Bình đẳng giới: Lợi thế chiến lược trong nền kinh tế xanh
Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc chuyển đổi xanh sâu rộng, nhưng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Đặc biệt là sự thiếu hụt lực lượng lao động nữ đang trở thành rào cản đáng lo ngại cho mục tiêu tăng trưởng bao trùm và phát triển bền vững.

Xóa bỏ rào cản
Theo báo cáo mới công bố của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), được thực hiện với sự hỗ trợ từ Chính phủ Australia, với chủ đề “Lợi thế Xanh: Vai trò của nữ giới trong lực lượng lao động và lãnh đạo – Nền tảng cho doanh nghiệp phát triển bền vững tại Việt Nam”, khu vực tư nhân Việt Nam cần chủ động thúc đẩy sự tham gia kinh tế của phụ nữ, để tăng cường khả năng cạnh tranh trong tiến trình chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải thấp.
Báo cáo chỉ rõ, mặc dù năng lượng mặt trời, tái chế nhựa và sản xuất lúa gạo là ba lĩnh vực trụ cột trong chiến lược khí hậu quốc gia, song tỷ lệ nữ giới tham gia trong lực lượng lao động chính thức và nắm giữ vị trí lãnh đạo tại các ngành này vẫn ở mức rất thấp, chỉ khoảng 23% và 21%.
Trong bối cảnh nhu cầu về lao động xanh tăng mạnh, việc phụ nữ chưa được khai thác đúng mức không chỉ là một mất mát về nguồn lực mà còn kìm hãm đổi mới sáng tạo, giảm tốc độ tăng trưởng và làm suy giảm năng suất lẫn khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Do đó, thu hẹp khoảng cách giới không chỉ là một lựa chọn về công bằng xã hội, mà là chiến lược đầu tư mang lại lợi tức cao cho cả doanh nghiệp và nền kinh tế.
Bà Gillian Bird, Đại sứ Australia tại Việt Nam nhấn mạnh: “Khi phụ nữ tham gia vào lực lượng lao động, nền kinh tế sẽ được hưởng lợi. Mở rộng cơ hội việc làm cho phụ nữ không chỉ mang lại thịnh vượng chung, mà còn tăng cường khả năng chống chịu và thúc đẩy tăng trưởng bao trùm đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt cho quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam. Bằng cách tăng cường sự tham gia của phụ nữ trong các ngành quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu, chúng ta có thể đẩy nhanh tiến độ đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đồng thời đảm bảo rằng các lợi ích của tăng trưởng được chia sẻ cho tất cả mọi người”.
Thực tế cho thấy, những doanh nghiệp tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới đã và đang gặt hái thành quả rõ nét như khả năng thích ứng với rủi ro khí hậu cao hơn, hiệu quả hoạt động được cải thiện. Đặc biệt là khả năng thu hút các nguồn tài chính cạnh tranh từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Phụ nữ – tác nhân kiến tạo tương lai xanh
Theo ước tính của Nhóm Ngân hàng Thế giới, lộ trình hướng tới phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam sẽ tạo ra gần một triệu việc làm mới tính tới năm 2040, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM). Báo cáo đánh giá, đây là cơ hội "vàng" để khu vực tư nhân hành động sớm, nhằm đảm bảo nữ giới có thể tiếp cận công bằng các cơ hội nghề nghiệp tương lai vốn đang thay đổi nhanh chóng dưới áp lực của chuyển đổi số và xanh hóa nền kinh tế. Do đó, các doanh nghiệp cần có những biện pháp chủ động để đảm bảo phụ nữ có thể tiếp cận công bằng các cơ hội việc làm này.
Ông Thomas Jacobs, Giám đốc Quốc gia của IFC tại Việt Nam, Campuchia và Lào cho biết, cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc hướng tới một nền kinh tế phát thải thấp, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu không chỉ là điều tất yếu trong bối cảnh hiện nay, mà còn mở ra cơ hội lớn để khu vực tư nhân đóng vai trò tiên phong trong tiến trình chuyển đổi, góp phần kiến tạo một tương lai phát triển toàn diện và bao trùm hơn.
Do đó, báo cáo lần này, với lộ trình hành động cụ thể cho từng ngành cho thấy rõ rằng, những doanh nghiệp đề cao vai trò của nữ giới đang nắm trong tay lợi thế đáng kể, từ việc thu hẹp khoảng cách kỹ năng, tạo dựng việc làm chất lượng, đến khả năng thu hút đầu tư và dẫn dắt quá trình chuyển đổi xanh bằng mô hình vận hành hiệu quả, linh hoạt và bền vững.
Báo cáo “Lợi thế Xanh: Vai trò của nữ giới trong lực lượng lao động và lãnh đạo - Nền tảng cho doanh nghiệp phát triển bền vững tại Việt Nam” là một phần trong nỗ lực lớn hơn của IFC, được tài trợ bởi chương trình phát triển của Chính phủ Australia tại Việt Nam, nhằm hỗ trợ các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu của khu vực tư nhân.
Những giải pháp này không chỉ thúc đẩy tạo việc làm cho cả nam và nữ, mà còn góp phần cải thiện sinh kế, tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và phù hợp với các mục tiêu phát triển quốc gia của Việt Nam.
Đáng chú ý, đây là nghiên cứu đầu tiên tại Việt Nam đưa ra lộ trình hành động cụ thể theo từng ngành, tập trung vào các giải pháp thực tiễn như tuyển dụng có mục tiêu, đào tạo nâng cao kỹ năng, xây dựng môi trường làm việc toàn diện và tích hợp yếu tố giới vào chuỗi cung ứng.