Từ ngày 10-16/7 vừa qua, lực lượng Công an TP. Hà Nội đã tổ chức kiểm tra, rà soát an toàn phòng cháy ở các chung cư trên địa bàn và phát hiện có tới 45 cơ sở không đảm bảo về an toàn PCCC. Trong đó, rất nhiều chung cư đã đưa vào sử dụng nhiều năm. Trước đó, từ năm 2019, TP. Hà Nội đã liên tục tổ chức các đợt kiểm tra an toàn phòng cháy chữa cháy tại các chung cư trên địa bàn thành phố, ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền hàng trăm triệu đồng.

Tuy nhiên, việc các dự án dù chưa được nghiệm thu PCCC nhưng đã đưa người dân về sinh sống vẫn xảy ra thường xuyên, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn ở các khu dân cư.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Hà Nội phát hiện và xử lý 79 công trình vi phạm quy định về PCCC, đã đăng thông báo từ năm 2017. Tuy nhiên, đến nay chỉ mới có 59 công trình khắc phục, 1 công trình ngừng thi công, 19 công trình vẫn còn tồn tại vi phạm. 

Thậm chí với trường hợp chung cư Cảnh sát 113 đến nay đã bị phạt tới 7 lần nhưng chủ đầu tư vẫn cố tình phớt lờ yêu cầu tạm đình chỉ.

Theo Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh, chế tài đối với những vi phạm về an toàn PCCC hiện nay chủ yếu là xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức cảnh cáo, phạt tiền. Mức phạt còn quá thấp, chưa đủ tính răn đe.

Ông Hùng cũng cho biết, cho đến nay dù đã ban hành Luật PCCC và Pháp lệnh PCCC, nhưng lại chưa xây dựng tiêu chuẩn bắt buộc và hướng dẫn thiết kế cho các công trình nhà cao tầng về hệ thống báo cháy, hệ thống giám sát mức nước bể chữa cháy, tình trạng thiết bị chữa cháy, hệ thống điều khiển đèn chiếu sáng khẩn cấp, hệ thống thoát khói tự động, điều khiển hệ thống chỉ dẫn cửa thoát hiểm, điều khiển tăng áp tự động cầu thang thoát hiểm... Chính vì vậy việc trang bị hệ thống phòng cháy, chữa cháy và trợ giúp sơ tán phụ thuộc hoàn toàn vào "túi tiền hay sự hào phóng của chủ đầu tư".

Đa số các công trình chung cư cao tầng hiện nay, kể cả một số cao ốc văn phòng hạng sang đang trong tình trạng bị “lách luật” hay "làm luật", điều đó dẫn đến người sử dụng hàng ngày phải đối mặt với nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng.  

Luật sư Trần Minh Hùng cho rằng cần sớm sửa đổi, bổ sung các quy định tăng nặng mức xử phạt, các chế tài, biện pháp khắc phục đối với hành vi vi phạm pháp luật trong công tác PCCC để tăng cường tính răn đe, phòng ngừa đối với các chủ đầu tư cố tình “phớt lờ” các quy định về PCCC.