Hàng triệu máy móc nằm “bất động”

Ngành công nghiệp khai thác tiền điện tử của Trung Quốc đã chững lại, kể từ khi Chính phủ nước này bắt đầu kiểm soát các hoạt động liên quan vào tháng 5/2021. Cuộc trấn áp đã đẩy phần lớn hoạt động này ra nước ngoài, nhưng theo nguồn tin từ South China Morning Post, cuộc di cư ồ ạt đang gặp phải trở ngại, khi hàng triệu máy móc thiết bị chuyên dụng vẫn bị mắc kẹt vì các thủ tục di dời phức tạp.

Thêm vào đó, các thợ đào đang mất đi doanh thu tiềm năng mỗi ngày khi các máy hoạt động ngoại tuyến, với mức lợi nhuận khoảng 170 Nhân dân tệ (26,70 USD) trên mỗi máy theo ước tính. Đối với các công ty có quy mô lớn, điều này có nghĩa là mất hàng triệu USD mà không bao giờ có thể thu hồi được.

Một Luật sư đại diện cho các chủ trang trại khai thác Bitcoin cho rằng, khách hàng của ông đang phải chịu rất nhiều áp lực để đưa máy móc hoạt động ra khỏi Trung Quốc. Trong đó, có ít nhất 2 triệu máy khai thác bị mắc kẹt ở tỉnh Tứ Xuyên, Tây Nam Trung Quốc vào cuối năm 2021.

“Các trang trại khai thác từng nhận được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương ở Tứ Xuyên, nơi có nguồn thủy điện dồi dào, khiến việc vận hành các hoạt động tiêu tốn nhiều năng lượng như vậy trở nên rẻ hơn. Mỗi máy khai thác, thường nặng hơn 15kg, sử dụng nhiều chip để giải quyết các thuật toán phức tạp và xử lý một lượng lớn dữ liệu. Điều này có nghĩa là điện giá rẻ rất quan trọng để tạo ra lợi nhuận. Nhưng giờ đây, loại hình kinh doanh sinh lợi mới đã xuất hiện ở khu vực này lại là dịch vụ hậu cần và pháp lý giúp các thợ mỏ di dời”, vị Luật sư nói.

Trước đó, các địa điểm khai thác lý tưởng ở Trung Quốc có điện giá rẻ, do khí đốt tự nhiên hoặc thủy điện cung cấp mà điều đó rất khó tìm kiếm được ở nước ngoài. Ngay cả Nga và Kazakhstan, ban đầu là những lựa chọn phổ biến, nhưng các thợ đào đã nhận thấy những vị trí rủi ro vì tình trạng thiếu điện và các chính sách không nhất quán.Cụ thể, Kazakhstan đã cắt nguồn cung cấp điện cho một số công ty khai thác, trong khi đó, Chủ tịch Kassym-Jomart Tokayev đã kêu gọi đánh thuế cao hơn nhiều đối với khai thác tiền điện tử. Còn tháng trước, Nga đã cân nhắc về việc cấm khai thác Bitcoin và các hoạt động tiền điện tử khác. Tuy nhiên, Chính phủ hiện đang chuyển sang quy định tiền điện tử như một loại hình tương tự của tiền tệ, thay vì một tài sản kỹ thuật số.

Kể từ đó, các thợ đào bắt đầu xem xét lựa chọn để đưa thiết bị của họ đến Canada hoặc Texas - bang duy nhất ở Mỹ có lưới điện riêng. Bất chấp những rắc rối về quyền lực của mình, Texas đã trở thành một trong những điểm đến phát triển nhanh nhất cho các thợ đào tiền điện tử trên thế giới. Thống đốc Greg Abbott đã hoan nghênh ngành công nghiệp này vào năm ngoái, với dòng Tweet: “Texas sẽ là một nhà lãnh đạo tiền điện tử”. Một số người hy vọng rằn,g hoạt động khai thác mới sẽ thúc đẩy sản xuất năng lượng mặt trời và điện gió để giảm thiểu thảm họa về điện.

Tuy nhiên, đối với các thợ mỏ Trung Quốc, việc đến Texas hoặc bất kỳ nơi nào ở Bắc Mỹ không hề đơn giản như người ta tưởng. Chọn một điểm đến mới chỉ là bước đầu tiên của một quá trình dài. Mỗi một trang trại khai thác của Trung Quốc, với tư cách là nhà đầu tư nước ngoài, phải thương lượng giá điện với các nhà cung cấp địa phương tại địa điểm mới được chọn. Ngay cả khi tất cả các điều khoản đã được giải quyết, các vấn đề hậu cần vẫn còn và trở nên trầm trọng hơn do sự gián đoạn vận chuyển bởi dịch COVID-19.

Đặc biệt, vận chuyển trực tiếp đến Mỹ cũng đắt hơn so với các địa điểm khác vì mức thuế 25% do chính quyền của cựu tổng thống Donald Trump đưa ra. Để tránh điều này, một số chủ sở hữu thiết bị khai thác đi Mỹ đang chuẩn bị chuyển hàng qua Malaysia và việc chuyển thiết bị đến Canada cũng sẽ đi theo con đường tương tự.

Với việc dừng chân tại Malaysia, việc chuyển máy từ Trung Quốc sang Bắc Mỹ dự kiến sẽ mất từ một đến hai tháng và tiêu tốn hơn 10 đô la Mỹ cho mỗi terahash công suất xử lý, họ ước tính.

