Báo cáo thường niên (BCTN) là một trong những tài liệu quan trọng nhất của các DN niêm yết để chuyển tải các thông tin cũng như thông điệp đến với cổ đông, nhà đầu tư và công chúng. Thông qua BCTN, DN niêm yết cũng có cơ hội để thể hiện "đẳng cấp" của mình trong nhiều mặt khác nhau.

Để thực hiện một BCTN với hình thức đẹp, bao gồm giấy chất lượng cao, hình ảnh chữ nghĩa được in ấn một cách rõ nét, có ý tưởng chủ đề xuyên suốt là điều không hề đơn giản.

Đầu tiên, công ty niêm yết phải bỏ ra rất nhiều công sức trong việc tổng hợp thông tin, kết hợp với các đơn vị thực hiện in ấn, trình bày. Hiện nay, có những công ty niêm yết có riêng một bộ phận quan hệ nhà đầu tư, và bộ phận này sẽ đảm trách thực hiện báo cáo thường niên.

Cuộc chơi của nhà giàu?

Với những công ty mà bộ phận này không có nhiều người thì việc triển khai sẽ vô cùng căng thẳng. Kế đến là vấn đề chi phí, tức là để thực hiện một báo cáo đẹp thì số tiền có thể lên đến cả trăm triệu.

Bộ phận thực hiện BCTN của một DN niêm yết tại sàn HoSE cho biết, năm nay công ty thực hiện 1.000 cuốn và tổng chi phí lên đến 200 triệu đồng. Ban đầu, phía đối tác còn "chào giá" lên đến gần 250 triệu đồng với nhiều chi tiết, ý tưởng độc đáo.

Với những BCTN có chất lượng được đánh giá cao như Dược Hậu Giang, ngoài việc có thể theo dõi tình hình hoạt động của công ty cũng như triển vọng trong tương lai, người đọc còn có thể tiếp cận với những đặc điểm của ngành nghề mà DN đang hoạt động.

Có trường hợp như BCTN của Gỗ Trường Thành cách đây vài năm đã sẵn sàng để những khó khăn, những vấn đề mình phải đối mặt ngay tại những trang đầu. Tuy nhiên, cũng vẫn có một số BCTN chỉ mới dừng ở mức độ "bắt mắt" theo kiểu chỉ để làm thương hiệu cho DN hơn là đi sâu vào những vấn đề cụ thể.

Ông Dominic Scriven, Tổng Giám đốc Dragon Capital, nhớ lại: cách đây 7 - 8 năm, không ít nhà đầu tư nước ngoài khi đến tham dự đại hội cổ đông của một vài công ty niêm yết đã phải "khóc ròng" vì ngoài ngôn ngữ nói trong đại hội tiếng Việt các tài liệu có liên quan cũng thiếu hẳn tiếng Anh. Hiện giờ, đã có nhiều công ty thực hiện BCTN bằng cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh để các nhà đầu tư nước ngoài dễ tiếp cận hơn.

Đi tìm sự phổ biến

Nhìn rộng hơn, việc các công ty niêm yết biết chú trọng đến công tác thực hiện BCTN cho thấy một sự cải thiện chung về mặt bằng minh bạch. Có những công ty mặc dù trụ sở ở xa Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nhưng lại thực hiện BCTN một cách rất chuyên nghiệp; đồng thời bộ phận quan hệ nhà đầu tư cũng được đánh giá cao.

Với các công ty lớn, việc chú trọng đến thực hiện BCTN là điều tích cực. Nhờ vậy, tình trạng làm ăn có lãi, công ty lớn mạnh nhưng lại coi thường cổ đông sẽ được hạn chế. Tuy nhiên, sự phổ biến này cũng cần phải hướng đến cả những DN quy mô vừa và nhỏ trên sàn.

Mấu chốt của vấn đề này nằm ở suy nghĩ của lãnh đạo DN chứ không đơn thuần là câu chuyện chi phí. Nếu BCTN có đầy đủ thông tin, thông tin vượt cả kỳ vọng của cổ đông thì dù chỉ in trên giấy A4 thông thường và đóng thành tập kiểu tài liệu của sinh viên cũng không mấy ai bận tâm. Vấn đề "đẹp, xấu" tùy vào hoàn cảnh cũng như ý thức của công ty. Nhưng có một thực tế là BCTN khi đã "xấu" về hình thức thì nội dung cũng khó lòng mà "chất".

Dường như suy nghĩ, công ty nhỏ không có gì để "khoe" thì cũng chẳng cần BCTN làm gì cho đẹp vẫn còn một số DN. Cũng nói thêm về quyền lợi cũng như nghĩa vụ của các nhà đầu tư, cổ đông với BCTN. Có bao nhiêu nhà đầu tư chú trọng đến BCTN? Có lẽ những nhà đầu tư lớn, nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ chú trọng hơn cả, còn lại các nhà đầu tư cá nhân thì còn tùy.

Cần lưu ý là tại những công ty có quy mô vốn trung bình hoặc nhỏ thì khả năng có các nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ ít hơn. Như vậy, sự thúc đẩy các DN này củng cố chất lượng BCTN phải nằm ở các cổ đông nhỏ lẻ, những cổ đông nội bộ, cổ đông là cán bộ công nhân viên. Có như vậy, các DN mới ý thức được nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc thực hiện BCTN là để thể hiện sự minh bạch, trách nhiệm với cổ đông.