Năm 2018 vừa qua, số người tham gia BHXH bắt buộc tại TP. Hồ Chí Minh đã tăng thêm hơn 139 nghìn người; số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) cũng tăng thêm trên 416 nghìn người, nâng tổng số thu BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tại Thành phố đạt hơn 58,7 nghìn tỷ đồng.

Tuy vậy, theo đánh giá của BHXH thành phố, việc phát triển số người tham gia các loại bảo hiểm an sinh xã hội vẫn chưa tương xứng với tiềm năng dân số, lao động của Thành phố khi số người tham gia BHXH mới chỉ chiếm khoảng 54% lao động; tỷ lệ người dân tham gia BHYT cũng mới chỉ đạt gần 86,5% dân số; số lượng người tham gia BHXH tự nguyện còn rất thấp khi chỉ có hơn 5 nghìn người tham gia.

Hiện tượng xin nhận BHXH một lần vẫn cao; tình trạng nợ BHXH, BHYT còn phổ biến với số tiền rất lớn và thời gian dài. Tình trạng doanh nghiệp FDI có chủ bỏ trốn, doanh nghiệp giải thể hoặc chấm dứt hoạt động khá phổ biến nhưng sau khi thanh lý tài sản không còn đủ tiền trả nợ BHXH.

Mạng lưới đại lý thu hoạt động kém hiệu quả, nhân viên đại lý thu chưa nắm chắc chính sách BHXH, BHYT nên việc vận động không thuyết phục dẫn đến tỷ lệ người tham gia chưa tăng cao. Cùng lúc, việc quản lý cấp phép của doanh nghiệp mới thành lập chưa có sự vào cuộc chặt chẽ của cơ quan chức năng gây khó khăn cho công tác thu hồi nợ do đơn vị không hoạt động tại địa chỉ ghi trên giấy phép.

Bên cạnh đó, tình trạng doanh nghiệp sử dụng lao động nhưng ký hợp đồng với các tên gọi khác nhau như khoán, cộng tác… nhằm trốn tránh việc khai nộp các loại bảo hiểm cho người lao động. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp khi bị phát hiện vi phạm về khai nộp các loại bảo hiểm còn chây ì, cố tình không thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Tăng cường các giải pháp quản trị quỹ bảo hiểm

Theo lãnh đạo BHXH TP. Hồ Chí Minh, qua công tác phối hợp thanh tra  năm 2018 tại 381 đơn vị, BHXH thành phố đã đề nghị lập thủ tục tham gia BHXH cho 421 lao động; điều chỉnh mức đóng BHXH cho 274 lao động; chốt và trả sổ BHXH cho 1.945 lao động.

Đồng thời, qua kiểm tra, BHXH thành phố cũng yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp lập thủ tục đóng bảo hiểm cho 5.020 lao động; điều chỉnh lương đóng BHXH cho 1.424 lao động… Điều này cho thấy, vi phạm về khai nộp các loại bảo hiểm cho người lao động của doanh nghiệp trên địa bàn vẫn khá phổ biến.

Bên cạnh đó, theo Giám đốc BHXH TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mến, do biến động tăng giảm người tham gia BHXH, BHYT tại thành phố quá lớn, năm ngoái BHXH thành phố đã phải tiếp nhận hơn 2 triệu hồ sơ, tăng 40% dẫn đến áp lực cường độ làm việc của cán bộ, viên chức rất cao.

Để giảm tải, năm nay, BHXH thành phố tiếp tục triển khai giao dịch điện tử trong lĩnh vực giải quyết, chi trả chế độ ốm đau, thai sản, trợ cấp dưỡng sức phục hồi sức khỏe và xem xét việc triển khai điện tử đối với các chế độ còn lại như BHTN, hưu trí… cùng lúc, BHXH Thành phố sẽ duy trì việc ký hợp đồng với bưu điện trong việc nhận trả hồ sơ, kết quả giải quyết qua bưu điện; bảo đảm số lượng hồ sơ nhận, trả kết quả giải quyết qua bưu điện đạt trên 98%.

Cũng theo ông Mến, để tăng cường việc quản lý chi trả, năm nay BHXH thành phố sẽ tăng cường tổ chức kiểm tra đại lý bưu điện về công tác quản lý chi trả các chế độ BHXH hàng tháng; kiểm tra việc chi trả tiền hỗ trợ học nghề tại các trường, trung tâm đào tạo nghề cho người thất nghiệp.