Đây là số liệu do Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam báo cáo tại Đại hội Ban chấp hành khóa VII (nhiệm kì 2019 - 2023).

Theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, tình trạng buôn lậu thuốc lá vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Trong giai đoạn 2013 - 2018, ngành thuốc lá Việt Nam chịu nhiều thách thức từ thuốc lá nhập lậu. Bình quân sản lượng tiêu thụ thuốc lá nhập lậu lên đến hơn 700 triệu bao mỗi năm, chiếm khoảng 18% thị phần thuốc lá tiêu thụ trong nước.

Đặc biệt, có năm thị phần thuốc lá nhập lậu ước tính lên đến 25%, làm thất thu ngân sách Nhà nước hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Thuốc lá lậu không kiểm soát được chất lượng, nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người tiêu dùng.

Những năm qua, mặc dù Chính phủ và Ban chỉ đạo 389 cùng các bộ ngành, địa phương đã hết sức cố gắng trong công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá nhưng tình trạng này vẫn diễn ra với mức độ ngày càng tăng cả về số lượng, phạm vi và tính chất phức tạp.

Các đối tượng buôn lậu thuốc lá rất manh động, sẵn sàng tấn công lực lượng chức năng khi bị phát hiện. Bên cạnh đó, vẫn chưa xoá được tình trạng một bộ phận dân cư sống gần biên giới có hành vi tiếp tay hoặc tham gia vận chuyển với số lượng nhỏ lẻ qua biên giới. 

Thị trường tiêu thụ thuốc lá nhập lậu phủ khắp toàn quốc, trong đó 2 nhãn JET và Hero chiếm thị phần trên 90%, tập trung tiêu thụ  chủ yếu tại các tỉnh miền Trung, TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Đồng bằng Sông Cứu Long. Do các đối tượng buôn lậu không phải chịu bất kì loại thuế nào nên giá thuốc lá lậu rẻ hơn nhiều so với thuốc sản xuất trong nước hoặc thuốc nhập khẩu chính ngạch. Rất nhiều người dân vẫn mua thuốc lá lậu sử dụng, khiến nhu cầu về loại thuốc nhập lậu tăng, kích thích hành vi nhập lậu.

Ông Vũ Văn Cường - Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam khóa VI cho biết, thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tường Chính phủ, Hiệp hội đã tích cực phối hợp với các lực lượng chức năng, các cơ quan truyền thông trong công tác tăng cường đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá.

Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam đã phối hợp với các cơ quan Mặt trận Tổ quốc từ Trung ương đến các địa phương tổ chức nhiều cuộc hội thảo về hệ lụy của việc vận chuyển, buôn lậu thuốc lá với sự tham dự của nhiều cư dân các vùng biên giới giáp ranh với Campuchia. Đồng thời, Hiệp hội đã hỗ trợ các lực lượng chức năng thực hiện các chuyên án lớn, bắt giữ các đầu nậu thuốc lá, kiểm tra kiểm soát các điểm kinh doanh nhỏ, lẻ, dán áp phích tuyên truyền về các chế tài nghiêm khắc của pháp luật liên quan đến các hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá điếu nhập lậu.

Theo ông Phan Quang Huy - Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Khánh Việt, để phòng, chống buôn lậu thuốc lá, các lực lượng chức năng phải tích cực rà soát, kiểm tra các tụ điểm, đầu nậu buôn bán tàng trữ thuốc lá nhập lậu, kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm. Đồng thời, tuyên truyền sâu rộng trong toàn xã hội bài trừ thuốc lá nhập lậu.

Ông Huy kiến nghị, Chính phủ và các bộ ngành trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá theo hướng quy định Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá có nhiệm vụ hỗ trợ cho các lực lượng chức năng như: công an, biên phòng, hải quan, quản lý thị trường trong công tác đấu tranh phòng, chống thuốc lá nhập lậu. Đồng thời, hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị, phương tiện cho các lực lượng trực tiếp thi hành công tác chống buôn lậu thuốc lá.