Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tiếp xúc cử tri
Sáng 12/7/2023, tại Phiên họp thứ 24 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu đã nghe báo cáo và cho ý kiến đối với kết quả nghiên cứu, rà soát Nghị quyết liên tịch số 525/2012/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN (Nghị quyết 525) ngày 27/9/2012 về việc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội (ĐBQH).
Chủ động, tích cực thực hiện việc tiếp xúc cử tri
Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu, rà soát Nghị quyết 525, Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 525 cho thấy, về mặt nhận thức của các cá nhân, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm thi hành Nghị quyết đã được nâng lên rõ rệt.
Nhiều ĐBQH đã chủ động, tích cực thực hiện việc tiếp xúc cử tri với nhiều hình thức khác nhau; thu thập, nghiên cứu và chuyển nhiều kiến nghị của cử tri đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết.
Cử tri ngày càng nhận thức rõ hơn về quyền và trách nhiệm tham dự các cuộc tiếp xúc, kiến nghị, phản ánh với ĐBQH, ngày càng quan tâm đến hoạt động của Quốc hội, ĐBQH nói chung, hoạt động tiếp xúc cử tri nói riêng.
Đã có 27.071 cuộc tiếp xúc cử tri, với nhiều hình thức khác nhau được tổ chức; 42.455 kiến nghị của cử tri được tổng hợp, chuyển tới 72 đầu mối các cơ quan, đơn vị, tổ chức ở Trung ương có thẩm quyền giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri; 650 văn bản quy phạm pháp luật khác nhau được các cơ quan có thẩm quyền ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung theo kiến nghị của cử tri.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã từng bước cải tiến cách thức tiến hành giám sát như đã tổ chức nhiều lượt làm việc với các bộ, ngành có liên quan để làm rõ thêm những vấn đề, nội dung còn tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong thực tế. Từ đó, đưa ra các kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới chính sách, pháp luật cho phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội.
Theo Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình, bên cạnh những kết quả đạt được, còn một số hạn chế, vướng mắc trong tổ chức thực hiện Nghị quyết 525. Cụ thể, việc triển khai hoạt động tiếp xúc cử tri của ĐBQH và Đoàn ĐBQH chủ yếu tập trung dưới hình thức tiếp xúc cử tri định kỳ, trước và sau mỗi kỳ họp Quốc hội, hình thức tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng được tổ chức còn ít và chủ yếu theo hình thức hội nghị. Tổ chức tiếp xúc cử tri có lúc, có nơi còn mang tính hình thức; Nội dung, chương trình hội nghị tiếp xúc cử tri còn đơn điệu...
Liên quan đến giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri, Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho biết, chất lượng trả lời kiến nghị cử tri chưa cao, một số nội dung chưa đáp ứng được kỳ vọng của cử tri. Việc trả lời ý kiến, kiến nghị cử tri của một số cơ quan, tổ chức có thẩm quyền có lúc còn thiếu cụ thể, chưa kịp thời, không rõ trách nhiệm; có trường hợp chưa đúng trọng tâm kiến nghị của cử tri, chưa phù hợp với thực tiễn hoặc chủ yếu liệt kê quy định pháp luật, không đề ra biện pháp nên cử tri tiếp tục kiến nghị nhiều lần.
Đổi mới công tác tiếp xúc cử tri, thích ứng với sự thay đổi của thực tiễn
Tại Phiên họp, các ý kiến đều nhất trí với những kết quả đã đạt được trong 10 năm thực hiện Nghị quyết 525 cũng như những vướng mắc, bất cập cần được sửa đổi, bổ sung để tiếp tục đổi mới công tác tiếp xúc cử tri, thích ứng với sự thay đổi của thực tiễn và quy định của pháp luật liên quan.
Theo đó, bà Trương Thị Ngọc Ánh - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị bổ sung các hình thức tiếp xúc cử tri cho phù hợp với tình hình hiện nay, nhất là sau đại dịch COVID-19. Khi yêu cầu về quy mô tiếp xúc cử tri ngày một lớn nhưng cơ sở vật chất đảm bảo cho hoạt động tiếp xúc cử tri còn hạn chế thì cần quy định rõ về việc thực hiện tiếp xúc cử tri qua hình thức trực tuyến.
Nêu ý kiến tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị, trong Báo cáo của Ban Dân nguyện cần đánh giá thêm về công tác quán triệt thực hiện Nghị quyết, giám sát việc thực hiện Nghị quyết 525 như thế nào; đánh giá tính sâu sát, phù hợp, thực chất, thiết thực và hiệu quả của công tác tiếp xúc cử tri; nêu ra những quan điểm lớn về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết và những nội dung chính sách lớn cần sửa đổi, bổ sung.
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, sau khi hoàn thiện Báo cáo nên tổ chức Hội nghị chuyên đề về nội dung này để công bố chính thức kết quả tổng kết thực hiện Nghị quyết 525 và nghe ý kiến của các Đoàn ĐBQH và các ĐBQH, làm cơ sở để xây dựng nghị quyết mới.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành kết luận, trong đó bao gồm chủ trương sửa đổi Nghị quyết; phân công cơ quan, tổ chức thực hiện và thời hạn chậm nhất là tháng 1/2024 phải ban hành nghị quyết mới để áp dụng cho công tác tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ 7. Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, nên tách thành 2 Nghị quyết riêng biệt, cụ thể là: 1 nghị quyết về tiếp xúc cử tri của ĐBQH và 1 nghị quyết về tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 525, đưa vào chương trình xây dựng Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, giao Ban Dân nguyện chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan để xây dựng Nghị quyết theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời đề nghị nghiên cứu ban hành 2 Nghị quyết riêng biệt, ban hành cùng lúc để tạo sự thay đổi đồng bộ.