Hơn 9.000 cơ sở nhà, đất dôi dư cần xử lý

Tại báo cáo rà soát, đánh giá sau 1 tháng thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính và vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và nhiệm vụ trong thời gian tới, Bộ Tài chính cho biết, các địa phương đã tích cực triển khai các quy định của pháp luật, các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các hướng dẫn của Bộ Tài chính, Bộ quản lý ngành, lĩnh vực để thực hiện việc sắp xếp, bố trí, xử lý trụ sở, tài sản công khi sắp xếp đơn vị hành chính. Đến ngày 24/7/2025, tổng số lượng cơ sở nhà, đất dôi dư cần tiếp tục xử lý của các địa phương là 9.002 cơ sở.

Riêng đối với xe ô tô, do quy định tiêu chuẩn, định mức mới và mô hình tổ chức bộ máy mới, các địa phương chưa xác định được tổng thể số liệu về xe ô tô dôi dư hoặc còn thiếu. Một số địa phương có phát sinh cục bộ việc thiếu xe ô tô tại các đơn vị cấp xã, Bộ Tài chính đã có hướng dẫn cụ thể việc điều chuyển từ các đơn vị cấp tỉnh hoặc thực hiện ngay việc mua sắm bổ sung để bảo đảm phương tiện đi lại phục vụ công tác. Trong 2 tuần vừa qua, Bộ Tài chính không nhận được ý kiến phản ánh nào về tình trạng thiếu xe ô tô.

Liên quan đến việc hướng dẫn, giải quyết khó khăn, vướng mắc, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật số 56/2024/QH15, Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Đồng thời, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 13 nghị định, 1 quyết định để sửa đổi, bổ sung các quy định về quản lý, sử dụng tài sản công nhằm phục vụ cho mô hình chính quyền 2 cấp, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tạo cơ sở pháp lý cho việc quản lý, sử dụng, xử lý tài sản công khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy.

Bộ Tài chính cũng đã ban hành 1 Thông tư và 14 văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết nguyên tắc, hình thức, thẩm quyền, trách nhiệm bố trí, sắp xếp, xử lý tài sản công khi sắp xếp đơn vị hành chính. Ngoài ra, đối với từng địa phương có phát sinh nội dung cụ thể, Bộ Tài chính đều đã có văn bản cá biệt để đôn đốc, hướng dẫn.

Để bảo đảm việc triển khai đồng bộ, Bộ Tài chính thành lập Tổ công tác và các đoàn công tác liên ngành làm việc trực tiếp tại địa phương, kịp thời giải quyết các nhóm kiến nghị, chuyển các vấn đề vượt thẩm quyền sang các Bộ, ngành liên quan.

Đến nay, cơ sở vật chất về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu phục vụ công tác. Chỉ còn một số trường hợp cơ sở vật chất cho một số mục đích (phòng họp trực tuyến, lưu trữ hồ sơ tài liệu,...) còn chưa đảm bảo, máy móc, thiết bị, đường truyền chưa đồng bộ hoặc chưa đáp ứng yêu cầu công tác, địa điểm làm việc còn phân tán. Các nội dung này chủ yếu thuộc về công tác tổ chức thực hiện và Bộ Tài chính đã có hướng dẫn trực tiếp cho từng địa phương có phát sinh.

Đối chiếu với kết quả Tổng kiểm kê tài sản để tránh thất thoát

Bộ Tài chính cho biết, hiện khối lượng các cơ sở nhà, đất cần tiếp tục xử lý còn lớn (9.002 cơ sở), đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương trong thời gian tới. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tổng hợp, đánh giá tình hình sắp xếp, bố trí, xử lý, cải tạo trụ sở làm việc khi sắp xếp đơn vị hành chính để báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và các cơ quan có thẩm quyền.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, việc bố trí, sắp xếp, xử lý trụ sở khi sắp xếp đơn vị hành chính là vấn đề khó do đây là những tài sản có tính chất cố định.

Bộ Tài chính chỉ ra, ở những nơi là trung tâm hành chính của tỉnh, xã (mới) thì phát sinh tình trạng thiếu trụ sở do cả cơ quan trung ương và cơ quan địa phương đều có nhu cầu sử dụng trụ sở, trong khi đó ở những nơi không còn là trung tâm hành chính của tỉnh, xã (mới) thì các cơ quan đều phát sinh tình trạng dôi dư, không còn nhu cầu sử dụng.

Hiện, khối lượng các cơ sở nhà, đất cần tiếp tục xử lý còn lớn (9.002 cơ sở). Do đó, việc xử lý dứt điểm trong thời gian ngắn là không khả thi mà cần có lộ trình phù hợp. Ngoài ra, cơ sở vật chất hiện có ở một số nơi còn chưa đảm bảo, máy móc, thiết bị, đường truyền chưa đồng bộ hoặc chưa đáp ứng yêu cầu công tác, trụ sở làm việc hiện có đã xuống cấp,...

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính định hướng tiếp tục rà soát việc bố trí, sắp xếp, xử lý tài sản công theo đúng quy định và chỉ đạo của Chính phủ, đối chiếu với kết quả Tổng kiểm kê tài sản công theo Quyết định 213/QĐ-TTg ngày 1/3/2024 để tránh thất thoát.

Đối với những cơ sở đã được bố trí sử dụng nhưng phát sinh bất cập trong quá trình vận hành, các địa phương sẽ tiếp tục điều chỉnh để bảo đảm điều kiện làm việc cho cán bộ, công chức, viên chức, đồng thời đáp ứng tốt nhất nhu cầu cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp.

Bộ Tài chính nhấn mạnh, việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý trách nhiệm đối với những tập thể, cá nhân chậm trễ hoặc thực hiện không đúng quy định. Đồng thời, Bộ sẽ phối hợp với các địa phương để tổ chức đào tạo, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ liên quan, kịp thời giải quyết các khó khăn vướng mắc trong phạm vi thẩm quyền, hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền đối với những vấn đề vượt thẩm quyền.