Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nguy hiểm như thế nào?
Với thiết kế có vẻ sành điệu, sang chảnh, đa dạng về hương vị kèm theo những lời quảng cáo về tính tiện lợi, độ an toàn..thuốc lá thế hệ mới thu hút sự quan tâm và sử dụng của giới trẻ như một trào lưu có tính thời thượng.
Theo kết quả nghiên cứu của Tổ chức Kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) về tác hại của thuốc lá điện tử, bà Tan Yen Liam - Giám đốc Thông tin và Quản trị tri thức SEATCA thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng độc hại với sức khỏe con người.
Bên cạnh các sản phẩm thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi (thuốc lào) đang được quản lý theo quy định của Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL), trên thị trường đang xuất hiện một số sản phẩm thuốc lá mới. Trong đó, phổ biến nhất là thuốc lá điện tử (Electronic Nicotine Delivery - ENDs) và thuốc lá làm nóng (Heated Tobacco Product - HTPs).
Cả hai loại sản phẩm này đều sử dụng thiết bị điện tử để làm nóng dung dịch hoặc nguyên liệu thuốc lá tạo ra làn hơi khói để người dùng hút vào, có một số thành phần độc hại tương tự như thuốc lá điếu. Các sản phẩm thuốc lá này còn mới đối với thị trường tiêu dùng, nhất là tại Việt Nam.
Thuốc lá điện tử (ENDs)
Thuốc lá điện tử hoạt động bằng cách làm nóng dung dịch lỏng hòa tan (dung dịch điện tử), tạo ra sol khí cho người dùng hít vào. Các thiết bị thuốc lá điện tử bao gồm bộ phận pin, sạc;bộ phận gia nhiệt, làm nóng, dẫn dòng khí để người sử dụng hít vào; bộ phận chứa ống đựng dung dịch điện tử.
Cần phải khẳng định rằng, hệ thống cung cấp dung dịch điện tử làm nóng và bốc hơi dung dịch tạo nên một hóa hơi, chứ không phải hơi nước. Làn hơi này vẫn tỏa ra môi trường dẫn đến việc những người xung quanh vẫn hít phải, ngửi thấy và cảm nhận rõ làn hơi này.
Thuốc lá làm nóng (HTPs)
Thuốc lá làm nóng sử dụng thiết bị điện tử để làm nóng điếu thuốc hay đầu cắm lá thuốc ép. Điếu thuốc hay đầu mồi được làm nóng đến nhiệt độ đủ cao để sinh ra các hạt khói, làn khói có thể hít vào. Thiết bị điện tử bao gồm bộ phận gia nhiệt làm nóng, điếu thuốc hay đầu cắm phải được sử dụng cùng nhau.
Việc quảng bá HTPs là sản phẩm không đốt cháy nên không tỏa khói từ đó giảm tác hại hơn thuốc lá điếu thông thường là không chính xác. Việc sử dụng HTPs dẫn đến sự đốt cháy. Carbonyl và các gốc tự do có ôxy được phát hiện trong khói phát thải từ HTPs. Đây là các hợp chất hóa học thải ra trong quá trình đốt cháy các hợp chất hữu cơ, điều này cho thấy khi HTPs được sử dụng thì xảy ra quá trình đốt cháy. Điều này cần phải được nhấn mạnh, nếu không sẽ tạo ra thông tin sai lệch, gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và các nhà hoạch định chính sách về tác hại của việc sử dụng HTPs. Mọi việc sử dụng thuốc lá đều nguy hiểm. HTPs cần phải được quản lý chặt chẽ để giảm thiểu việc sử dụng và phơi nhiễm khí thải ra môi trường, phòng, chống phơi nhiễm với hút thuốc lá thụ động.
Như vậy, cả thuốc lá điện tử ENDs và thuốc lá làm nóng HTPs đều có chứa các thành phần độc hại, khi sử dụng đều có sự đốt cháy và có khói, hơi tỏa ra môi trường gây tác hại cho người xung quanhdo hút thuốc lá thụ động. Hiện chưa có đầy đủ thông tin về mức độ gây hại của các loại thuốc lá mới này nên cần sự thận trọng trong việc xác định cơ chế quản lý.
Theo thống kê ngày 18/2/2020 của CDC Hoa Kỳ đã ghi nhận 2.807 ca tổn thương phổi có liên quan quan đến thuốc lá thế hệ mới. Trong đó 68 trường hợp đã tử vong. Tuy nhiên, thuốc lá thế hệ mới vẫn được nhiều người vô tư sử dụng mà không biết hoặc cố tình bỏ qua những nguy hại của sản phẩm này với sức khỏe bản thân và những người xung quanh. Nếu như trước kia, người sử dụng thuốc lá truyền thống còn e dè, tránh cho người thân không bị ảnh hưởng bởi tình trạng khói thuốc thụ động thì ngày nay, do tin vào lời quảng cáo rằng thuốc lá thế hệ mới không nguy hại, họ vô tư hút trong phòng kín, mà không lo ảnh hưởng đến người xung quanh.