Xu hướng mạnh mẽ từ khi đại dịch bùng phát

Thị trường hàng hóa thế giới đã hình thành xu hướng tăng mạnh mẽ kể từ năm 2020 khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Điều này đã tác động lớn đến nhiều ngành kinh doanh đặc biệt là cấu trúc chi phí nguyên vật liệu đầu vào.

Theo Công ty Chứng khoán (CTCK) Agribank (Agriseco), trong giai đoạn này, thị trường hàng hóa thế giới đang phải chịu 2 áp lực chính.

Thứ nhất, nhu cầu phục phục hồi mạnh mẽ khi các nền kinh tế trở lại trạng thái bình thường hậu đại dịch COVID-19.

Thứ hai, nguồn cung hàng hóa trên toàn cầu đang bị ảnh hưởng do đứt gãy chuỗi cung ứng bởi COVID-19 và căng thẳng địa chính trị toàn cầu. Refinitiv/CoreCommodity CRB Index, chỉ số tổng hợp giá cả của 22 loại hàng hóa chính, đã tăng mạnh trong 2 năm qua. Nếu chỉ tính riêng trong năm 2022, chỉ số này đã có thời điểm tăng mạnh nhất lên đến hơn 40%.

Chỉ số Refinitiv/CoreCommodity CRB.

Mặc dù vậy kể từ đầu tháng 6/2022 cho tới nay, chỉ số CRB đang có xu hướng hạ nhiệt trước những nỗ lực kiềm chế lạm phát, hạ nhiệt giá hàng hóa của Chính phủ và ngân hàng trung ương các quốc gia trên thế giới. Điều này báo hiệu xu huớng đảo chiều của giá hàng hóa sau khi đã tăng mạnh bất thường trong 2 năm qua

Giá dầu chững đà tăng

Theo báo cáo “Triển vọng năng lượng trong tháng 7” vừa được EIA công bố, giá dầu thô Brent ở mức trung bình 71 USD/thùng trong năm 2021 được dự báo sẽ tăng lên mức trung bình 104 USD/thùng trong năm 2022, giảm 3,1% so với dự báo mà cơ quan này đưa ra hồi tháng 6, trong khi giá dầu WTI ở mức trung bình 98,79 USD/thùng, giảm 3,6% so với dự báo hồi tháng 6. Về cơ bản, đây vẫn là mức cao nhưng đã có sự chững lại trong đà tăng của giá dầu.

Theo đó, giá dầu từ giờ tới cuối năm có thể đi ngang hoặc giảm nhẹ. Mặc dù vậy, mặt bằng giá dầu vẫn ở mức cao (90 - 100$/thùng) là điều kiện thuận lợi để kích hoạt các dự án thăm dò, khai thác mới.

Diễn biến giá dầu Brent kể từ khi COVID-19 bùng phát.

Cổ phiếu dầu khí thường có xu hướng đi theo giá dầu, vậy nên việc giá dầu chững lại cũng sẽ khiến nhóm này khó thu hút dòng tiền. Agriseco đánh giá sẽ có sự phân hóa theo triển vọng kinh doanh đối với cổ phiếu dầu khí trong bối cảnh giá dầu không còn tăng nóng.

Cụ thể, với nhóm thượng nguồn, triển vọng tích cực với các dự án thăm dò, khai thác được kích hoạt khi mặt bằng giá dầu ở mức cao. Với nhóm trung, hạ nguồn, kết quả kinh doanh sẽ suy giảm do không còn hưởng lợi từ hàng tồn kho giá rẻ và giá bán đầu ra tăng cao.

Giá thép khó giảm sâu hơn nữa

Theo Agriseco, ngành thép đang ở trong chu kỳ giảm khi giá thép (bao gồm giá thép xây dựng và giá thép HRC) đã liên tục giảm mạnh kể từ đầu năm 2022 trở lại mức trước đại dịch COVID-19.

