Thông tư số 23/2020/TT-BTC thay thế Thông tư số 30/2017/TT-BTC ngày 18/4/2017 của Bộ Tài chính quy định tạm ứng ngân quỹ nhà nước cho ngân sách nhà nước; Thông tư số 06/2018/TT-BTC ngày 24/01/2018 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 30/2017/TT-BTC và Thông tư số 12/2019/TT-BTC ngày 13/3/2019 của Bộ Tài chính quy định chi phí sử dụng ngân quỹ nhà nước của ngân sách nhà nước.

Một điểm đáng lưu ý của Thông tư số 23/2020/TT-BTC so với các thông tư của Bộ Tài chính ban hành trước đó là việc quy định đồng thời hai hình thức “tạm ứng” và “vay” NQNN của NSNN. Trong đó, ngân sách trung ương được tạm ứng NQNN để xử lý thiếu hụt tạm thời quỹ ngân sách trung ương, vay NQNN để bù đắp bội chi và trả nợ gốc các khoản vay của ngân sách trung ương phù hợp với quy định tại Luật NSNN năm 2015 và Luật Quản lý nợ công năm 2017; ngân sách cấp tỉnh được tạm ứng NQNN để xử lý thiếu hụt tạm thời quỹ ngân sách cấp tỉnh.

So với Thông tư số 30/2017/TT-BTC và Thông tư số 06/2018/TT-BTC, quy định việc ngân sách cấp tỉnh được tạm ứng NQNN để xử lý thiếu hụt tạm thời đã nới rộng phạm vi sử dụng vốn tạm ứng NQNN… Về thủ tục tạm ứng NQNN, đặc biệt là thủ tục tạm ứng NQNN cho ngân sách cấp tỉnh, hồ sơ đơn giản, rút gọn hơn.

Bên cạnh đó, Thông tư số 23/2020/TT-BTC cũng quy định cụ thể thời hạn KBNN xử lý hồ sơ đề nghị tạm ứng NQNN của ngân sách cấp tỉnh là 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ đề nghị tạm ứng hợp lệ, giúp ngân sách cấp tỉnh chủ động hơn trong việc xác định thời gian lập hồ sơ tạm ứng phù hợp với các thời điểm cần sử dụng vốn tạm ứng NQNN.

Theo Thông tư số 23/2020/TT-BTC, Bộ trưởng Bộ Tài chính có quyền quyết định tạm ứng NQNN cho NSNN. Riêng đối với các khoản cho ngân sách trung ương vay NQNN được thực hiện dưới hình thức hợp đồng cho vay NQNN, đảm bảo phù hợp với quy định về hình thức vay NQNN của Chính phủ quy định tại Điều 30 Luật Quản lý nợ công năm 2017.

Nhằm đảm bảo các khoản NQNN được thu hồi đầy đủ, đúng hạn và tăng cường trách nhiệm của NSNN trong việc hoàn trả khoản tạm ứng, vay NQNN, Thông tư số 23/2020/TT-BTC quy định trước ngày đến hạn hoàn trả (10 ngày làm việc đối với các khoản tạm ứng NQNN, 30 ngày làm việc đối với các khoản vay NQNN), KBNN có văn bản gửi các đối tượng sử dụng vốn tạm ứng, vay NQNN thông báo về việc hoàn trả… Mặt khác, để đảm bảo khoản tạm ứng NQNN được hoàn trả đầy đủ trong năm ngân sách, thời hạn rút vốn tạm ứng cũng được sửa đổi, quy định tại Thông tư này là “chậm nhất ngày 20 tháng 12 của năm phát sinh khoản tạm ứng ngân quỹ nhà nước. Sau thời hạn trên, khoản tạm ứng ngân quỹ nhà nước hết hạn rút vốn và bị hủy bỏ.”

Trên cơ sở một số quy định mới tại Thông tư số 23/2020/TT-BTC, cho thấy việc tạm ứng, vay NQNN đã đơn giản hóa thủ tục tạm ứng NQNN cho ngân sách cấp tỉnh; bổ sung quy định ngân sách trung ương được vay NQNN để bù đắp bội chi, trả nợ gốc, phù hợp với quy định của Luật Quản lý nợ công năm 2017; đồng thời, quyết liệt trong thực hiện các biện pháp đảm bảo thu hồi đầy đủ các khoản sử dụng NQNN của NSNN… Theo đó, Thông tư này đã cơ bản giải quyết được những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn, đảm bảo sự đồng bộ trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý NQNN.