Từ tháng 10/2023, EU bắt đầu thí điểm Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), với mục đích tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp châu Âu, bằng cách áp thuế carbon đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia không áp dụng các biện pháp định giá carbon tương đương.

Mỹ sẽ là thị trường tiếp theo ban hành cơ chế áp đặt thuế carbon lên các nhà nhập khẩu vào nước này trong năm 2024. Nhiều thị trường lớn trên thế giới dự kiến ​​sẽ tiếp cận xu hướng này.

Là nhà xuất khẩu lớn sang cả EU và Mỹ, các công ty Việt Nam cần tập trung vào việc đảm bảo sản phẩm của mình đáp ứng các tiêu chuẩn xanh để nâng cao lợi thế cạnh tranh lâu dài. Việc phát triển thị trường carbon được coi là một công cụ hiệu quả để giảm thiệt hại về môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững.

Theo bà Hoàng Bạch Dương, Phó Chủ tịch CT Group, việc hình thành thị trường carbon và thị trường tài chính xanh là xu hướng tất yếu, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, bởi việc đáp ứng mọi yêu cầu về rào cản carbon mà các thị trường lớn đang áp đặt sẽ đóng vai trò quyết định sự cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà Dương cho biết, việc ra mắt CCTPA sẽ khuyến khích các công ty chuyển đổi sang công nghệ sạch hơn, từ đó giảm lượng khí thải và giúp Việt Nam đạt được mục tiêu không phát thải vào năm 2050. Công ty sẽ đầu tư nghiên cứu ứng dụng blockchain cho thị trường carbon để đảm bảo tính minh bạch trong quản lý, phân bổ, chuyển giao và tính toán tín dụng carbon. 

CCTPA sẽ là công ty đầu tiên trong nước cung cấp tư vấn đầy đủ cho các công ty, tổ chức và cá nhân trong việc phát triển các dự án tín chỉ carbon, cơ chế tín dụng và bù đắp carbon cũng như áp dụng thuế carbon trong khu vực và trên thế giới. 

Ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, thị trường carbon là “chìa khóa” để quốc gia hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng về lượng phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Lượng carbon thị trường sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm phát thải với chi phí thấp. 

Tại lễ ra mắt, CCTPA đã ký kết thỏa thuận hợp tác với Hiệp hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam, Viện Nghiên cứu Truyền thông Phát triển, các tổ chức nghiên cứu khoa học và cơ quan tài chính nhằm tạo ra các biện pháp chuyển đổi xanh.  

Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07/01/2022 của Chính phủ quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn đã vạch ra lộ trình phát triển thị trường carbon trong nước.

Việt Nam đang lên kế hoạch triển khai chương trình thí điểm trao đổi tín chỉ carbon từ năm 2025, gồm các hoạt động xây dựng năng lực và nỗ lực nâng cao nhận thức cộng đồng về phát triển thị trường carbon, xây dựng các quy định về quản lý tín chỉ carbon, trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon, đồng thời xây dựng các quy định để vận hành trao đổi tín chỉ carbon.