Một trong những ưu đãi thuế được đề cập tại Dự án Luật Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc là ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, dịch vụ kinh doanh đặt cược với mức thuế suất 15% trong thời hạn 10 năm kể từ khi có doanh thu từ dịch vụ. Ưu đãi này được áp dụng trong dự án khu phức hợp dịch vụ, du lịch và vui chơi giải trí tổng hợp đáp ứng điều kiện của nhà đầu tư chiến lược.

Trao đổi về vấn đề này tại phiên họp của Quốc hội ngày 23/5/2018, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai – Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội dẫn báo cáo của Ngân hàng Thế giới cho biết, 85% nhà đầu tư trên chính lãnh thổ Việt Nam khi được phỏng vấn đều cho rằng vấn đề thuế chưa phải là vấn đề quan trọng mà các nhà đầu tư quan tâm. Trên thực tế, nhiều quốc gia trên thế giới trong quá trình phát triển đặc khu cũng không đặt ra ưu đãi thuế là vấn đề tiên quyết.

Theo đó, bà Mai đề nghị bỏ quy định ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt 15% đối với dịch vụ kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, dịch vụ kinh doanh đặt cược trong Dự án Luật. Bà cho rằng, bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là để điều tiết tiêu dùng, định hướng tiêu dùng và chỉ áp dụng theo lộ trình là tăng thuế tiêu thụ đặc biệt.

Cùng quan điểm trên, đại biểu Lê Thu Hà – Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai cho rằng, các ưu đãi về thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng cho các dự án của nhà đầu tư chiến lược kinh doanh trong lĩnh vực kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, dịch vụ kinh doanh đặt cược như trên là quá lớn so với mức hiện hành (thuế suất với dịch vụ kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng là 35%; kinh doanh đặt cược là 30%). Bà Hà lo ngại, việc có quá nhiều ưu đãi thuế có thể làm mất đi tính trung lập, công bằng của chính sách thuế.

Thêm vào đó, các lĩnh vực trên lại là những ngành nghề có tỷ suất lợi nhuận cao, không được xã hội khuyến khích. Do đó, việc ưu đãi thuế cho các lĩnh vực này có thể sẽ khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài kiếm lời ngắn hạn, không thu hút được nhà đầu tư chất lượng dài hạn. Thậm chí, những ưu đãi quá lớn như trên có thể tạo ra môi trường cạnh tranh thiếu công bằng, làm phát sinh tiêu cực như “lách luật”, trốn thuế, chuyển lợi nhuận, chuyển giá gây khó khăn cho quản lý, làm thất thu ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội của đất nước.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa – Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh quan ngại về việc thành lập casino ở cả 3 đặc khu có thể mang lại những hệ lụy cho xã hội và đề nghị Quốc hội cân nhắc về vấn đề này. Ông Nghĩa cũng đề xuất cần quy định tiêu chí và quy trình rà soát chặt chẽ đối với nhà đầu tư chiến lược khi được áp dụng quá nhiều ưu đãi và quyền hạn.

Bàn về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cũng lo ngại, Việt Nam có thể bị mất đi chi phí cơ hội nếu cho phép kinh doanh casino tại 3 đặc khu Phú Quốc, Vân Đồn và Bắc Vân Phong. Theo bà Lan, việc ưu đãi casino ở 3 đặc khu có thể làm triệt tiêu những mục đích khác khi phát triển đặc khu, điển hình là mong muốn biến đặc khu thành nơi phát triển công nghiệp cao...