Giảm thuế suất

Ưu đãi giảm thuế, đặc biệt là thuế thu nhập doanh nghiệp để thu hút đầu tư đang được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới. Theo đó, các doanh nghiệp có dự án đầu tư vào các lĩnh vực khuyến khích có thể được hưởng ưu đãi về thuế trong thời hạn nhất định. Cụ thể, tại Trung Quốc, mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông là 25%, trong khi đó các doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng mức thuế suất ưu đãi từ 10%-20%, doanh nghiệp công nghệ cao được áp dụng thuế suất 15%.

Trong giai đoạn 2015-2017, để hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ, Trung Quốc áp dụng chế độ ưu đãi đối với doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế nhỏ hơn 200.000 NDT áp dụng thuế suất 10%; doanh nghiệp có thu nhập chịu thuế từ 200.000 - 300.000 NDT áp dụng thuế suất 20% giai đoạn 1/1/2015- 30/9/2015; thuế suất 10% trong giai đoạn 1/10/2015 - 31/12/2017. 

Trong khi đó, tại Thái Lan, thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông là 20% nhưng các doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng thuế suất ưu đãi ở mức thấp hơn. Cụ thể, doanh nghiệp nhỏ và vừa có thu nhập chịu thuế từ 300.000 Baht trở xuống được miễn thuế, từ 300.001-3.000.000 Baht được áp dụng mức thuế suất 15% và trên 3 triệu bạt áp dụng mức thuế suất 20%. Các quốc gia khác như Lào, Campuchia cũng áp dụng các quy định ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp. Theo đó, các công ty niêm yết ở Lào được áp dụng mức thuế thu nhập doanh nghiệp 20% trong 4 năm kể từ khi niêm yết so với mức phổ thông là 24%.

Ở Hàn Quốc không có quy định về mức thuế suất ưu đãi đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, tuy nhiên thuế thu nhập doanh nghiệp được thu theo biểu thuế lũy tiến (từ 10% đến 25%) tạo điều kiện cho các doanh nghiệp lĩnh vực này nâng cao năng lực cạnh tranh. Cụ thể, Hàn Quốc áp dụng thuế suất 10% đối với 200 triệu Won thu nhập chịu thuế đầu tiên; 20% đối với phần thu nhập chịu thuế từ 200 triệu Won đến 20 tỷ Won; 22% đối với phần thu nhập chịu thuế từ 20 tỷ Won đến 30 tỷ Won và 25% đối với phần thu nhập chịu thuế trên 30 tỷ Won. 

Miễn, giảm thuế có thời hạn

Trong số các hình thức ưu đãi thì miễn, giảm thuế có thời hạn được áp dụng phổ biến nhất, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Nếu như thập niên 1980, gần 40% các nước có thu nhập trung bình ở khu vực Sahara áp dụng chính sách miễn, giảm thuế có thời hạn, thì đến năm 2005 đã lên tới hơn 80%.

So với các nước đang phát triển, tỷ lệ các quốc gia phát triển sử dụng hình thức ưu đãi về kỳ miễn, giảm thuế thấp hơn đáng kể. Chỉ có 21% số quốc gia thuộc OECD áp dụng hình thức ưu đãi này. Gần đây, một số nước phát triển đã bãi bỏ hình thức miễn, giảm thuế có thời hạn. Tại Thái Lan, thời gian được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp có thể kéo dài tối đa đến 11 năm, trong đó dự án đầu tư vào ngành, nghề ưu tiên có thể được miễn thuế tối đa 8 năm, nếu vào địa bàn ưu tiên thì có thể được miễn tối đa thêm 3 năm.

Đối với một số dự án, sau khi hết kỳ miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, còn được giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong vòng 5 năm tiếp theo. Tuy nhiên, pháp luật thuế Thái Lan quy định trong một số trường hợp, số thuế được miễn trong thời kỳ ưu đãi không được vượt quá số vốn đầu tư của dự án được khuyến khích. Malaysia thực hiện ưu đãi thuế cho các dự án mới từ 1/1/2016.

Theo đó, miễn 100% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5 năm đối với công ty thành lập mới, công ty thực hiện mở rộng dự án sản xuất thực phẩm; trong 10 năm đối với công ty thực hiện dự án sản xuất thực phẩm mới. Một số ngành như công nghiệp vũ trụ, sinh học được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp từ 10-15 năm. 

Đáng chú ý, cùng với miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, một số nước còn áp dụng miễn, giảm thuế TNCN để thu hút đầu tư. Nếu như Nam Phi, Argentina miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ đầu tư vốn, thì Hàn Quốc lại miễn thuế thu nhập từ các chương trình tiết kiệm nhà ở dài hạn.

Giảm trừ nghĩa vụ thuế và thu nhập chịu thuế cho đầu tư phát triển

Theo Bộ Tài chính, bên cạnh việc áp dụng mức thuế suất ưu đãi và miễn, giảm thuế thu nhập trong thời hạn nhất định, một số quốc gia còn thực hiện chính sách giảm nghĩa vụ thuế và giảm trừ thu nhập chịu thuế khi đầu tư cho hoạt động nghiên cứu phát triển, đào tạo nghề, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Indonesia, Malaysia.

Cụ thể, tại Trung Quốc, doanh nghiệp đầu tư và sử dụng máy móc thiết bị cho bảo vệ môi trường, bảo tồn nguồn nước được giảm trừ nghĩa vụ thuế phải nộp ở mức 10% số vốn đầu tư. doanh nghiệp mạo hiểm mua cổ phần ở các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực công nghệ cao trên 2 năm thì 70% số vốn đầu tư sẽ được trừ vào thu nhập chịu thuế, số khấu trừ không sử dụng hết được chuyển sang các năm tiếp theo.

Ngoài ra, chính sách ưu đãi thông qua miễn, giảm thuế gián thu cũng được nhiều nước thực hiện, đặc biệt là thuế nhập khẩu. Nhiều nước cho phép miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc thiết bị và nguyên vật liệu như Singapore, Thái Lan, Malaysia, Indonesia. Cũng có nước đưa ra chính sách hỗ trợ và thúc đẩy người dân tăng chi tiêu ở một số lĩnh vực ưu tiên, thuế GTGT áp dụng ở mức 0% đối với hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng trong nước.

Thậm chí, để hỗ trợ các doanh nghiệp tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học và công nghệ, một số nước còn cho phép doanh nghiệp được giảm trừ một tỷ lệ nhất định nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp dựa trên tổng chi phí thực hiện, như Nhật Bản từ 8-10%; Canada 15%; Bồ Đào Nha 32,5% và Anh 10%. 

Bên cạnh các chính sách ưu đãi thuế, Chính phủ các nước cũng thực hiện nhiều biện pháp bổ trợ khác để thu hút đầu tư nước ngoài, trong đó chú trọng việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh đồng thời đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thông thoáng thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh.