Ghế “nóng” liên tục nóng

ĐHCĐ Sacombank ngày 25/3 đã thông qua việc miễn nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT của ông Phạm Hữu Phú sau 2 năm ông Phú ngồi vào ghế “nóng” của Sacombank. Ông Kiều Hữu Dũng trở thành tân Chủ tịch HĐQT Sacombank kể từ ngày 25/3.

Như vậy chỉ trong một thời gian ngắn, kể từ khi nhóm cổ đông lớn thâu tóm Sacombank đến nay chưa đầy 3 năm, ghế “nóng” chủ tịch HĐQT của ngân hàng này đã liên tục được thay đổi, cuối năm 2011 ông Đặng Văn Thành phải nhường lại ghế chủ tịch HĐQT cho người kế nhiệm là ông Phạm Hữu Phú. Có thể nói Sacombank là một trong những ngân hàng có sự thay đổi đáng kể nhân sự các vị trí chủ chốt trong thời gian ngắn vừa qua.

Trao đổi với báo giới bên lề ĐHCĐ Sacombank ngày 25/3, ông Phú chia sẻ: “Tuy chỉ điều hành bộ máy Sacombank trong thời gian không dài, nhưng tôi cũng đã phần nào cảm nhận được văn hóa và những con người đang làm việc, cống hiến tại ngân hàng này. Sacombank có bộ máy hoạt động và quản trị điều hành khá tốt”.

Trong khi đó, không ít ý kiến cổ đông Sacombank cho rằng chính sự thay đổi nhiều về nhân sự vị trí chủ chốt trong thời gian ngắn đã phần nào ảnh hưởng đến tâm lý của cổ đông khi nhìn vào bộ máy điều hành của ngân hàng có vẻ như đang có vấn đề. Đặc biệt khi Sacombank đang lên kế hoạch sáp nhập Southern Bank.

Tân Chủ tịch HĐQT Sacombank, ông Kiều Hữu Dũng, cho rằng việc sáp nhập là tất yếu khi Sacombank có nhu cầu phát triển ngày một lớn mạnh hơn. Tuy nhiên, các cổ đông cho rằng đó chẳng qua là con đường hợp thức hóa để chống sở hữu chéo và dễ bề quản lý của gia đình ông Trầm Bê (một nhóm cổ đông đang nắm giữ tỷ lệ  chi phối khá lớn tại Sacombank-Southern Bank) khi về chung một mái nhà.

Mặt khác, Southern Bank là một trong những ngân hàng yếu kém, nợ xấu được cho là cao gấp đôi so với báo cáo tài chính 9 tháng đầu năm 2013, ở mức gần 4%, nên không còn giải pháp nào khác là phải sáp nhập vào Sacombank. Câu chuyện ghế “nóng” tại Sacombank xem ra vẫn còn khá nóng trong thời gian tới khi triển khai sáp nhập Southern Bank.

Ngoài Sacombank, mùa ĐHCĐ ngân hàng năm nay có không ít ngân hàng sẽ tiếp tục thay “máu” ở các vị trí nhân sự chủ chốt. Trước đó, tại ĐHCĐ SCB diễn ra vào ngày 17/3, Chủ tịch HĐQT của ngân hàng này là bà Nguyễn Thu Sương cũng được cổ đông thông qua đơn từ nhiệm với lý do cá nhân.

Ông Đinh Văn Thành được bầu vào chức danh Chủ tịch HĐQT SCB nhiệm kỳ 2012 -2017 thay cho bà Sương. Việc bà Sương rời vị trí Chủ tịch HĐQT SCB cũng khiến không ít người bất ngờ, vì bà là người gắn bó với SCB kể từ những ngày đầu hợp nhất và trải qua không ít khó khăn trong giai đoạn ngân hàng tái cấu trúc.

