Chủ động “chuyển mình”

Với chức năng tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước về DTQG, Tổng cục DTNN đã tìm hướng “chuyển mình” bằng cách lựa chọn một số công việc trọng tâm, có vai trò bản lề có thể xoay chuyển các mặt hoạt động DTQG. Trước hết là chỉ đạo toàn ngành chủ động, sáng tạo; tập trung nhân tài, vật lực cho việc nghiên cứu, soạn thảo và tham mưu để Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành các cơ chế chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật nhằm từng bước củng cố và hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt động DTNN như: Luật DTQG được Quốc hội thông qua; các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật DTQG được Chính phủ ban hành; Chiến lược phát triển DTQG và Quy hoạch tổng thể hệ thống kho DTQG đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã tạo hướng phát triển cho ngành DTNN trong thời gian vừa qua, cũng như những năm tới.

Từ những định hướng cơ bản đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành nhiều Thông tư, quyết định, đặc biệt chú trọng chỉ đạo việc xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, các định mức kinh tế - kỹ thuật, các phương thức quản lý, mua sắm hàng DTQG, các cơ chế quản lý tài chính nội ngành... tạo hành lang pháp lý cao nhất cho hoạt động DTQG, đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý hoạt động DTNN.

Bảo quản hàng DTQG là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ngành; công tác quản lý chất lượng hàng DTQG là một trong những nhiệm vụ cơ bản, trọng tâm. Vì vậy, Tổng cục DTNN đã định hướng ưu tiên cho nghiên cứu, xây dựng, phát triển và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào hoạt động DTQG. Đặc biệt là việc xây dựng và trình Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành nhiều quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với hàng DTQG do Tổng cục DTNN trực tiếp quản lý và định mức phí nhập, xuất lương thực DTNN  tại cửa kho DTNN. Những bộ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia này là cơ sở pháp lý để các đơn vị triển khai thực hiện đồng bộ từ khâu mua sắm, bảo quản đến xuất cấp hàng DTQG. Đến nay, có thể khẳng định rằng các mặt hàng vật tư thiết bị DTQG đều đáp ứng được yêu cầu của Ủy ban Quốc gia tìm kiếm và cứu nạn, của các bộ, các địa phương.

Hệ thống kho tàng, nhà điều hành của ngành DTQG được hình thành từ những năm 70 của thế kỷ trước nên phần lớn đã lạc hậu và xuống cấp. Tổng cục DTNN đã chọn lĩnh vực đầu tư xây dựng, củng cố cơ sở vật chất và quy hoạch hệ thống kho DTNN theo hướng vừa từng bước nâng cấp hệ thống kho hiện có kết hợp với việc xây dựng mới hệ thống kho DTQG theo hướng tập trung, quy mô lớn tại những vị trí trọng yếu của từng khu vực, là một trong những việc cần ưu tiên thực hiện.

Bên cạnh việc củng cố cơ sở vật chất, công tác xây dựng và hoàn thiện tổ chức bộ máy của Tổng cục DTNN theo định hướng ổn định và phát triển được đặc biệt chú trọng. Để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ DTQG trong giai đoạn mới, theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thủ tướng Chính phủ đã cho phép thành lập mới thêm 4 cục DTNN khu vực (Cửu long, Đông Nam Bộ, Bắc Tây Nguyên và Hoàng Liên Sơn), 2 cơ quan tham mưu là Cục Công nghệ thông tin và Vụ Thanh tra dự trữ; tiếp nhận trở lại nhiệm vụ quản lý muối ăn DTQG từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn về Bộ Tài chính. Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ cho phép chuyển đổi 1.900 biên chế sự nghiệp của Tổng cục DTNN sang biên chế hành chính, tạo điều kiện để cán bộ trong ngành yên tâm công tác.

Cho đến nay, tổ chức bộ máy của Tổng cục DTNN đã tương đối hoàn thiện, từng bước ổn định và phát triển trong  ngôi  nhà chung của Bộ Tài chính, hệ thống kho DTQG đã phủ gần kín các địa bàn trọng điểm trong cả nước. Cộng thêm vào đó là những chế độ chính sách đãi ngộ cho đội ngũ cán bộ công chức làm công tác DTQG được bổ sung đã tạo động lực để toàn ngành quyết tâm phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao trong tình hình mới.

Gặt hái thành quả mới

Được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về hoạt động DTQG của gần 10 bộ, ngành, Tổng cục DTNN tham mưu cho Bộ Tài chính chủ động phối hợp với các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành quản lý hàng DTQG tập trung giải quyết những vấn đề trọng tâm trong xây dựng và thực hiện kế hoạch; trong quản lý giám sát hoạt động DTQG, trong việc giải ngân các nguồn vốn với mục tiêu là nâng dần quy mô hàng DTQG lên.

