Tham dự Hội nghị, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) Nguyễn Hoài Nam đã phát biểu ý kiến và đề xuất các nội dung của ngành thuỷ sản với Thủ tướng Chính phủ, các Đại sứ và Trưởng cơ quan Đại diện Việt Nam ở nước ngoài để Chính phủ đưa vào chỉ đạo nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế đất nước trong 6 tháng cuối năm 2025.

Ông Nguyễn Hoài Nam chia sẻ, trong công tác phát triển thị trường, VASEP đã nhận được sự hỗ trợ tích cực từ các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là các thương vụ. Khi tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại tại nhiều thị trường, VASEP luôn ghi nhận sự đồng hành, hiện diện và hỗ trợ hiệu quả từ các đại sứ. Ông Nam mong muốn thông qua hoạt động ngoại giao kinh tế, sự hỗ trợ này sẽ tiếp tục được duy trì và tăng cường.

Bên cạnh đó, cũng theo ông Nam, các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Chính phủ đàm phán và ký kết trong thời gian qua đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho ngành thủy sản.

Trong các đợt rà soát FTA sắp tới, Hiệp hội kỳ vọng có thể mở rộng thêm một số ưu đãi, đặc biệt liên quan đến các mặt hàng chủ lực. Cụ thể, mong muốn FTA với Hàn Quốc có thể mở thêm hạn ngạch cho mặt hàng tôm và với Liên minh châu Âu là mở rộng hạn ngạch cho sản phẩm cá ngừ – những mặt hàng gắn liền trực tiếp với sinh kế của nông dân và ngư dân Việt Nam.

Ngoài ra, ông Nam còn đề cập các vấn đề ngành thủy sản đang vướng mắc (kết quả sơ bộ thuế Chống bán phá giá tôm quá cao, thẻ vàng IUU và vấn đề thuế VAT theo Luật Thuế Giá trị gia tăng 2024 mới…); đề xuất kiến nghị Thủ tướng và các bộ, ngành có giải pháp, quan tâm và hỗ trợ cho doanh nghiệp ngành thủy sản.

Xuất khẩu thủy sản trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 891 triệu USD, vẫn tăng 16% nhờ đợt “tăng tốc” giao hàng trước mốc 9/7 – thời điểm Hoa Kỳ áp dụng thuế đối ứng mới.

Tuy nhiên, từ tháng 6, nhiều doanh nghiệp đã chủ động dừng xuất khẩu sang Mỹ để tránh rủi ro bị đánh thuế cao.

Còn tại thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và ASEAN tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tốt trong tháng 6, tăng từ 15% đến gần 28%. Trong khi đó, xuất khẩu sang EU chững lại, giảm nhẹ 1%, trong khi khu vực Trung Đông giảm mạnh 16% do ảnh hưởng của chiến sự. Đáng chú ý, xuất khẩu sang Israel – thị trường tiêu thụ lớn cá ngừ hộp – giảm hơn 50%.

Theo các chuyên gia, từ thực tế trên, xuất khẩu thủy sản trong nửa cuối năm dự báo sẽ khó khăn hơn và tùy thuộc vào kịch bản thuế quan của Mỹ.

Triển vọng nửa cuối năm 2025 đối với hai ngành hàng chủ lực này phụ thuộc hoàn toàn vào chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Đặc biệt, tôm có nguy cơ đối mặt với “thuế chồng thuế” gồm thuế đối ứng, thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp.

Theo phân tích của bà Lê Hằng, Phó Tổng thư ký VASEP, với kịch bản 1 – thuế đối ứng của Mỹ sau 9/7 là 10%: tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2025 có thể giảm còn khoảng 9,5 tỷ USD, giảm 500 triệu USD so với dự báo trước đó.

Các thị trường khác như Trung Quốc, ASEAN, Nhật Bản và EU có thể hấp thụ một phần hàng hóa điều tiết từ Mỹ.

Kịch bản 2 – thuế đối ứng trên 10%, có thể đến 46%: xuất khẩu có nguy cơ giảm sâu chỉ còn 9 tỷ USD hoặc thấp hơn. Mỹ sẽ không còn là thị trường ổn định, nhất là với các mặt hàng có chuỗi cung ứng phức tạp.

Trong kịch bản xấu nhất, cạnh tranh từ các quốc gia có thuế thấp hơn như Ecuador, Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia sẽ trở nên gay gắt hơn. Cơ hội sẽ dịch chuyển sang các thị trường trung lập như Nhật Bản, EU và ASEAN, nhưng khả năng bù đắp là có hạn trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng toàn cầu chưa phục hồi mạnh.