Tuy nhiên, việc thay đổi của SCB kể cả bộ máy quản trị và các mặt hoạt động trong giai đoạn tái cấu trúc được xem là yếu tố tích cực để tăng trưởng bền vững sau giai đoạn tái cơ cấu. Sau khi rời ghế “nóng” bà Sương vẫn có thể ở lại với vai trò cố vấn cho HĐQT. Được biết, sắp tới đây khi một số ngân hàng tiến hành ĐHCĐ sẽ có biến động mạnh về nhân sự vị trí chủ chốt, trong đó 2 ngân hàng tầm trung cũng sẽ thay “máu” cả chủ tịch HĐQT và tổng giám đốc.

Bóng phía sau chủ tịch HĐQT

Nếu như trước đây, vị trí chủ tịch HĐQT luôn là người chủ thực sự của ngân hàng nắm giữ quyền điều hành, thì trong tình thế hiện nay không ít chủ nhà băng đã thuê người đóng thế vai. Câu chuyện này xem ra không mới nhưng lại khá bất ngờ trong mùa ĐHCĐ năm nay khi vẫn giữ người mới và người cũ ở vị trí chủ tịch HĐQT, nhưng phía sau vẫn có bóng dáng của những người cầm trịch lớn hơn.

Chẳng hạn tại Sacombank, tân chủ tịch HĐQT chính là phó chủ tịch HĐQT (thành viên HĐQT độc lập của Sacombank từ năm 2012).  Trước đó, ông Phạm Hữu Phú, Chủ tịch HĐQT Sacombank, cũng từng tuyên bố không nắm giữ một cổ phiếu nào của Sacombank. Ông Phú được xem là “đại sứ” của Eximbank khi ngân hàng này mua lại gần 10% cổ phần Sacombank do ANZ chuyển nhượng. Vì thế, sau khi rời ghế “nóng” tại Sacombank, ông Phú cho biết sẽ quay về Eximbank - nơi ông từng giữ vị trí Phó Chủ tịch HĐQT.

Dư luận đặt vấn đề, các vị chủ tịch HĐQT nhưng không nắm giữ cổ phiếu, là người "đóng thế" thì quyền hạn thực tế tới đâu. Còn bóng dáng người chủ phía sau lại là những đại gia khá kín tiếng điều hành ngân hàng, sắp xếp cấu trúc hoạt động theo ý mình là có trái với điều lệ hoạt động?

Câu chuyện này có thể dễ nhận thấy ngay tại Sacombank, khi ai cũng có thể nhận thấy quyền lực của đại gia “bí ẩn” Trầm Bê tại ngân hàng này. Mặc dù không giữ ghế “nóng” chủ tịch HĐQT, nhưng quyền lực điều hành của ông Bê tại Sacombank khá lớn. Sau khi trở thành cổ đông của Sacombank, ông Bê đã điều động lượng lớn nhân sự từ Southern Bank qua Sacombank, do đó việc sáp nhập giữa 2 ngân hàng này được xem đã được ấn định trước, vấn đề còn lại chỉ là thời gian.

Nhưng cũng có điều khiến không ít cổ đông bất ngờ đó là người mới đến hoàn toàn ở một lĩnh vực kinh doanh khác với ngân hàng. Còn nhớ ĐHCĐ KienLong Bank năm qua đã thông qua việc bầu ông Võ Quốc Thắng, Chủ tịch HĐQT công ty cổ phần Bóng đá Chuyên nghiệp Việt Nam (VPF), đồng thời là Chủ tịch HĐQT công ty cổ phần Gạch Đồng Tâm, vào ghế “nóng” Chủ tịch HĐQT KienLong Bank.

Trước khi ĐHCĐ KienLong Bank chính thức thông qua việc “bầu” Thắng trở thành tân chủ tịch HĐQT, nhiều thông tin liên quan đến việc khả năng KienLong Bank sẽ hợp nhất hoặc sáp nhập với một ngân hàng khác, nhưng phía KienLong Bank phủ nhận và đến nay chưa có kế hoạch M&A. Tuy nhiên, với mức vốn điều lệ hiện chỉ mới đạt mức 3.000 tỷ đồng cũng là áp lực lớn với KienLong Bank trước đòi hỏi phải tăng năng lực tài chính để đứng vững.