Với định hướng này, thành quả đầu tiên cần kể đến là trong 5 năm qua, giá trị hàng DTQG trong toàn ngành đã tăng lên đáng kể (tăng gấp 3 lần so với năm 2008), trong đó nổi bật là dự trữ mặt hàng xăng dầu và mặt hàng lương thực; các mặt hàng phòng trừ dịch bệnh cho người, gia súc và cây trồng luôn được đảm bảo kịp thời; các mặt hàng thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh được đáp ứng. Đến đầu năm 2013 dự trữ lương thực trong kho đã đạt được mục tiêu mà Chiến lược phát triển DTQG đề ra,

Với nhiệm vụ trực tiếp quản lý hàng DTQG, với sự giúp đỡ của các bộ, các địa phương nên trong những năm gần đây và tính đến cuối năm 2013, Tổng cục DTNN đã có thêm khoảng 100.000 tấn kho được đưa vào sử dụng và trụ sở làm việc của một số Cục và trên 10 Chi cục DTQG được xây mới. Bài học kinh nghiệm rút ra từ kết quả này là Tổng cục DTNN đã biết tranh thủ sự giúp đỡ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, kết hợp với những giải pháp thu hút và khai thác thêm nguồn vốn cho đầu tư, cho sửa chữa lớn… để nhanh chóng đưa các dự án kho mới, mô hình kho tiền chế vào sử dụng tại một số đơn vị dự trữ... kịp thời khắc phục những khó khăn về kho tàng, cải thiện từng bước điều kiện làm việc cho cán bộ để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Thành quả này không những góp phần thực hiện được Chiến lược phát triển DTQG, tạo thêm tích lượng kho để bố trí nguồn hàng DTNN rộng khắp cả 22 khu vực trong cả nước, đáp ứng yêu cầu cấp bách về phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh; đảm bảo an sinh xã hội mà còn từng bước củng cố cơ sở vật chất kỹ thuật, đăm bảo điều kiện kỹ thuật để bảo quản hàng, tạo thêm được công ăn việc làm cho CBCC trong ngành để họ yên tâm với công việc được giao, bảo quản hàng DTQG an toàn cả về chất lượng và số lượng, không để xảy ra tham ô, mất mát.

Thời gian qua, ngoài việc thực hiện những nhiệm vụ thường xuyên được quy định cụ thể trong Luật DTQG, qua nắm bắt tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại một số địa bàn, khu vực còn gặp nhiều khó khăn, được sự chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục DTNN đã phối kết hợp với các địa phương, các Bộ tham mưu, đề xuất để Chính phủ giao thực hiện một số nhiệm vụ mới phục vụ cho công tác an sinh xã hội: hỗ trợ gạo cho các chương trình mục tiêu quốc gia như dự án trồng rừng tại Hà Giang và  huyên Mường Lát (Thanh Hóa); hỗ trợ gạo cho học sinh tại các trường ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 36/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đây là hướng đi mới để DTQG thực hiện được vai trò là công cụ tài chính của Chính phủ trong việc góp phần đảm bảo an sinh xã hôi.

Với phương châm “Kho có hàng, người có việc”, Tổng cục DTNN đã chỉ đạo quyết liệt các đơn vị thuộc Tổng cục DTNN triển khai nhiều giải pháp, phối hợp với các bộ, ngành thực hiện nghiêm các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phòng chống thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm an sinh xã hội như: tổ chức mua nhập, xuất bán, xuất cấp các mặt hàng thiết yếu kịp thời phục vụ công tác cứu trợ, cứu đói, viện trợ quốc tế đảm bảo đủ về số lượng, tốt về chất lượng. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị thực hiện nghiêm túc chủ trương, biện pháp thực hành tiết kiệm chống lãnh phí, chống tham nhũng.

Với những thành quả ban đầu ấy, trong thời gian qua, nhất là trong 5 năm gần đây, Tổng cục DTNN đã có  những bước phát triển mới. Đạt được kết quả trên, trước hết là nhờ sự  đoàn kết, gắn bó giúp đỡ lẫn nhau của tập thể lãnh đạo và CBCC trong toàn Tổng cục, sự chỉ đạo của Bộ trưởng, Thứ trưởng và sự giúp đỡ của các Vụ, Cục, Tổng cục trong Bộ Tài chính. Có thể nói, với nhiều thắng lợi này, Tổng cục DTNN sẽ tiếp tục vững vàng tiến bước và tiếp tục ghi lại những “dấu son” lớn trong tương lai.