Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, trong bối cảnh khó khăn hiện nay, mong muốn cao nhất của tất cả các quốc gia là có một môi trường khu vực hoà bình, an ninh, ổn định và hợp tác để tập trung chống dịch, phục hồi và tiếp tục phát triển phồn vinh, thịnh vượng. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, cần đề cao giá trị của sự đoàn kết, giá trị cốt lõi và sức mạnh của ASEAN trong suốt 54 năm qua, gắn với trách nhiệm và tinh thần xây dựng của tất cả các thành viên, qua đó giúp ASEAN có tiếng nói thống nhất, phát huy vai trò trung tâm và uy tín của ASEAN.

Tham gia chia sẻ về những diễn biến phức tạp, tác động trực tiếp đến ổn định khu vực hiện nay, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam nhấn mạnh, ASEAN cần thể hiện bản lĩnh và vai trò tự chủ trong duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trên Biển Đông. Bảo đảm tự do, an toàn, an ninh hàng hải và hàng không là lợi ích của tất cả các quốc gia. Giải quyết mọi tranh chấp bằng biện pháp hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế. Đồng thời, hợp tác xây dựng trên các vấn đề thuộc lợi ích chung như: bảo tồn môi trường biển, khắc phục tình trạng đánh bắt cá bất hợp pháp, hỗ trợ nhân đạo cho ngư dân và người đi biển…

Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ mong muốn, ASEAN cần tích cực, chủ động và có trách nhiệm trong mọi vấn đề tác động đến khu vực, giúp giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN, phát huy tinh thần độc lập trong ứng xử, trung lập trong xử lý và cân bằng trong quan hệ sẽ giúp ASEAN tránh bị động trước sức ép của cạnh tranh nước lớn.

Trên tinh thần đó, các nước lớn tham gia vào khu vực phải trên tinh thần trách nhiệm, xây dựng, tôn trọng luật pháp quốc tế, không làm ảnh hưởng đến hoà bình, ổn định ở khu vực, tôn trọng vai trò của ASEAN và tham vấn đầy đủ với ASEAN thông qua các cơ chế, diễn đàn do ASEAN thành lập và dẫn dắt.

Tại Hội nghị Cấp cao trực tuyến ASEAN lần thứ 39, Lãnh đạo các nước cùng hoan nghênh và đánh giá cao những tiến triển tích cực trong quan hệ đối ngoại của ASEAN thời gian qua, đóng góp tích cực và hiệu quả cho phát triển chung của Hiệp hội.

Hướng tới tương lai, các Lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh cần tiếp tục tăng cường và làm sâu sắc các mối quan hệ đối tác của ASEAN, khuyến khích các đối tác hỗ trợ, đóng góp quan trọng và thiết thực cho tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và phối hợp nỗ lực chung giải quyết các thách thức đang nổi lên, nhất ứng phó đại dịch COVID-19 và phục hồi tổng thể và bền vững. Các Lãnh đạo hoan nghênh Vương quốc Anh trở thành Đối tác Đối thoại thứ 11 của ASEAN từ tháng 8/2021.

Trong khuôn khổ Hội nghị, các nhà Lãnh đạo đã trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm. Trong đó, Hội nghị cũng tái khẳng định tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), hoan nghênh việc nối lại đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc; nhấn mạnh sự cần thiết duy trì môi trường thuận lợi cho đàm phán COC và tiếp tục nỗ lực hướng tới Bộ COC hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS 1982...