Sáng ngày 15/11, Tạp chí Tài chính hàng đầu Nhật Bản Nikkei Asean Review đã tổ chức Diễn đàn Tổng quan châu Á tại Hà Nội, với trọng tâm là trao đổi và cập nhật tình hình phát triển của Việt Nam. Đây là sự kiện lần đầu tiên của Nikkei diễn ra ngoài lãnh thổ Nhật Bản và cũng là lần đầu diễn ra ở Việt Nam.

Việt Nam – Thị trường đầu tư hấp dẫn

Phát biểu tại diễn đàn, ông  Shosuke Mori,  Phó Giám đốc điều hành cấp cao bộ phận Ngân hàng Quốc tế của Sumitomo vui mừng nhận thấy sự phát triển của kinh tế Việt Nam trong suốt thời gian qua.

Ông Shosuke Mori khẳng định, kinh tế Việt Nam có sự dịch chuyển về cơ cấu kể từ khi nhà nước ban hành chính sách đổi mới.

Ông cho biết, Nhật Bản lựa chọn Việt Nam làm đối tác phát triển, bởi Việt Nam sở hữu 6 yếu tố hấp dẫn nhà đầu tư, với những lợi thế về mặt nhân khẩu học nhờ dân số đông và tăng nhanh; sự chăm chỉ, cần cù lao động của người lao động; vị thế địa chính trị với Trung Quốc và Thái Lan; môi trường kinh doanh mở cửa và thuận lợi; sự tương đồng về văn hóa với người dân Nhật Bản; kinh tế - xã hội ổn định.

Trong bối cảnh đó, số lượng doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam có xu hướng tăng đều qua các năm, đặc biệt sau khi Việt Nam tham gia WTO năm 2007.

Đồng  ý với quan điểm trên, ông Nguyễn Duy Hưng - Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn (SSI) cho biết thêm, Việt Nam có nguồn nhân lực dồi dào và trẻ, đây là nền tảng để các doanh nghiệp nước ngoài đến Việt Nam hợp tác cùng phát triển. 

Chính phủ Việt Nam đã có những cải cách quan trọng; trong đó đặc biệt chú trọng đến những chính sách thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Nhiều công ty, tập đoàn lớn của nhà nước đã và sắp thoái vốn như Công ty cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk),Tổng công ty cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco), Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex)... là những cơ hội hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài. 

Theo ông Hưng, mặt bằng kinh doanh của Việt Nam và mặt bằng kinh doanh của các nước đã rất gần nhau. “Hiện nay, nhà nước đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tự chủ huy động nguồn lực. Đây sẽ là cơ hội cho nhà đầu tư, thị trường chứng khoán phát triển bởi khi khối doanh nghiệp tự chủ huy động nguồn lực thì không còn con đường nào khác là huy động qua các thị trường này”, ông Hưng nói.

Làm rõ điều này, theo ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán nhà nước, sau 17 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam được biết đến là thị trường chứng khoán phát triển nhanh nhất về quy mô và tính thanh khoản trong khu vực ASEAN và Đông Á.

Trong 10 năm qua, quy mô của thị trường cổ phiếu tăng gấp 3 lần, nếu như năm 2006 là 22% GDP thì đến nay đã đạt 63% GDP. Đã có trên 700 doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam và 640 doanh nghiệp thực hiện giao dịch. Trong năm 2017, chỉ số VNINDEX đã tăng 24,5% và đến ngày 13/11, chỉ số này ở mức 879 điểm, tính thanh khoản của thị trường chứng khoán tăng từ 3.000 tỷ đồng/phiên trong năm 2016 lên 4.500 tỷ đồng/phiên trong năm 2017.

Bên cạnh thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu cũng có những bước phát triển nhanh và mạnh. Năm 2006, dư nợ thị trường trái phiếu đạt mức 14% GDP thì hiện nay đạt 40% GDP, trong đó trái phiếu chính phủ chiếm 35%, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đạt xấp xỉ 6% GDP. Thanh khoản thị trường trái phiếu tăng từ mức 324 tỷ đồng/phiên năm 2009 thì đến năm 2017 là 9.000 tỷ đồng/phiên, gấp khoảng 27 lần.

Với số lượng các nhà đầu tư hiện nay tham gia thị trường chứng khoán, có 1,8 triệu tài khoản đã thực hiện giao dịch, trong đó nhà đầu tư nước ngoài chiếm  23.000 tài khoản và giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài tăng mạnh so với năm 2016. Có thể thấy tốc độ phát triển rất nhanh của thị trường chứng khoán Việt Nam cũng như sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong năm 2017.

Ông Phạm Hồng Sơn cho biết thêm, ngày 10/8/2017, Việt Nam chính thức mở cửa thị trường chứng khoán phái sinh. Sau 3 tháng hoạt động, thị trường này có mức tăng trưởng rất mạnh với giá trị bình quân 145 tỷ đồng/phiên. Đây là thành công bất ngờ, chứng tỏ sự kỳ vọng và tham gia đông đảo của nhà đầu tư.

“Mặc dù quy mô khiêm tốn với 124 tỷ USD và xếp hạng thị trường cận biên, tuy nhiên sức tăng trưởng trong thời gian qua là minh chứng để thấy sự hấp dẫn, phát triển tốt của thị trường chứng khoán Việt Nam, dần trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế”, ông Sơn nói.

Không ngủ quên trên chiến thắng

Câu hỏi lớn đối với chúng ta hiện nay, đặc biệt đối với nhà đầu tư, là sắp tới Việt Nam có thể giữ vững đà tăng trưởng nhanh và sâu của thị trường chứng khoán không?

Ông Sơn cho biết, mặc dù nền kinh tế Việt Nam còn nhiều khó khăn, có một số điểm lạc quan của chúng ta trong thời gian tới. Hiện tại, GDP Việt Nam tăng 6,7%, kiểm soát lạm phát, tỷ giá tương đối ổn định và mặt bằng lãi suất duy trì hợp lý… Đặc biệt là sự quyết tâm của chính phủ Việt Nam trong việc cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ rào cản, sửa đổi quy định để tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp. Như vậy, có niềm tin và cơ sở về mặt vĩ mô để Việt Nam phát triển trong thời gian tới.

Đối với thị trường chứng khoán, Việt Nam cam kết sửa đổi Luật Chứng khoán để tạo điều kiện cho doanh nghiệp khi muốn thông qua phát hành cổ phiếu và trái phiếu; tăng thêm sản phẩm mới cho thị trường; nâng cao hơn nữa chất lượng công bố thông tin và minh bạch thị trường. Đặc biệt, thời gian tới sẽ tăng tính kỷ luật của thị trường để đảm bảo lợi ích hợp pháp cho nhà đầu tư, đồng thời đảm bảo sự nghiêm minh để thị trường hoạt động minh bạch và hiệu quả.

Hơn nữa, Việt Nam sẽ thực hiện việc hợp nhất giữa hai sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh để tạo ra hạ tầng công nghệ chung tốt, tạo thị trường chuyên nghiệp hơn, giảm chi phí cho nhà đầu tư.

Trong bối cảnh đó, đại diện của Nikkei Asean Review đánh giá, những cải cách thị trường chứng khoán và việc tư nhân hóa doanh nghiệp nhà nước sẽ là động lực thúc đẩy đầu tư, hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản thời gian tới.