Cùng với đà giảm của giá thép, hàng loạt doanh nghiệp thép từ lớn đến nhỏ công bố lợi nhuận giảm sâu trong quý II vừa qua, có đơn vị giảm đến 98% và thậm chí thua lỗ.

Tuy nhiên, với việc đã giảm trước nhiều loại hàng hóa khác, giá thép có thể sẽ khó giảm mạnh nữa mà thiên về khả năng đi ngang, thậm chí có thể nhích tăng nhẹ khi Trung Quốc mở cửa, thị trường nhà ở sôi động trở lại dẫn đến nhu cầu xây dựng vật liệu xây dựng tăng. Giá than cốc (nguyên liệu đầu vào chính phục vụ luyện kim) đang giảm mạnh cũng là điểm tích cực đối với các doanh nghiệp sản xuất thép.

Giá phân bón điều chỉnh sau giai đoạn thăng hoa

Giá phân bón thế giới đã hạ nhiệt từ tháng 5 trở lại đây mặc dù vẫn ở mức cao so với mặt bằng của những năm trước. Giá ure tại Bắc Mỹ đã giảm hơn 33% từ đỉnh, hiện đang giao dịch dưới 600 USD/tấn.

Cũng theo xu hướng này, giá ure tại Việt Nam đã giảm xuống còn 15.000 đồng/kg từ mức 18.500 đồng/kg. Hiện nay, giá nguyên liệu đầu vào như than, khí tự nhiên đảo chiều giảm làm giảm áp lực lên giá phân bón. Lượng phân bón tồn kho trên thế giới, đặc biệt ở châu Mỹ, đang tăng mạnh khi nông dân hạn chế mua vì giá quá cao cũng là yếu tố cho thấy giá phân bón nhiều khả năng sẽ tiếp tục hạ nhiệt.

Giá ure đã bắt đầu hạ nhiệt.

Mặt khác, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng chính sách cấm hoặc hạn chế xuất khẩu phân bón nhằm đảm bảo nguồn cung trong nước. Các chính sách sẽ hết hiệu lực từ năm 2023, khi đó nguồn cung phân bón trên thế giới sẽ được gia tăng đáng kể.

Đối với ngành phân bón, nhu cầu đã tương đối bão hòa và ổn định. Hai năm qua giá phân bón tăng mạnh là do yếu tố nguồn cung thiếu hụt và nguyên liệu đầu vào tăng cao. Khi các yếu tố đó không còn nữa thì giá có thể hạ nhiệt và trở thành thách thức với nhóm ngành này. Trong bối cảnh trên, Agriseco đánh giá triển vọng tiêu cực đối với các doanh nghiệp phân bón trong giai đoạn trung và dài hạn.

Giá nông sản hạ nhiệt 

Khác với phân bón, ngành chăn nuôi đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong nửa đầu năm 2022 khi giá nguyên liệu đầu vào thức ăn chăn nuôi như giá ngô, giá lúa mỳ tăng rất mạnh, trong khi giá đầu ra như giá heo thì lại không tăng đáng kể.

Tuy nhiên kể từ tháng 6 trở lại đây, diễn biến này đã có sự đảo chiều khi giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi có sự hạ nhiệt với giá ngô và giá lúa mỳ bắt đầu giảm, ngược lại giá heo hơi đã tăng trở lại khi nhiều hộ nông dân treo chuồng trước tình cảnh thua lỗ đầu năm dẫn đến thiếu hụt nguồn cung.

Với nhận định rằng giá nông sản tiếp tục hạ nhiệt trong cuối năm 2022 khi tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng được kiểm soát, cùng với đó giá heo đầu ra có thể duy trì đà tăng khi nguồn cung thiếu hụt, nhóm ngành chăn nuôi kỳ vọng có sự cải thiện trong kết quả kinh doanh so với nửa đầu năm 2022. Một số cổ phiếu tiềm năng được Agriseco khuyến nghị bao gồm BAF, HAG, DBC.