Việc đóng cửa đột ngột các hoạt động khai thác tiền điện tử ở Trung Quốc là một trong những bước cuối cùng trong cuộc trấn áp tiền điện tử của Bắc Kinh, vốn bị Chính phủ coi là mối đe dọa đối với sự ổn định tài chính. Kể từ khi Bitcoin được giới thiệu vào năm 2009, cách tiếp cận của chính phủ Trung Quốc đã chuyển từ một sự khoan dung sang các cuộc trấn áp ngày càng quyết liệt, khiến phần lớn các nhà đầu tư trong nước tránh xa các tài sản tiền điện tử, bao gồm các mã thông báo không thể thay thế (NFT), đã tạo ra một thị trường bùng nổ cho kỹ thuật số tác phẩm nghệ thuật ngoài nước.

Winston Ma, Giáo sư tại ĐH Luật New York và là tác giả cuốn sách “Chiến tranh kỹ thuật số: Sức mạnh công nghệ của Trung Quốc định hình tương lai” cho biết, các quy định nghiêm ngặt về khai thác và giao dịch tiền điện tử của Trung Quốc có liên quan đến việc thực hiện đồng thời tiền tệ kỹ thuật số có chủ quyền của Trung Quốc, đến AI, Blockchain và không gian mạng.

“Bên cạnh đó, khi Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) đang xem xét các lựa chọn cho tiền tệ kỹ thuật số có chủ quyền của riêng mình, thì các nhà quản lý trong nước cũng đã đưa ra lo ngại về stablecoin, loại tiền điện tử được hỗ trợ bởi các đồng tiền pháp định, có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển tiền. Dù đến nay, Mỹ và Trung Quốc có nhiều xung đột, nhưng có một vấn đề mà cả hai siêu cường đều nhìn thấy rõ, đó là quy định về stablecoin.

Tuy nhiên, các loại tiền điện tử phi tập trung như Bitcoin, hoạt động giống như hàng hóa hơn, với định giá dao động dữ dội. Khi giá cả tăng cao, nó sẽ giúp bù đắp chi phí năng lượng cao cho hoạt động khai thác”,vị GS phân tích.

Quá khứ huy hoàng

Trong những ngày đầu tiên của Bitcoin xuất hiện, các hoạt động khai thác đã tăng lên khắp Trung Quốc, chứng tỏ lợi nhuận là đáng kể nhờ nguồn điện giá rẻ của đất nước. Do đó, Trung Quốc nổi lên như một thị trường quan trọng cho giao dịch, đầu tư và khai thác tiền điện tử, với một số sàn giao dịch lớn nhất thế giới như Binance và Huobi đã được thành lập tại nước này. Một số nhà sản xuất máy khai thác lớn, bao gồm Bitmain, Canaan và Ebon International, cũng được hỗ trợ bởi các doanh nhân Trung Quốc.

 Chính quyền địa phương ở những nơi có đủ điện giá rẻ như Nội Mông và Tứ Xuyên, thậm chí còn hoan nghênh các nhà đầu tư, hy vọng ngành công nghiệp đang phát triển sẽ thúc đẩy nền kinh tế.

Theo các nhà đầu tư và những người trong ngành, tại các khu vực miền núi của Tứ Xuyên giáp với cao nguyên Tây Tạng, việc lắp đặt các trạm thủy điện nhỏ khiến giá điện trở nên đặc biệt rẻ, là điểm thu hút lớn đối với các trang trại khai thác. Giá điện trung bình có thể thấp tới 0,15 NDT / kWh. “Vào mùa hè, khi các thung lũng của khu vực ngập tràn lượng mưa xối xả, điện “gần như miễn phí” vì lượng thặng dư không thể được lưu trữ và sẽ bị lãng phí nếu không được sử dụng để khai thác tiền điện tử”.

Một số chính quyền địa phương ở Tứ Xuyên đã xây dựng các khu công nghiệp đặc biệt hỗ trợ các trang trại khai thác nhằm thu hút đầu tư địa phương và có khả năng tăng nguồn thu thuế. Vào năm 2019, Tứ Xuyên đã đặt tên cho 6 khu vực hẻo lánh là "vùng kiểu mẫu" để hấp thụ thêm các công trình thủy điện. Mô hình này đã được nhân rộng ở các khu vực khác của đất nước, nơi chiếm 2/3 sản lượng khai thác trên thế giới vào cuối tháng 4/2020.

Tuy nhiên, việc tiêu thụ năng lượng cao của hoạt động khai thác đã gây ra thách thức với chính phủ quốc gia khi đặt mục tiêu về mức phát thải carbon vào năm 2030. Do đó, các quy định nghiêm ngặt bắt đầu vào tháng 5/2021 cũng nhắm vào những người ủng hộ ngành này.

Giờ đây, Trung Quốc gần như không còn liên quan đến thế giới tiền điện tử. Ngay cả những công ty liên quan do các doanh nhân Trung Quốc hậu thuẫn cũng buộc phải chuyển trụ sở sang các nước khác. Việc các trang trại đóng cửa đột ngột trên khắp Trung Quốc đã khiến nước này nhanh chóng đánh mất vị thế là một trung tâm khai thác toàn cầu. Vào cuối mùa hè năm 2021, Mỹ là địa điểm khai thác hàng đầu thế giới về tỷ lệ cung cấp Bitcoin ra thị trường. Cụ thể, vào tháng 8, Mỹ chiếm 35,4% tỷ lệ này, tiếp theo là Kazakhstan và Nga với 18,1% và 11,2%, theo dữ liệu từ CBECI. Riêng tỷ trọng của Trung Quốc đã giảm xuống xấp xỉ 0, vì bất kỳ ai tham gia khai thác tiền điện tử hiện phải đối mặt với cáo buộc hình sự.