Trong cuộc thảo luận qua điện thoại giữa các nhà đàm phán chính vào ngày thứ Sáu, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đã cùng nhau tuyên bố sẽ tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn một.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa sẽ rút khỏi thỏa thuận nếu Trung Quốc không thực hiện đúng cam kết trong hai năm tới.

Một nguồn tin từ Mỹ cho biết các quan chức thương mại nước này thừa nhận rằng Trung Quốc chủ yếu đưa ra các cam kết về các vấn đề cơ cấu như mở cửa tiếp cận thị trường và cải thiện bảo vệ sở hữu trí tuệ.

Hiện tại, cả hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận về một số chi tiết, chẳng hạn như kế hoạch nới lỏng vốn cổ phần cho các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, những bất đồng đó không đủ nghiêm trọng để làm suy yếu thỏa thuận thương mại giai đoạn một.

Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ tiết lộ: "Bất chấp tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu hiện nay, cả hai nước đều hoàn toàn mong đợi sẽ đáp ứng các nghĩa vụ của mình theo thỏa thuận một cách kịp thời nhất".

Thỏa thuận thương mại giai đoạn một đã được thông qua vào tháng 1/2020, nhưng đại dịch COVID-19 đã khiến nền kinh tế Trung Quốc và thế giới rơi vào suy thoái trầm trọng. Ngoài ra, nó cũng gây tổn hại cho mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ khi cả hai bên liên tục đưa ra các cáo buộc liên quan đến việc đối phương xử lý ổ dịch.

Một cố vấn của chính phủ Trung Quốc cho biết "thương vụ này vô cùng mong manh" vì Trung Quốc đã gặp khó khăn trong việc tuân thủ các cam kết mua hàng hóa của Mỹ cũng như đối mặt với việc liệu các công ty nhà nước có đủ khả năng để thực hiện các cam kết này hay không. Mặc dù vậy, vị cố vấn này cho biết hai bên vẫn nên tiếp tục bàn luận để đảm bảo thỏa thuận thương mại không sụp đổ.

"Sự thành bại của thỏa thuận phụ thuộc vào cách hai bên giao tiếp và thấu hiểu với nhau. Nếu các cuộc thảo luận không có kết quả hoặc họ không đạt được sự thống nhất, thì hoàn toàn có khả năng các mối đe dọa về thuế quan mới và sự sụp đổ của thỏa thuận thương mại giai đoạn một sẽ trở thành hiện thực", vị cố vấn của chính phủ Trung Quốc cho biết.

Các quan chức cấp cao từ cả hai phía đã giữ liên lạc và thảo luận vào tháng 3/2020. Họ đã nói về khả năng linh hoạt trên một số khía cạnh của thỏa thuận thương mại. Vào thời điểm đó, nhiều người trong cộng đồng doanh nghiệp Mỹ dự kiến ​​Trung Quốc sẽ trì hoãn một số giao dịch mua cho đến năm 2021.

Một người cố vấn khác của chính phủ Trung Quốc cho biết: "Không có ý nghĩa gì khi rút khỏi thỏa thuận này. Tuy nhiên, các điều khoản cần phải được đàm phán lại. Ví dụ như giá dầu thô đã giảm hơn một nửa, vì vậy cho dù chúng tôi có mua bao nhiêu thì cũng không thể đáp ứng được các cam kết".

Vào ngày thứ Sáu, Hội đồng kinh doanh Mỹ - Trung trong một tuyên bố đã kêu gọi 2 bên thực hiện đầy đủ và tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận thương mại.

Tờ Economic Daily đã mô tả cuộc trò chuyện qua điện thoại giữa các quan chức cấp cao là "một tín hiệu lạc quan và phi thường", qua đó thể hiện con đường duy nhất để tiến lên phía trước đó chính là sự hợp tác.

Một trong những cố vấn Trung Quốc cho biết nước này nên học hỏi từ sự thất bại của kế hoạch 100 ngày nhằm cải thiện sự mất cân bằng thương mại giữa hai bên, vốn đã được ký kết sau chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Mỹ vào tháng 4/2017.

"Trung Quốc cần duy trì sự liên lạc với Mỹ. Những động thái trì hoãn không phải là một sự lựa chọn thực tế. Chúng ta cần phải đấu tranh cho các lợi ích hợp pháp. Trong khi đó, chính phủ nên duy trì mối quan hệ và tránh xung đột", vị cố vấn Trung Quốc cho biết.