tra, kiểm tra, kiểm soát; xử lý vi phạm. Trong đó, quy định cụ thể nguyên tắc, nội dung, cách thức, thời gian, chế độ báo cáo, bảo mật thông tin, trách nhiệm của các Bộ, ngành trong việc phối hợp...

Quy chế này được xem là giải pháp quan trọng nhằm tạo sự đồng bộ giữa các biện pháp để ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận; phát huy năng lực của các Bộ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có các cửa khẩu; kiểm soát có hiệu quả; không để khoảng trống trong công tác quản lý đối với phế liệu nhập khẩu.